ПУГУ. Як дзядоўскую (жыдоўскую, цыганскую) пугу распусціць. Няўхв. Вельмі, празмерна (распусціць каго-н.). Усё паттакваяш ёй, ніякой дзісьціпліны ні трымаяш, распусьціла ты яе як дзядоўскую пугу. Старыя Паддубы Шчуч. Распусьцілі як жыдоўскую пугу, нікога ні слухае. Дварчаны Воран. А вот ходзь бы й наш Кастусь, распусьціў свайго хлопца як цыганскую пугу. Пытаяцяся, а чаму цыганскую? Бо кажуць, што цыган папрасіў у мужыка сена «ў пугу», а тады як распусьціў сваю доўгую-доўгую пугу, то набраў ліха ведая колькі. Васілевічы Лід. (ЗНФ, 97). Німа на каго абіжацца, бо самі вінаватыя: з малого распусьцілі яго як цыганску пугу. Вараны Бераст. (ЗНФ, 97). ПУДА. З пуда. З вынікаў сваёй працы. А с пуда трэбало скаціну карміць. Коні зьядалі многа збожа, то, можа, на ўсю Беларусь хваціла п хлеба. Чалавек сам ні еў, а карміў коней, бо слабы конь ні пагарэ. Галубы Маст. (ДМГ, 39). Жылі з пуда. Малі Астр. (СПЗБ-4, 180). ПУДЗЕЛЯЎ. Пудзеляў надаваць каму. Пабіць, пакараць каго-н. Бач, чаго надзялаваў, але і бацька яму пудзяляў надаваў. Баяры Шчуч. ПУДЛА. Даць пудла. Памыліцца, зрабіць памылку. Гэтакага куды хочаш, ён не дасць пудла нідзе. Навагрудак Навагр. (БФ, 126). Тут мы пудла далі, – не вучылі хлопца. Гродна Гродз. (БФ, 126). ПУДОЎ. Сто пудоў. Несумненна, дакладна. Запэўніванне ў чым-н. Сто пудоў, Віталік Сашкоў жаніцца будзя гэтым летам. Бярозаўка Лід. (ДСГБ, 68). Як сто пудоў дыму дурны. Здзек. Вельмі (дурны, неразумны). Ну, ты, браце, й дурны. Як сто пудоў дыму. Крэва Смарг. Як сто пудоў звалілася з каго. Хто-н. адчуў палёгку, пазбавіўся ад якіх-н. клопатаў, перажыванняў. Ну, дзякуй Богу, і я пасадзіла ўжо дзісь бульбу на полі, ды як сто пудоў звалілася зь мяне. Навасяды Ашм. Як сто пудоў звалілася з плячэй (з плеч) у каго. Хто-н. адчуў палёгку, пазбавіўся ад якіх-н. клопатаў. Скапалі бульбу, то як сто пудоў звалілася з плячэй. Пеляса Воран. У міне як сто пудоў звалілася с плеч, як палучыў кватэру. Правыя Масты Маст. ПУЖАЛНА. Да пужална дабіць. Да развалу, да поўнай непрыгоднасці. Дабіў да пужална матаровік і кінуў пат плот. Егдзіць любіць, а кап паправіць, то не хачу! Гнесічы Навагр. Дабіцца да пужална (да пужаўна). Дайсці да мяжы, да безвыходнага, роспачнага становішча. Што ш, я ўжэ дабілась да пужална: здароўя нема, лець хату пераходжу. Гнесічы Навагр. Дабіўся да пужаўна, нічога не маіць, толькі ў пастухі йсьці. Горшавічы Астр. ПУЖАЎНА. Дабіцца да пужаўна. Гл. дабіцца да пужална. ПУЖКІ. Да пужкі дайсці. Да поўнай нястачы, да безвыходнага становішча. Я дайшла зусім да пушкі, як будзе дажыць да палучкі? Янавічы Ваўк. ПУЗА. Ад пуза есці. Уволю, удосталь, без абмежаванняў, колькі захочацца. А ўжэ на Коляды ад пуза елі. Заполле Івац. (ДСК, 268). Аж пуза трашчыць есць і пад. Жарт. Вельмі шмат, колькі ўлезе. Добро наядайся, кап аш пузо трашчало. Пасінічы Сл. Пуза лопае ў каго. Жарт. Хто-н. адчувае цяжкасць у жываце. Ад празмернага ўжывання ежы. Мама, я так наелася, што аш пуза лопая. Малыя Краглі Дзятл. Пуза на нос узлазіць у каго. Хто-н. у стане цяжарнасці. Вясельля павінна быць, бо ў яе ўжэ пуза на нос узлазіць. Хадзілоні Шчуч. ПУЗЫР. Як мыльны пузыр надуцца. Вельмі (надзьмуцца, насупіцца). Яму абы- чаго ні скажы – надуяцца як мыльны пузыр. Дубна Маст. Ужэ надуўся як пузыр, і што я такого кепскаго сказала? Кульбакі Лід. ПУЛЮ. Пулю зліць на каго. Асудж. Абгаварыць каго-н., нагаварыць на каго-н. Ціперака людзі як сабакі жывуць, такую пулю зьлюць адзін на аднаго, што і ні падумаяш. Уселюб Навагр