каго. Зусім няма ніякога (толку з каго-н.) Ці гавары, ці не гавары, а зь яго толку што з гуся вада. Радзюкі Навагр. Толку сь цібе як з гуся вады. Задвор'е Зэльв. ГЫГЛЫ. Гы´глы скаліць. Асудж. Смяяцца, рагатаць. Вунь гыглы скаліць, аш глядзець брытка. І чаго ён тут смешнага знашоў, ніведама. Асіпаўцы Воран. ● Гыглы – аказіянальнае ўтварэнне ад гукапераймальнага гы-гы-гы. ГЭДАК. Гэдак веле. Столькі многа. Гэдак веля ваша карова малака дае, а кажаце, што перадой. (СНМ, 43). ● Веле – параўн. польск. wiele 'многа, багата'. ГЭНЫ. Як гэны казаў. Пабочн. Як прынята гаварыць. А ў вёсцы жыў у нас дурачок Хурма. Не ведаю, аткуль ён узяўся, а толькі ні кала ні двара, як гэны казаў, а сыты. Будзёнаўка Ашм. Вар. як той (гэны) казаў. ГЭРШКІ. На гэ´ршкі браць, узяць, садзіць і інш. На плечы, на шыю. Звычайна пра дзяцей. Мой тато любіў браць на гэршкі, як малы быў. Рагачы Гродз. (СНМ, 44). Здаровы, мабуць, узяў мяшок цэлы на гэршкі і павалок. Закальное Любан. Паднясі мяне на гэршкі. Зенявічы Навагр. Ты ўзяла б яго на гэршкі, ляхчэй нясьці было п. Задвор'е Зэльв. Вар. на бабы гэршкі (горшкі); на горшкі-бабкі; бабы-гэршкі. ГЭТА. Вот гэта дык гэта. Выкл. Вокліч моцнага здзіўлення, захаплення, расчаравання і інш. – Мая [дачка] паступала, ды ні прайшла па конкурсу. – Вот гэта дык гэта! Ну, нічога, ніхай ні бядуя. Ацмінава Навагр. (ЗНФ, 22). – А ў нас абодвух кандзідатаў [у дэпутаты] пракацілі с трэскам. – Вот гэто дык гэто! Шчорсы Навагр. (ЗНФ, 22). Гэта то гэта. Выкл. Выказванне здзіўлення, захаплення і інш. Ух ты!.. Колькі грыбоў нарэзаў!.. Гэта та гэта! Гэта ўжэ настаяшчы грыбовік! Бабіна Гродз. На гэта. Пабочн. Канечне, безумоўна. Яны, на гэта, павінны заўтра выйсьці ў поле, іх вочараць. Сурынка Сл. ГЭТАГА. Гэтага яшчэ не хватала. Выкл. Вокліч незадавальнення, нязгоды, абурэння. – Ведаяш, Валодзя, што дочка сказала – выходзіць замуш. – Гэтаго ішчэ нам ні хватало. Дарагляны Маст. ~ Д~ ДАБРЫДЗЕНЬ. Адзін дабрыдзень. Тое самае, няма розніцы. Ці старайся табе, ці не – адзін дабрыдзень. Свіцязь Навагр. (БФ, 47). Вар. адзін дабрыдзень (дзяньдобры). ДАВАЙ. Давай не хачу. 1. чаго. Вельмі многа чаго-н. Ціпер у магазіні тых сукянок давай ні хачу, кап толькі грошы. Бабіна Гродз. 2. каму. Хто-н. вельмі многа, без меры бярэ, выкарыстоўвае што-н. Во, сусетка мая, той давай не хачу, нап'ецца і ляжыць, як калотка якая каля плота – ні праехаць, ні прайсьці. Буняны Ашм. (ДМГ, 115). ДАВАЦЬ. Не даваць жыць каму. Няўхв. Вельмі моцна прыставаць, назаляць, надакучаць каму-н. Кароў дзісь ні выганялі – авадзён ні дае жыць. Малая Жорнаўка Гродз. (СНМ-2, 9). Ні трэбо было так дзіця песціць, а ціпер во рады німа з ім, ні дае жыць. Вялікая Альшанка Гродз. (СНМ-2, 174). Хай яе холяр возьмя, хата зорыдла, цешча ні дае жыць. Рацічы Гродз. (СНМ-2, 249). Прадсядацель нешто на міне ўз'еўсо, ні дае жыць, і сам ні ведаю за што. Гліняны Гродз. (СНМ-2, 238). Камароў цьма, у гочы лезуць, ні даюць жыць. Зарубічы Гродз. (СНМ-2, 255). ДАДОМУ. Дадому збірацца. Рыхтавацца да смерці. Ну, пажыла я ўжо на сьвеце, пара дадому зьбірацца. Дзеравянчыцы Сл. ДАЗВОЛУ. Як з божага дазволу ведаць. Вельмі добра (ведаць што-н.). Як з божага дазволу ведаў кожную сьцяжынку ў гэтым лесе. Бародзічы Зэльв. ДАЙ. Дай ты жыць. Выкл. Выказванне адмаўлення чаго-н., нязгоды з чым-н. або нявер'я ў што-н. пачутае. – Казалі, што ў вас зара гас правядуць. – Дай ты жыць! Калі шчэ гэта будзя, я мо й ні дажыву. Старына Маст. – Мо, як пашлі дажджэ, та бульба