Параўн. (у руск.): уплетать (уписывать) за обе щеки.
ПЕРШ-НАПЕРШ. Найперш, на самым пачатку.
Каго толькі там [у пекле] не было! Перша-наперш вынырнула лысая галава ксяндза, а поруч з
ёю кіпелі ў смале доўгія кудлы папа,...разам выскачылі з смалы маладзенькая паненка,
абняўшыся з старым панам, старая пані... Сл. п., Вял. Рож. (А. Сержп., КАБСП). Там, бачу,
Васіль Катлінскі стаіць. Камендант перш-наперш папытаўся ў мяне, хто ён. Пух. р., Верк.
(Хрэстам.). Ну, дачушкі, ідзіце ў ягады, каторая перш назбірае поўную каробку, тая перш-
наперш замуж пойдзе. Слон. п., Студар. (М. Фед., ЛБ, ІІ, І). Перш-наперш я выцягнуў ерш
[рыфма: перш — ерш]. Гл. р., Кл. Перш-наперш пад'есці трэба, а тады ба*чыцьмем, як і што.
Гл. р., Стражы*.
Параўн. (у руск.): прежде всего, перво-наперво.
ПЕЧАНІ АДСАДЗІЦЬ. Гл. АДСАДЗІЦЬ ПЕЧАНЦЫ (печані).
ПЕЧАНЦЫ АДСАДЗІЦЬ. Гл. АДСАДЗІЦЬ ПЕЧАНЦЫ (печані).
ПІЦЬ (смактаць) КРОЎ. З адцен. асудж., пагардл. Здзекавацца, мучыць, вельмі жорстка
абыходзіцца, эксплуатаваць.
Быў сабе багатыр [багаты чалавек] такі скупы-скупы, што, як кажуць, у яго зімою і лёду не
дастанеш, ды вельмі паганы... Проста драў з людзей скуру і піў кроў, як тая п'яўка... Рэч. п.
(Ч. Пятк., КДПР). Кідайце... Вас абманваюць, кроў нашу п'юць. Кінулі работу жнеі ў
гарадзішчанскага памешчыка і разышліся. Мін. р., Стр. (Хрэстам.). Каб каліль [калі-небудзь]
вы паслухалі ды пазапісвалі, як яна лаецца ды кляне… От дык кляне…"Ты ўсё жыццё кроў
піў". "Папапілі мае крыві". "Крыві мае напіўся!" Гл. р., Кл. Хіба мала людское крыві выпіў!
'Шчэ ў старое ўрэмя [за старым часам, пры царызме] служыў ды ўдаваў людзей. Тамсама. Я
знелюбіў усіх зямельнікаў [уласнікаў зямлі] — ці багатых, ці хоць і небагатыя. Увесь век
смакталі з мяне на сваёй зямлі маю кроў. Бацька парабкаваў, я пяцьдзесят гадочкаў
парабкаваў. Малад. р., Бак. Хто з нашага брата толькі не смактаў крыві! Адны прыходзілі,
другія адыходзілі. А нам му*кі былі. Тамсама.
Параўн. (у руск.): пить кровь, сосать кровь.
ПЛАСТАМ ЛАЖЫЦЦА. Гінуць (пра групы, вялікую колькасць людзей).
Тут накінуліся на каваля, а ён ухапіў аднаго за чуб ды як замахнецца кругом сябе, дык войска
пластам лажыцца. Сл. п., Вял. Рож. (А. Сержп., СРБП). Прыязджаў тут нейкі, мо' палкоўнік
ваенны. Расказваў, як у нейкую вайну лажылася пластам войска, — хто з марозу, а каго так
забівалі. Стаўб. р., Рубяж.
ПЛАТКІ ПРАПІВАЦЬ (прапіць). Гл. ПРАПІВАЦЬ ПЛАТКІ.
ПЛЕСЦІ ГЛУПСТВА. Гл. ГЛУПСТВА ПЛЕСЦІ.
ПЛЕСЦІ (збіраць, хапаць, хватаць) З ДУБА ВЕЦЦЕ. З адцен. асудж., дакору. Гаварыць
абы-што, малоць языком, малоць лухту.
Што ты пляцеш з дуба вецце? Чашн. р., Краснал. Чаго раскрычаліся? Нашто збіраць з дуба
вецце? Тамсама. А ты б перастала б нечага плесці з дуба вецце. Чашн. р., Латыг. Ат, яна
заўсёды хватае з дуба вецце. Верхнядз. р., Н. Лад. Ну!.. Пайшла хватаць з дуба вецце
Дадатковыя словы
падесці, пюць, пяўка
9 👁