разводит, развадзяга, развадзяка, разведзец, разводзец, разжон, разлучнік, разлучэнэц, распусканец, (глухі) апялюха, глухянка, глушман, глушменъ, глушня, тукала, (без барады, вусоў) безбародзька, галабародзька, (басаногі) басяк, (чубаты) лупсей, (які правярае курэй-нясушак) курашчуп, (подобны да бабы) бабіч, устар. (батрак) хатковы. Найболъш перспектыўнымі ў народна-гутарковай мове з'яўляюцца матываваныя словы, створаныя народным особым "чуццём мовы" як свайго роду моўны пашпарт. Лексічная матываванасць дае магчымасцъ вызначыць абгрунтаваную значымасцъ той або іншай дыялектнай лексічнай адзінкі для носьбітаў мовы ў працэсе яе засваення. Утварэнне і рэалізацыя такіх лексічных адзінак у народным асяроддзі аргументаваны пэўнымі асацыяцыямі, матываванымі прыметамі з тоеснымі або гранічна блізкімі значэннямі да існуючых уласнабеларускіх літаратурных варыянтаў. Гэта так званыя рэгіянальныя сінонімы-неалагізмы, здолъныя ўзбагачаць вы яўленча-ацэначны я ф ункцы і наш ай нарматыўнай мовы. В а р ' іраванне нармат ы ўны х дыялектных лексічных паралелей дазваляе пашырыцъ нашы ўяўленні пра багацце сіканімічных рэсурсаў нашай мовы. Звернемся да прыкладаў. Сярод матываванай лексікі найболъш пащыранымі з'яўляюцца назоўнікі, матываваныя рознымі'прычынамі: літ. агрызак - дыял. кусанік ( па асацыяцыі з дзеясловам кусацъ), адпаведна: адліга — адтайка адтаяць, асілак - дужак дужы, багна - тапіла топкі, варажбітка - угадніца угадацъ, весялун — смехатун смяяцца, вочы — бачалкі бачыцъ, глядзелкі глядзецъ, вясёлка — сяміцветка сем цвятоў, гарэзнік — ёрза ёрзацъ, даверлівы — вернік верны, жняя - жатніца жацъ, завея - дуйка дуцъ, зязюля - кукуля кукавацъ, качар - вутак, вуцяк вутка, кій - папірашка папірацца, кропля — капка капнуцъ, лазня - мыйня мыцца, ліпучка - мущнік муха, назола ~ дакучка дакучацъ, ныцік — хныкун хныкаць, падлетак — вырастай вырасці, подскок - прытоп прытопнуць, пажарнік - тушонік тушыцъ, палісаднік — парканнік паркан