ў ёй, даследаванне было адноўлена ў 1992 г. Было засведчана, што як састаўныя сацыяльна-вытворчыя часткі калгаса перасталі існа-ваць в. в. Падасоўе і Лубок. Жыхары гэтых вёсак былі пераселены ў іншыя мясціны, у тым ліку часткова 19 в, Залессе. Аднак адток насельніцтва з іншых вёсак другой групы (вёсак са слаба развітай сацыяльнай інфраструктурай) не вызначаўся масавасцю. Большую па-лову насельнікаў в. в. Добрынь, Гарадоўка, Падасоўе, Дубок склада-лі асобы непрацаздольнага ўзросту. Яны не маглі ды і не захацелі пакінуць свае сядзібы. Па-іншаму склалася дэмаграфічная (1, адпа-ведна, моўная) сітуацыя у першай групе вёсак, найперш у в. в. За-лессе і По: зщь. Менавіта гэтыя вёскі, перадусім вёску Залессе, у найбольшай ступені закранула перасяленне. Прынамсі, Залессе пакі-нула звыш 40% яе тагачасных насель. каў (заўважым, што на вера-сень 1987 г. у ёй жыло звыш 750 чалавек), пераважна актыўнага ўзросту. Падобны адток насельніцтва істотна эмяніў тут сацыяльна--дэмаграфічную сітуацыю. Фактычна з месца, прыстыжнага для жы харства, з найбольш значнай у межах калгаса доляй асоб маладога сярэдняга ўзросту, вёска ўвачавідкі зраўнялася па свайму сацыяль на-дэмаграфічнаму статусу з паселішчамі другой групы. Гэта, у сваю чаргу адбілася і на моўнай сітуацыі ў весцы. Пашыраным срод-кам маўлення для вяскоўцаў у в. Залессе стала традыцыйная мясцо вая гаворка. Праўда, выкарыстоўваецца ў іх маўленчай практыцы 1 адзначаныя вышэй руская мова і беларуская літаратурная мова. Але сфера ўжытку іх, найперш літаратурнай разнавіднасці нацыянальнай мовы, вельмі абмежаваная. Моўная сітуацыя ў в. в. Покаць, Куклічы амаль ідэнтычная да сітуацыі ў в. Залессе. Пануючым сродкам маў лення застаецца тут традыцыйная мясцовая гаворка.
Мясцовая гаворка выступае ў маўленні яшчэ досыць шматлікімі і дастаткова выразнымі асаблівасцямі.
У сістэме кансанантызму мясцов и гаворкі існуюць адметнасці ў якасці зычных гукаў.
Да такіх адметнасцей адносіцца найперш верхнефарынгальны ха-
3. Дыягнастычныя асаблівасці іншых сістэм маўленчых сродкаў, у тым ліку беларускай і рускай літаратурных моў, а таксама спе-цыфіка і умовы іх рэалізацыі падзюцца асобна
Дадатковыя словы
cneцыфіка, ifoi, адметнасщ, адпаведна, актыунага, верасень, вызначаўея, выступав, вышзи, вышзй, вяскоуцаў, гькаць, да^таткова, даўтаткова, евайму, еітуацыі, жыхарства, заеведчана, заетаецца, змяніў, зраунялася, мададога, маулення, мауленні, мауленчых, моуная, мясцое, наседьніцтва, падасоуе, падаюцца, пакінула, палову, переселены, пересталl, прыетыжнага, рзаліэацыі, складалі, сітуацзыі, трупе, трупы, узросту, ш-іншаму, існаваць, ўзпосту
16 👁