Усе іх умоуна можн падзяліць на дзве труп Першую складаюдь вёскі з адносна развітай iнфраструктурай. Узровень развіцця паселішчаў другой трупы вызначаецца як слабы, а то i проста прымітыўны. Гэтага таксама не можа не екарыстаць, як падаецца, даследчык мовы. Адначасовае вывучэнне сацыяльна неаднародных, але паяднаных у метках усяго сацыяльна-вытворчага комплексу, калгаса, г обных еуб'ектау, дазволіць атрымаць гдразу цэласнае Уяуленне аб развіцці моуных працэсау на абмежаванай тэрыторыі. 3 улікам таго, што сучасная сістэма гаспадарання ў сельскай мясцовасщ рэспублікі з,ггуляецца фактычна аднастайнай, атрыманыя вынікі даследавання можна будзе праецыраваць на аналагічныя па сваей структуры аб'екты. Інакш кажучы, праанадізаваушы моуную сітуацыю мікратыпу, можна атрымаць i абагуленыя звееткі. аб ёй на макраструктурным узроўні грамадства. Даследавание моунай сітуацыі у калгасе ажыццяўлялася У два этапы. Распачата было даследаванне ў 1987 годзе, у 1992 годзе яно было працягнута, У гэты час даны рэпён, у тым ліку i калгас, вызначауся стабільнасцю насельніцтва. Камунікатыўныя патрэбы мясцовых жыхароў забяспечвалі тры моўныя сістэмы. Гэта традыцыйная мясцовая гаворка, беларуская i руская (y яе адаптаваным да мясцовых умоў мясцовым размоўным варыянце) літаратурныя мовы. У сацыяльна-маўленчай дзейнасці некарэнных жыхароў тутэйшых мясцін, украінцаў i рускіх па паходжанні, выкарыстоўваліся (i зараз выкарыстоўваюцца) украінская i руская дыялектныя моўныя cicтэмы. Аднак мізерная колькасць насельнікаў, я к ія ім і карыстаюцца, істотна не ўплывае на агульны стан моўнай сітуацыі ў калгасе. Пераважным сродкам вусных эносін у сферы сацыяльна-побытавых i вытворчых кантактаў — a менавіта яны ў першую чаргу характэрны для сельскага вуснага маўлення выступав тут традыцыйная мясцовач гаворка. Бельмі абмежавана, толькі як сррдак навучання ў агульных сярэдняй i васьмігадовай, таксама дзвюх пачатковых школах, я к ія размешчаны на тэрыторыі калгаса Звязда", функцыянуе беларуская літаратурная мова. Црымяненне мясцовай рускай размоўнай мовы больш раэнастайнае. Яна ў якасці сродку зносін рэалізуецца перадусім у грамадека-культурнаў i палітычнай сферах, на ёй часткова ажыццяўляецца навучанне ў сярэдняй i няпоўнай сярэдняй агульнагдукамыйных ші лах, дзе болывасць прадметаў ррыродазнаўчага цыюіу выкладаецца па-руску. I, нарэшце, на сёння гэта руская мова адносна регулярна абслугоўвае маўленчыя патрзбы вытвоочай i невытворчай (гуманітарнай) еельскзи інтрлігенцыі, якая, як -вядома/ m
Дадатковыя словы
абекты, вядомаі, еельскзй, еубектау
0 👁