Скарбы народнай мовы. З лексічнай спадчыны насельнікаў Гродзенскага раёну (2014). Частка 2. А. П. Цыхун

 ◀  / 329  ▶ 
Казмяро'ўка ж. Назва хусткі з кашаміру, якую насілі ў Заходняй Беларусі. У маей мамы была казмяроўка, пекна такая, з брындачамі. Адэльск. Казы'рка ж. Абарог, збудаванне ў выглядзе стрэшкі на слупках для захоўвання сена. Як сено ложаць у казырку, та стрэшку падымаюць, а як бяруць — апускаюць, каб ні замокло. Батароўка. Казыро'к м. Брыль. Як казырок у шапцы велькі, та i на вочы добро, i нос ні загарыць, ні аблупіцца. Казловічы. Казы'тка ж. Шчыкотка, козыт. Ён натта ш казыткі баіцца. Віцькі. Кайзы'рка, кайзэ'рка ж. Маленькая булачка з пшанічнай мукі. 3 кайзыркамі толькі багачы некалі гарбату пілі. Пагараны. Казя'ўка ж. Казюрка, казырка. Ля, нека казяўка паўзе, ні руш, а то ўкусіць. Свіслач. Каке'тка ж. Назва хуткага танца, які бытаваў у Заходняй Беларусі. У нас танчылі некалі такі танец — какетку, падобна да вянгеркі. Сапоцкін. Ка'ка ж. У значэнні: дрэннае, кепскае; тое, што не дазволена браць дзіцяці / дзіцяч. слова/. Гэта кака, сынок, выкінь i больш ні бяры. Літвінкі. Кал м. Гразь, вязкая, размяклая ад вады глеба. Кал на гуліцы, ні вылязці з хаты. Лаша. Каланча' ж. Каланча, дазорная вышка пажарнай часці. Кажуць, раней казаке з каланчы глядзелі, ці дзе бунту німа, ці пажару. Гродна. Каларо'дак м. Калаўрот. Калародак i ціпер у нас есць, наша баба прадзе. Скідаль. Каласава'ць незак. Каласаваць, паўторна абмалочваць каласы, якія засталіся цэлымі пасля першай малацьбы. Каласаваць ячмень цяжка, б'еш, б'еш i ўсероўно каласэ цэлыя. Бакуны. Каласо'ўка ж. Гатунак бульбы ў Заходняй Беларусі. Каласоўка мела много крахмалу, дробная такая, нікаторыя махрачкай называлі. Адэльск. Калаўро'дакм. Калаўрот. Збярэмсо з калаўроткамі i прасніцамі ў адну хату, прадзем сабе, песні спяваям, хлопцы прыдуць. Бакуны. Калаці'ць незак. Абмалочваць на хуткую руку снапы з мэтай атрымання зерня. Як хлеба німа, та першыя нажатыя снапэ калоцяць з большаго, ні развязваючы, i жывей да мліна. Саломенка. Кала'ч м. Круглая палка, падвешаная на шыю карове, якая б'е на нагах i не дае ёй хутка бегаць. Як ласая карова, та толькі адно збавене — калач ёй на шыю. Дарашэвічы. Калваро'дак м. Калаўрот. Бяда, купіла ў Гродні новы калвародак i ні прадзе, шнур чамусьці спадая. Прывалка. Калдо'бісты прым. Калдобісты. За гумном калдобістая дарога, натто ш такі трасе, як едзяш, кідая. Сухая Даліна. Калдо'ба ж. Калдобіна. Навыбіваюць машынамі гэтых калдобаў, возам ні праедзяш. Лойкі. Калду'н м. 1. Страўнік у ваўка. Калдун у ваўка пэнк: аш трое цялят ззеў. Скамарошкі. 2. Назва дзіцячай гульні; галоўная асоба ў гэтай гульні. У калдуна як пачнем гуляць, аш сцямнея, а мы гуляям. Гродна. Калдунэ'мн., м. Калдуны, галушкі з бульбы, начыненыя буракамі i грыбамі. Калдунэ трэбо адварыць i цёплымі есці, бо як астынуць, нісмашныя. Бакуны. Калдыба'ць незак. Ісці кульгаючы. Ён ашчэ з той вайны прышоў ранены ў ногу, калдыбае, ні можа хадзіць ніяк. Гарны. Калегава'цца незак. Сябраваць. Як тулькі з Pacii прыехалі, так яна з суседкай i пачала калегавацца, разам хадзіць. Пагараны. Кале'йка ж. Чарга. Заўтра нам калейка пасвіць кароў, ні ведаю, хто i пажане. Свіслач. Календава'ць незак. Календаваць, хадзіць у калядныя вечары, спяваць калядныя песні. У нас некалі хлопцы хадзілі календаваць з гвяздай, песні спявалі, добро помню. Забагонікі. Кале'ндра ж. Каляндра, расліна, якая скарыстоўваецца як прыправа. Кален
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

беш, казытка, кайзэрка, какетка, калаціць, калаўродакм, калдунэмн, калдыбаць, календра, словаі
4 👁
 ◀  / 329  ▶