МУНДЗЯРАХ. У мундзяра´х бульба. Неачышчаная, у лупінах. Пра вараную ці
печаную бульбу. Алі на кожны дзень была свая страва: у панядзелак елі кашу з бульбы і
які там суп звараць, у аўторак елі бліны (хто ш чым) і па блінах – крупы, у сераду была
бульба ў муньдзярах. Вялікія Яцыны Астр. (ДМГ, 147). Вар. з мундзірамі; з мундурамі;
у мундзярах.
МУНДУРАМІ. З мундура´мі бульба. Неачышчаная, у лупінах. Пра вараную ці
печаную бульбу. Варылі бульбу з мундурамі, тады ставілі саладуху, ну такую рабілі мы і
елі с халадніком. Лаздуны Іўеў. Есьці не мелі чаго, варылі бульбу з мундурамі. Лаздуны
Іўеў. Параная [бульба] з мундурамі. Быстрыца Астр. (СПЗБ-3, 83). Вар. з мундзірамі; з
мундурамі; у мундзярах.
МУР. Ні мур-мур. Маўчаць, нічога не гаварыць, не расказваць. Усе нешто гавораць,
а я сяджу, ляджу на ўсіх і ні мур-мур. Дарагляны Маст.
Як мур. Ухв. Моцны, здаровы, дужы хто-н. Быў жа ш мушчына як мур. Ці калі ён
хварэў, ці калі скардзіўса на што, – не, а так па-дурному голаў злажыў. Бабіна Гродз. Ён
сільны, як мур. Малі Астр. (СПЗБ-3, 83).
МУРАШАК. Мурашак па´сціць. Асудж. 1. Гультаяваць, займацца пустымі справамі.
Ізноў пацягнуўся да друшкоў, пайшоў мурашак пасьціць. Лылойці Смарг. 2. Не працаваць,
лайдачыць. Ды гэты доўбяла [дурань] ужо з паўгода мурашак пасьціць, як выгналі з
работы. Лылойці Смарг.
МУРАШАЧКА. Як мурашачка. Вельмі працавіты, руплівы. А ўсе людцэ як
мурашачке, адзін ты як адзівот. Залацеева Зэльв. Працавіта, як мурашачка. Кульбакі
Лід. Вар. як мурашка (мурашачка).
МУРАШКА. Мурашка-пумпашка. Божая кароўка. Мурашка-пумпашка, калі
пагода – то пушчу, а калі дошч – то павешу. Старыя Смільгіні Воран. (СПЗБ-3, 85).
Як мурашка. 1. працаваць і пад. Вельмі старанна. Працуе як мурашка. Савічы Зэльв.
(ППФВ, 52). Ужэ зяць такі памысны, адусюль у сваё гняздо цягне, як мурашка. Вішнева
Смарг. 2. Вельмі працавіты, руплівы. Нявеста Марысіна такая добра баба, а як мурашка,
кап яна гэта села пасядзела на месцы, не, усё робіць нешта, робіць. Амбілеўцы Шчуч.
Працавіта была дзеўка, як мурашка. Арцюшы Шчуч. Вар. як мурашка (мурашачка).
МУРАШКІ. Мурашкі па скуры пабеглі ў каго. Хто-н. адчуў моцны страх, спалох.
Убачыўшы перад сабою дзікіх сьвіняў, у мяне ат страху ажно мурашкі па скуры пабеглі.
Аляксандраўшчына Зэльв.
Мурашкі па целе лётаюць у каго. Хто-н. адчувае моцны страх, спалох. У міне посьле
гэтага пажару і ціпер мурашкі па целе лётаюць. Заборцы Астр.
Мурашкі пападскурыччу бегаюць у каго. Хто-н. адчувае моцны страх, хваляванне.
Стаю я, углядаюса, што ўжэ тут будзя. А ў самой мурашкі папатскурычу бегаюць.
Старына Маст.
МУРАШЦЫ. Мурашцы па калена. Іран. Невялікага росту хто-н. Мурашцы па
калено, а героям ставіцца. Талькаўцы Ваўк. Надзя свайму татку мурашцы па калена.
Жукоўшчына Дзятл.
МУРЗА. Мурза папова. Брудны, неахайны чалавек. Каця, на каго ты пахожа, Мурза
папова! Цябе трэба ў балеі адмочваць. Рахавічы Сл.
Як Мурза блох набрацца. Асудж. Вельмі многа, праз меру (набрацца, назапасіць
чаго-н.). Пабыў прасядацялям, то набраўся як Мурза блох і яшчэ ўсё горня, яшчэ мало.
Бракава Сл.
Як Мурза да маслянкі прыстаць. Назойліва, неадчэпна. Ты да міне прыстала як
Мурза да масьлянкі, атчапіса, я нічого ні ведаю і нічого табе ні скажу. Празнікі Свісл.
Як Мурза заціркі (маслянкі, жому, кішак, костак) набрацца і пад. Асудж. Вельмі
моцна (набрацца, напіцца і пад.). Пра п'янага. Ну ты, Сымон, і напіўся, як Мурза заціркі.
Казловічы Зэльв. Учоры замачыў палучку, напіўсё як Мурза масьлянкі. Залацеева Зэльв
Дадатковыя словы
пянага
14 👁