Скарбы народнай мовы. З лексічнай спадчыны насельнікаў Гродзенскага раёну (2014). Частка 2. А. П. Цыхун

 ◀  / 329  ▶ 
сосны, а ні адной німа разложыстай. Ласосна. Вы'падак м. 1. Выпадак, здарэнне, з'ява. У такім выпатку трэбо быць рысковым, адважным, а чуць празяваў — прападзеш! Чарток. 2. Зручны момант. Быў у міне адзін такі выпадак, але ні скарыстаў. Сухаўляны. Вы'палавець зак. Пажаўцець, зліняць, золякнуць, выцвісці. На слонцы валасэ i тыя выпалавець могуць, ні тулькі што другое. Зарубічы Вы'перці зак. 1. Выперці, выціснуць. Hi пакідай бочкі з вадой на марозі, а то дно можа выперці. Цыдовічы. 2. Перан.: выгнаць. Трэбо было іх с хаты выперці, хай на гуліцу ішлі п курыць. Сухмяні. Вы'перці во'чы, выперці зеграчэ' — страціць зрок; аслепнуць / груб/. Як ні дасі сляпому жабраку хлеба, та табе самой можа выперці вочы. Капцёўка. Усе браў чужое, аш пакуль яму зеграчэ ні выперло. Рагачы. Выплыва'ць незак. Пускаць колас; пакрывацца каласамі. Ужэ жыто пачало выплываць, во якое роўнае стало. Жылічы. ВьГпляжыць зак. Высекчы; знішчыць, зглуміць. У апошню вайну немцы чысто лес выпляжылі, нічого ні засталоco. Зарубічы. Вы'пугаць зак. Выхлебтаць. Як паставіла міску зацеркі, так дзеці ўміх i выпугалі. Баранава. ВьГрабіцца зак. Выйсці, выбрацца ca складанага становішча; выкруціцца. 3 адной бяды ўдалосо вырабіцца, та ў другую папаў, ашчэ горшую. Кукалі. Вы'рабіць зак. 1. Вырабіць, апрацаваць. Як добро вырабілі землю, та, глядзі, i пшаніца якая вырасла, сярпом ні зрэзаць. Калбасіна. 2. Аформіць, атрымаць /пра дакументы/. Кап паехаць у Польшчу, трэбо спачатку вырабіць загранічны пашпарт, тады паедзяш, а так ніхто цібе ні пусціць. Адэльск. Вырака'цца незак. Выракацца, адмаўляцца; не прызнаваць сваіх. Некалі гэтаго ні было, a ціпер i дзеці сталі выракацца сваіх бацькоў, ні прызнаюць. Жукевічы. Вы'садкі мн. Высадкі, насеннікі; леташнія корнеклубняплоды, пасаджаныя на насенне. Ужэ высадзіла высаткі буракоў, усе будзя свае насене, ні трэбо будзя купляць. Цвіклічы. Вы'салапіць зак. Высунуць з рота язык. Але ж i гарачыня, сабака i той высалапіў язык, здыхацца ні можа. Калбасіна. Вы'сахнуць зак. перан. Схуднець. Але ж i высахла, ні пазнаць дзеўчыны, мусі, у сухотах. Каменка. Вы'свянціць зак. 1. Асвяціць; выканаць царкоўны абрад надання святасці. Хату трэбо было б высвянціць, а то ўсе некія беды да нас прыстаюць, чапляюцца. Гліняны. Учора ў саборы некаго маладого на бацюшку высвенчвалі; можа дзе ў Коматаво пашлюць. Пагараны. 2. Перан.: моцна набіць, адлупцаваць /жарт./. Але ж i высвянціў, другі раз будзя ведаць, як дзеда ні слухаць, падрочваць. Літвінкі. Вы'скаліцца зак. Паказаць зубы, вышчарыцца. Я тулькі адчыніла вароцечкі — а там сабака як выскаліцца, думала: загрызе. Лікоўка. Вы'скрабак м. Перан.: малодшае, апошняе дзіця ў сям»і. Другія дзеці во якія павырасталі, а гэтаму выскрапку бог рошчы ні дае, ад зямлі ні адрос. Кругл ікі. Вы'смаліць зак. Выпаліць, знішчыць агнём, сонцам. Як сухі рок, та выган слонца так высмаліць, што i травінкі ні знойдзяш, каровы ў хляве кормім. Літвінкі. Вы'снякаць зак. Высмаркаць. Ідзі да бабы, хай табе носік выснякая, а то сапці ні можаш. Дарашэвічы. Вы'спіраць зак. Выбіць пранікам / пра бялізну /. Паласкаць плаце я ўсе на рэчку хадзіла, палажу на камень, пранікам выспіраю, папалашчу i чыстае. Кунцаўшчына. Вы'старчыць зак. Хапіць; быць ў дастатковай колькасці. Я думаю, што гэтых грошай табе на месяц выстарчыць, а потым прышлю зноў. Пракопавічы. Высціго'вы прым. Верхавы. Гэты конь высціговы, імтулькі на высцігі ездзіць
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

выпугаць, высалапіць, высахнуць, выскрабак, выснякаць, выспіраць, грубі, дакументыі, зблякнуць, іжарт, іпра
3 👁
 ◀  / 329  ▶