КУПАЙСЯ. Хоць купайся грошай. Вельмі многа. Яго сын прыехаў с Камчаткі, грошай, кажуць, прывёс хоць купайся. Маліннікі Шчуч. (ЗНФ, 76). Ніпроўду яна кажа, у іх грошай хоць купайся. Якубавічы Шчуч. (ЗНФ, 76). КУПІ. Купі-прадай. Чалавек, які любіць займацца гандлем. А гэты купі-прадай толькі па базарах і цягаяцца. З гэтаго і жыве. Востухава Карэл. КУПІНКА. Як купінка. Ухв. Прыгожая, поўная, у росквіце. Пра дзяўчыну, жанчыну. Федзікава Таня як купінка стала, на ўсю вёску красавіца. Балічы Шчуч. Ціпер Ядзю, як замуш вышла, ні пазнаць, як купінка, а была ш такая худая. Ашмянцы Шчуч. КУПІЦЬ. Не купіць у каго чаго, каму што. Каму-н. вельмі проста зрабіць што-н. Душыць усю сям'ю, можа і кулакі распусьціць. У яго гэтага ні купіць. Талькаўцы Ваўк. Ён запраста скажа ў вочы што хочаш, яму гэто ні купіць. Бабіна Гродз. – Кажуць, Галя свайму мужыку так усыпала, драніцу на ём паламала. – А ёй гэто ні купіць, яна часто яго лупіць чым папало. Новая Руда Гродз. КУПРУ. У купру даць каму. Пабіць, пакараць каго-н. У купру дам зарас! Стральцы Гродз. (СПЗБ-2, 575). КУРА. Як ку´ра пазу´рам рабіць. Абыякава (рабіць што-н.). Ты ўсё робіш як кура пазурам. Навасёлкі Свісл. КУРАЛА. Ні ку´рала ні ві´рала. Нічога не падрыхтавана, не зроблена. Зайшоў у хату, а там ні курала ні вірала. Тут я й спалохаўся: як жа ш да вечара ўсё параблю, а вечарам госьці прыяжджаюць. Старая Руда Гродз. КУРАЛЁМ. Ляцець куралём куды. 1. Вельмі хутка, без аглядкі ўцякаць. Міхась як узяў кій у рукі, та ўсе куралём с хаты ляцелі. Рагачы Гродз. (СНМ-2, 128). 2. Апынуцца ў беспарадку. Шаратаўня нека, ходзіць, нішто на месцы ні ўляжыць, куралём ляціць, нічого потым ні знойдзяш. Свіслач Гродз. (СНМ-2, 263). КУРАЛЯ. Кураля пад хвост атрымаць і пад. Кухталя, штурхаля. Каця, бягом сюды! Што за дзіця, пакуль кураля пат хвост ні палучыць – а ні зь месца! Сурынка Сл. Еш кашу, а то палучыш кураля пат хвост. Дзеравянчыцы Сл. КУРАМ. Курам на смех. Няўхв. 1. Вельмі дрэнна, недарэчна (зрабіць што-н.). Ну і напісаў ты курам на сьмех. Падгаі Ашм. (СГВ, 596). Пабудаваў адрыну курам на смех, ці ж гэта адрына? Баяры Гродз. (СНМ-2, 145). 2. Вельмі дрэнны, малы, смехатворны. А я ўсё жыццё ў калхозі прарабіла, граматоў назарабляла, а пенсія – курам на смех. Альшаніца Івац. (ДСК, 264). Толькі курам на гнёзды што. Іран. Зношаны, падраны, непрыдатны для выкарыстання. Пра адзенне. Гэту сарочку толькі курам на гнёзды, яна ж на дзірах уся. Чураі Дзятл. Дзе ты выкапала такую спадніцу? Яе толькі курам на гнёзды. Чураі Дзятл. КУРАМІ. З курамі легчы спаць і пад. Жарт. Вельмі рана. Мы ўчора так стаміліся, што с курамі ляглі спаць. Алекшыцы Бераст. Ён у міне с курамі спаць ідзе. Замошша Шчуч. Кладзецца з курамі, устае сь сьвінямі. Каркуцяны Воран. Яна кладзецца спаць разам с курамі. Лаўрыновічы Зэльв. Ты як лягла с курамі, дык устала с пятухамі. Ятвезь Ваўк. А ўжэ позно да іх ісьці. Яны ш с курамі спаць кладуцца, і хата ўжэ заваляна будзя. Бабіна Гродз. З курамі дзюбаў (дзёўбаў, еў). Іран. Пераважна дзіц. У каго-н. запэцканы твар, нос. Дзе ты нос урабіў? Хіба с курамі дзюбаў? Увесь нос мурзаты. Купры Шчуч. Чаму ты, сыночак, такі гразьнянькі? А носік! Мусі, с курамі дзёўбаў. Старына Маст. Ты што с курамі дзюбаў? Ідзі памыйса. Вялікая Бераставіца Бераст. Ты хіба с курамі еў? Чаго ты такі мурзаты? Мацвееўцы Ваўк. А мой сынок, дзе ш ты быў? Ты мусі с курамі дзюбаў? Ідзі хутка памыйся. Амбілеўцы Шчуч. Паглядзі ў люстэрка, хіба с курамі еў? Алекшыцы Бераст. КУРАНТА. Кура´нта ўрэзаць. Моцна стукнуцца, выцяцца аб што-н. Ну й куранта ўрэзаў! Як толькі жыў астаўся. Пруд Дзятл