Тлумачальны слоўнік адметнай лексікі ў творах Якуба Коласа (2003). Г. У. Арашонкава, Н. А. Чабатар

жа. У колькі дзён [Гітлер] змітрэжыў панскую Полыйчу, забраў Чэхаславакію. Між дзвюх рэчак. Змітрэнжыць зак. сапсаваць' (Астр. СПЗБ); змінтрэжыцца зак. змарнавацца' (Карэл. Жыв. нар. сл., c. 58). Параўн. польск. mitrqžyć марнаваць'. ЗМОЎНІК м. Удзельнік якой-н. змовы; змоўшчык. А на захадзе, за Бугам, за Віслаю, выношвалі ў змяіным сэрцы ліхія помыслы фашысцкія змоўнікі на чале з гітлераўскай зграяй разбойнікаў. На руінах Гомеля. ЗМРОЧЧА н. Змрок, цемра. I раптоўна моўкнуць струны, Задрыжаў увесь пясняр: У акне скрозъ змрочча руны Вырысоўваецца твя/?/Сымон-музыка. ЗМУС м., ЗМУСТА ж. Прымус. Стаялі [людзі] марком ды украдкам Паглядвалі на Белавуса: Як скажа, так будзе i гладка, 1 згодзяцца ўсе i без змусу. Адплата. / ўсё само, без жадной змусты, Ну так i просіцца ў твой рот. Рыбакова хата. Змус м. прыгнёт' (Карэл. Сцяшковіч, 1983); змуста ж. прымус' (Карэл. Сцяшковіч, 1972); змусіць зак. прымусіць' (Віл. СПЗБ); змусіць, змусціць, смусціць зак. 'звесці, спакусіць' (Касц., Мсцісл., Шкл. МАСМ); змусщ'ць зак. спакусіць' (Мсцісл. Юрчанка, 1966); змусціць зак. спакусіць' (Гл. Янкоўскі, 1959); змушаць, змусціць незак. прымушаць' (Насовіч). Параўн. польск. zmusić прымусіць'. ЗМЫЛЩЦА зак. Памыліцца. Сцішна. Пуста. Адзінока Свет закрыла цъма густая. Паваротка тут крутая, — Не змыліся ж, маё?0/ся/Бездараж. Змылщца-зшс. памыліцца' (Віл., Лід. СПЗБ; Гродз. 3 нар. слоўн., с. 32), змыліць зак. 'збіць з толку' (Ваўк. Сцяшковіч, 1983), змулщца зак. памыліцца' (Маладз. Жыв. сл., с. 42). Параўн. польск. zmylić siq памыліцца'. ЗМЫСЛ м. Кемлівасць; розум. Цяпер толькі ясна стала, — Дзе ж быў змысл жаночы! — Як дачушка паглядала На чорныя вочы. Батрак. Змысл м. 'кемлівасць, рассудак' (Насовіч); змыслы мн. сэнс' (Астр. СПЗБ). Параўн. польск. zmysł 'пачуццё, адчуванне, разумение