Усе іх ўмоўна можи падзяліць на дзве груп Першую складаюць вёскі з адносна развітай інфраструктурай. Узровень развіцця пасе-лішчаў другой групы вызначаецца як слабы, а то і проста прымітыў-ны. Гэтага таксама не можа не скарыстаць, як падаецца, даследчык мовы. Адначасовае вывучэнне сацыяльна неаднародных, але паяднаных у межах усяго сацыяльна-вытворчага комплексу, калгаса, гробных суб'ектаў, дазволіць атрымаць адразу цэласнае ўяўленне аб развіц ці моўных працэсаў на абмежаванай тэрыторыі. З улікам таго, што сучасная сістэма гаспадарання ў сельскай мясцовасці рэспублікі з пуляецца фактычна аднастайнай, атрыманыя вынікі даследавання можна будзе праецыраваць на аналагічныя па сваёй структуры аб'ек-ты. Інакш кажучы, прааналізаваўшы моўную сітуацыю мікратыпу, мож на атрымаць і абагуленыя звесткі аб ёй на макраструктурным узроў ні грамадства. Даследаванне моўнай сітуацыі ў калгасе ажыццяўлялася ў два этапы. Распачата было даследаванне ў 1987 годзе, у 1992 годзе яно было працягнута. У гэты час даны рэгіён, у тым ліку і калгас, вызначаўся стабільнасцю насельніцтва. Камунікатыўныя патрэбы мясцовых жыхароў забяспечвалі тры моўныя сістэмы. Гэта традыцыйная мясцовая гаворка, беларуская і руская (у яе адаптава-ным да мясцовых умоў мясцовым размоўным варыянце) літаратурныя мовы. У сацыяльна-маўленчай дзейнасці некарэнных жыхароў тутэйшых мясцін, украінцаў і рускіх па паходжанні, выкарыстоўваліся (1 за-раз выкарыстоўваюцца) украінская і руская дыялектныя моўныя cic-тэмы. Аднак мізерная колькасць насельнікаў, якія імі карыстаюцца, істотна не ўплывае на агульны стан моўнай сітуацыі ў калгасе. Пе-раважным сродкам вусных зносін у сферы сацыяльна-побытавых і выт-ворчых кантактаў а менавіта яны ў першую чаргу характэрны для сельскага вуснага маўлення выступае тут традыцыйная мясцовая гаворка. Вельмі абмежавана, толькі як сродак навучання ў агульных сярэдняй і васьмігадовай, таксама дзвюх пачатковых школах, якія размешчаны на тэрыторыі калгаса "Звязда", функцыянуе беларуская літаратурная мова. Прымяненне мясцовай рускай размоўнай мовы больш разнастайнае. Яна ў якасці сродку зносін рэалізуецца пера-дусім у грамадска-культурнай і палітычнай сферах, на ёй часткова ажыццяўляецца навучанне ў сярэдняй і няпоўнай сярэдняй агульная дуканийных шлах, дзе большасць прадметаў прыродазнаўчага цыклу викладаецца па-руску. І, нарэшце, на сёння гэта руская мова ад-носна рэгулярна абслугоўвае маўленчыя патрэбы вытворчай невыт-ворчай (гуманітарнай) сельскай інтелігенцыі, якая, як вядома
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знакі націску, каб словы лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

cicтэмы, iнфраструктурай, аб'екты, абек, абекты, агульнагдукамыйных, адаптаваным, бельмі, болывасць, вызначауся, выкладаецца, выступав, вытвоочай, вытворчых, вядомаі, гдразу, грамадека-культурнаў, даследавание, еельскзи, еельскзй, екарыстаць, еуб'ектау, еубектау, з,ггуляецца, зараз, звееткі, метках, моунай, моуную, моуных, мясцовасщ, мясцовач, невытворчай, паселішчаў, патрзбы, пераважным, перадусім, праанадізаваушы, працэсау, прымітыўны, пўляецца, развіцці, раэнастайнае, регулярна, ррыродазнаўчага, рэпён, сваей, складаюдь, сррдак, субектаў, труп, трупы, узроўні, умоуна, уяуленне, црымяненне, цыюіу, эносін, інтрлігенцыі
11 👁