Як сцяна2 пабялець. Вельмі моцна (пабляднець, звычайна спалохаўшыся). Чаго ты пабялеў як сьцяна, хіба чорта ўбачыў? Курчоўцы Воран. СЦЯНОЙ. Як за каменнай сцяной жыць. Пад аховай, пад апекай каго-н., без турбот і клопатаў. Жыве Маруся за Мішам як за каменнай сьцяной. Зенявічы Навагр. СЦЯНУ. Як за сцяну заваліўся спіць і пад. Моцным, беспрабудным сном. А я й ні чула, калі вы прышлі, заснула як за сьцяну завалілася. Косцевічы Астр. Вар. як за сцяну (за сцену) заваліўся. СЦЯНЫ. Як да сцяны гаварыць. Няўхв. Безвынікова, упустую (гаварыць каму-н.). Яны нічога ні слухаюць, ім гаворыш як да сьцяны. Зенявічы Навагр. (ЗНФ, 97). Я вам скажу, што Казіка ўжэ ні пяравучыця. І гаворыця вы яму ўсё гэто як да сьцяны. Пілаўня Шчуч. (ЗНФ, 97). Я с табой гавару, а ты ні слухаяш. Гавару як да сьцяны. Стокі Свісл. Нават ні старайся, бо да яго гаварыць як да сьцяны. Мацвееўцы Ваўк. Вар. як да сцяны (да сценкі). Як спіць да сцяны зубамі то з калом пройдзеш. Асудж. Нягодны, вельмі дрэнны, злы. Ну й паганы чалавек! Ён жа як сьпіць да сьцяны зубамі та с калом прайдзеш. Бершты Шчуч. (ЗНФ, 94). Піліп як сьпіць зубамі да сьцяны то с калом пройдзеш. Лепяй ты ні зачапай яго. Падароск Ваўк. (ЗНФ, 94). Вар. як спіць то з калом пройдзеш (прайдзеш, прайсці можна); як спіць то, дык з кіем пяройдзеш (пярэйдзеш, прайдзеш, можна прайсці); як спіць да сцяны зубамі то з калом пройдзеш. СЦЯПАН. Як Сцяпан лявонаўскі зарасці. Няўхв. Вельмі (зарасці). Пра нябрытага. Пабрыйся, а то зарос як Сцяпан лявонаўскі. Ананічы Дзятл. ● Лявонаўскі – утварэнне ад назвы вёскі Лявонавічы Дзятлаўскага раёна. СЦЯПУРА. Як Сцяпура з бізуном бегаць і пад. Вельмі актыўна. Чаго ты лятаеш як Сьцяпура зь бізуном. Краснае Карэл. ● Сцяпура – прозвішча мясцовага паліцэйскага ў часы нямецкай акупацыі. СЦЯТЫ. Ні сцяты ні павешаны. У няўпэўным становішчы, збянтэжаны, разгублены. Хай бы сказаў точна, што будзім сена вазіць, а то ходзіш ні сьцяты ні павешаны, ні знаіш, ці прасіць людзей, кап памаглі, ці не. Косцевічы Астр. А хай яно праваліцца с такой жызьняй, жывеш ні сьцяты ні павешаны, ні ведаяш, што рабіць, што чыніць. Палубнікі Лід. Матуля апынулася ў такім становішчы, што ні сьцята ні павешана – ні на рабоце, ні без работы. Хвінявічы Дзятл. Як машыну адабралі, ходзіць цяпер ні сьцяты ні павешаны. Геранёны Іўеў. (СГВ, 601). Мая дачка з мужам не жыве, яна ні сцятая ні павешаная, ні такая ні сякая. Малі Астр. (СПЗБ-5, 48). СШЫЦЬ. Ні сшыць ні спароць. Няўхв. Няўмелая, няздатная, нічога не ўмее ці не хоча рабіць. Часцей пра дзяўчыну. Вучылася, вучылася, а толку ніякага, ні шшыць ні спароць. Варняны Астр. Вось удалася – ні шшыць ні спароць. І каму яна патрэбна? Бадзюкі Бераст. Дажылася дочка, замуш хоць у пятніцу, а як прыдзецца што зрабіць, то ні шшыць ні спароць. Хутар Праважа Воран. Каб занялася чым, а то ні шшыць ні спароць, толькі сядзіць малюяцца. Вензавец Дзятл. Яна табе ні шшыць ні спароць, адно швэндаецца па хатах. Залацеева Зэльв. Што за польза сь цібе ў полі, калі ты ні шшыць ні спароць. Буцілы Лід. Яна нічога ні зробіць як трэба, ні шшыць ні спароць. Поразава Свісл. А дачка ў яе ні да чаго: ні зрабіць, ні сказаць, адным словам, ні шшыць ні спароць. Чамяры Сл. З ім ні сшыць, ні спароць. Пяслі Гродз. (ППФВ, 27). СЫЗМА. Як сызма. Абур. Вельмі злосны. Часцей пра жанчыну. Ідзі сам зь ёй гавары, я ні магу, як сызма – ні падысьці. Бабіна Гродз. Як сызма лезе ў вочы. Дакудава Лід. (СПЗБ-5, 51). Во злая, як сызма. Жодзішкі. Іўеў. (СПЗБ-5, 50). СЫМОН. Як Сымон з адвакатам пагаварыць. Іран. Безвынікова. Ну ці дабіўся чаго? – Дзе там! Пагаварыў як Сымон з адвакатам, і на гэтым ўсё. Бердаўка Навагр. (ЗНФ, 94). Трэба да працьсядацяля ісьці, бо брыгадзір нічога сам ні рошыць, зь ім пагаворыш як Сымон з адвакатам і пойдзеш ні ш чым. Генюшы Навагр. (ЗНФ