ні балела. Шчорсы Навагр. Зране так галава балела, а выпіў таблетку – як сто бап
атхадзіло. Гнесічы Навагр. 2. Адышла злосць, непрыязнасць. Сьвекруха ўсё дулася, дулася
на мене, а як занесла дзьве шкілёнды ёй, то як сто бап атхадзіло. Цеперачы і ў хату
заходзіць, і часінку з малым пабудзе. Гнесічы Навагр.
БАБА. Баба надвое варажыла. Невядома, ці ажыццявіцца што-н. Баба надвое
варажыла. Гібулічы Гродз. (СНМ, 178).
Баба рэпу пасеяла на чым. 1. У каго-н. парэпаныя (ногі). На нагах баба рэпу пасеяла.
Кіралі Шчуч. (СПЗБ-4, 332). 2. У каго-н. вельмі брудныя (рукі, ногі, твар, вушы). Ванячка,
пабяжы ручкі памый, а то, палянь, баба рэпу ўжо пасеяла на іх. Бярозаўка Лід. Рукі
памыў бы, а то баба ўжо рэпу пасеяла. Сцеркава Лід. Якія твае рукі?! Баба рэпу пасеяла.
Ідзі мый, а то дзеўкі засьмяюць. Вензавец Дзятл.
Баба чараватая. Няўхв. Неспакойны, з норавам мужчына, якому цяжка дагадзіць. Ні
мужчына, а баба чараватая – усё яму ні так, усё яму ні гэдак. Чамяры Сл. (ЖС, 161).
● Чараватая – цяжарная.
Як баба адварожыць (адваражыла) што. Што-н. знікне, прападзе, пройдзе. Пра
хваробу, пачуцці, перажыванні. У нас каторыя дак ат паносу так лечацца: сыроя сало
ядуць с хлебам, а халоднай вадой запіваюць, і ўсю хваробу як баба адварожыць. Ляхавічы
Навагр. (ЗНФ, 83). Хадзіла да нас, с хаты ні вылазіла, а вясною як пасварыліся, дык як
баба адваражыла. Дакудава Лід. (ЗНФ, 83). Любіліся, хацелі пажаніцца, а тады нешто
зь ім сталасё, і ўсё як баба адваражыла. Цырын Карэл. (ЗНФ, 83).
Як баба бяззубая гаварыць і пад. Няўхв. Незразумела, невыразна. Што ты
трэплешся як баба бяззубая? Гавары толкам. Дайнава Воран.
Як баба з яешняю. Няўхв. Надакучліва. Адыдзі ты, ні паеду я з табою, але ж
прыкінуўся яг баба зь яешняю. Рыбніца Гродз. (СГВ, 613).
Як баба-капач рабіць і пад. Няўхв. Павольна, не спяшаючыся. Пра мужчыну. Ён такі
нікепскі чалавек, але як возьмяцца што рабіць, то робіць як баба-капач, так ужо
марудна. Востухава Карэл.
Як баба качаргой. Няўхв. Неакуратна, няўмела (рабіць што-н.). Ты кладзеш цэглу як
баба качаргой. Сухінічы Маст.
Як баба ражанская. Няўхв. Залішне (гаваркі, балбатлівы). Хоць ты яму рот
закрывай, такі ўжо гавандульскі як баба ражанская. Крупава Лід. (Хітр., 62).
● Ражанская – ад назвы вёскі Ражанка Шчучынскага раёна.
БАБАМ. Як двум бабам на кухні цесна. Вельмі. Тут мы с табой ні разьвернямся,
тут так цесна як двум бабам на кухні. Кямелішкі Астр.
БАБАХ. На бабах. 1. застацца. Ні з чым. Так я павучылася, і ўжэ трэбо ісьці ў калхос.
Так я асталася на бабах. У калхозе, у канцэ года, ужэ давалі сколька рублёў і збожам
троха давалі. Клюкоўцы Бераст. (ДМГ, 31). 2. Нетрывалае, ненадзейнае што-н. Усё тут
на бабах, яно і прападзе тут. Шчорсы Навагр.
Трах на бабах. Абы-як (зрабіць што-н.). Зрабіў загараду трах на бабах, ды далей
пайшоў. Забалоцце Карэл. (СГВ, 609).
БАБЕ. Як будні´цкай бабе ў студні. Няважна, няўдала, без поспеху (атрымалася
што-н.). Учора мая мела на танцы ісьці, аля добро што ні пашла, бо было п павадзэня як
будніцкай бабі ў студні: адныя алкашы пазьбіраліся. Цыдовічы Гродз.
Як на забітай бабе дзе, на чым. Вельмі многа, у беспарадку ўсяго (настаўлена,
накідана і пад.). На стале як на забітай бабі, няма дзе паставіць міску. Пасінічы Сл. Як
на забітай бабе. Алекшыцы Бераст. Што ў цябе на стале робіцца, накідана ўсяго як на
забітай бабе. Шылавічы Сл.
Як старой бабе сесці чаго. Вельмі мала. Звычайна пра зямлю, зямельны ўчастак.
А дзе ж я ўсё гэта панавязваю, калі ў мяне зямлі як старой бабе сесьці. Гарадзечна Навагр.
У Соні бульбы пасаджана як старой бабе сесьці. Лапенкі Гродз
16 👁