Праходу няма каму за кім. Няўхв. Хто-н. даймае каго-н. надакучлівымі просьбамі, пытаннямі, размовамі, прыставаннем і інш. Сыны ўжо так разбазырыліся, што старому праходу німа за імі. Дзягенева Астр. (СГВ, 399). ПРАЦЫ. З працы рук жыць. На самастойна здабытыя, самастойна заробленыя, вырабленыя сродкі існавання. Рабочай зямлі мало было, усе людзі жылі з працы рук – хто бочкі рабіў, хто кошыкі плёў, хто чым займаўся. Кашалёва Навагр. У дзівяностым годзе памёр ён, а я асталася адна. Цяпер жыю, чакаю, калі прыйдзе врэмя да яго ісьці. Усё з рук працы. Жывёлку гадавала, усё чыста. Акмянеі Астр. (ДМГ, 141). ПРАЧУХАНКІ. Даць прачуханкі каму. Адлупцаваць, пакараць, насварыцца на каго-н. Ой, дам прачуханкі, як не будзеш слухаць. Крывічы Зэльв. (Стэц.-1, 184). Алі ш і нягодны хлопец, трэба даць яму добрай прачуханкі. Палужжа Карэл. Хай толькі вернецца, то я яму дам прачуханкі. Залужжа Стаўб. Вар. даць прачуханца (прачуханкі). ПРАЧУХАНЦА. Даць прачуханца. каму. Адлупцаваць, пакараць, насварыцца на каго-н. Ай, як даў мне бацька прачуханца... Талочкі Воран. Даў мне бацька прачуханца. Старое Сяло Зэльв. Вар. даць прачуханца (прачуханкі). ПРОЛАМКУ. Як у проламку ўваліцца. Трапіць у вельмі непрыемнае, складанае становішча. От, дзеткі, улез я тады то ўлез з гэтымі пазыкамі, як у проламку ўваліўся. Ні ведаў, як выкруціцца. Нача Воран. ● Проламка – палонка. ПРОПАДАМ. Хай яно пропадам прападзе. Выкл. Выказванне моцнага раздражнення, злосці з прычыны чаго-н. Анігдачкі больш рабіць так ні буду, хай яно пропадам прападзе! Каменка Гродз. (СНМ, 13). ПРОПАСЦЬ. Як у пропасць прапасці і пад. Бясследна, невядома куды (знікнуць, прапасці). Ні магу знайсці хустку, як у пропасць прапала. Вераб'і Астр. Як пайшоў на тую вайну, та як у пропасць упаў, ні слуху ні духу. Белякоўшчына Гродз. (СНМ-2,183). ПРОРВУ. Як у прорву. Няўхв. 1. есці і пад. Вельмі многа, ненасытна. Есьць як у прорву, куды толькі лезя. Няцеча Лід. Як пасадзіш майго швагра за стол, то меле як у прорву. Накрышкі Дзятл. (СГВ, 620). 2. Безвынікова, упустую. Пра траты, расходы. У іх ідзе ўсё як у прорву якую, колькі ні давалі, усероўно нічого ні маюць. Вусенікі Гродз. (СНМ-2, 183). У каго дочкі, та грошы ляцяць як у прорву, ні накупляяшса ім. Баранава Гродз. (СНМ-2, 128). ПРОСТ. На прост жаць. Устар. Спосаб жаць сярпом, калі жмені зжатага жыта не складваюцца для вязання снапоў, а раскладаюцца на пожні для прасушкі. Як табе жаць? Лепей будзя на прост, хай трохі прасохня, а снапы пасьля зьвяжам. Вераб'евічы Навагр. ПРОСТУ. Пад просту. У зеніце. Пра сонца. Скоро пойдзям на абед, бо слонцо ўжо пат просту стала. Заполле Маст. (СГВ, 319). ПРОСУ. Без просу не сунь носу. Асудж. Не лезь, не ўмешвайся не ў сваю справу, не рабі недазволенае. А ты ляпей памаўчы, слова табе ні давалі, бес просу ні сунь носу. Бабіна Гродз. Вар. без с-просу(-а) не сунь носу(-а). ПРОСЫПУ. Без просыпу піць. Без перапынку, запоем. Ці ты ні знаяш? У яго ж запой ціпер. Другую нідзелю п'е бес просыпу. Стокі Свісл. ПРОЧКІ. У прочкі пайсці. Невядома куды, кінуўшы хату, сям'ю. Ах Божа, што ш гэта робіцца на сьвеці, толькі сваркі адныя кругом. Во ты чула, Таня зноў пашла ў прочкі. Амбілеўцы Шчуч. Мая баба здурэла, у прочкі пайшла. Гуды Лід. Ні шкадуяця вы міне, пайду ад вас у прочкі. Касцяні Сл. ПРУД. Хоць пруд прудзі. Вельмі многа. Некалі той рыбы было хоць пруд прудзі, і дзе яна падзеласа. Хамякі Гродз. (СНМ-2, 183). ПРУЖЫЦЬ. Аж пру´жыць каго. Не церпіцца каму-н., узнікае неадольнае жаданне зрабіць што-н. Кажаш ёй маўчаць, а яе аш пружыць, кап сказаць. Першамайск Шчуч. ПРУСАК. Як прусак на марозе прапасці. Зусім, канчаткова (прапасці). Як закінуць куды далёка рабіць, прападзеш як прусак на марозя. Волькавічы Ашм