Слоўнік гродзенскай вобласці (1983). Т. П. Сцяшковіч

 ◀  / 674  ▶ 
шоўшыя ва ўжыванне пасля ўз'яднання заходніх абласпей Беларусі ў адзінай братняй сямМ 1 пасля Вялікай Айчыннай вайны. Гэтыя оловы звязаны з назвамі перадавой тэхнікі, з новымі грамадскапалітычнымі адносінамі, з садыялістычнай вытворчасі® 1 культурай. У слоўніку падаеша пэўная колькасць слоў-паланізмаў. Гэта тлумачыша непасрэднай блізкаспю вобласпі да Польскай Haроднай Рэспублікі, кантактам з прадстаўнікамі польскіх гаворак. Гэтыя словы не з'яўляюшіа агульнанароднымі i разглядаюша як дыялектызмы, таму што набылі фанетычныя або марфалагічныя рысы мяоповай газоркК Прыведзены ў даным слоўніку матэрыял не вычэрпвае лексіку Гродзеншчыны, але дае Ілюстраішю пэўнай частк! лексікі гаворак. Прыводзяіша наступныя граматычныя паметы. Для назоўнікаў указваеша род. Для дзеясловаў указваеша трыванне. Дзеепрыметнікам 1 дзеепрыслоўям прысвячаюша самастойння слоўнікавыя артикулы. Указваеша назва ўсіх астатніх часпін мовы. 3 сэнсавай характарыстыкай слова звязаны паметы, якія начаюпь слова або асобныя яго эначэнні ў слоўнікавых артикулах. Наметай устарэлае" указваеша на архаічны стан слова ў сучаснай лексічнай сістэме гаворак. Некаторыя паметы ўказваюыь на наяўнаопь у слове ўстойлівай эмапыянальнай афарбоўкі. Так, словы, ужытыя з ласкальнай афарбоўкай, маюль памету ласк. Словы, ужытыя з Іранічным адленнем, машь памету!ран. Словы, ужытыя у пераносным сэнсе, адзначаюша паметай перан. Словы-амонімы змяшчаюша ў асобных артикулах. Кал! адно паняше або прадмет мае некальк! наэваў, гэтня назвы змяшчаилпа ў адным артикуле. Гродзенскія гаворк! ўваходзяпь у склад паўднёва-заходняга дыялекта беларускай мовы. Для 1х характэрны наступныя рыоы. Неднсімілятыўнае аканне ў першым пераднапіскным складзе пасля пвёрдых зычных: нага, пашла, вада. Захаванне галоснага ы ў першым пераднапіскным складзе: рыбак, была, диван, плыла. Недысімілятыўнае яканне ў першым перадналіскным складзе пасля мяккага зычнага: в'ала, л' агла, дз' ажа, с'астра. Лцрозн!ваяне галосных о! а ў кангавнм адкрытш складзе пасля пвёрдых зычных /няпоўнае аканне/: сало, л'ето, б'ароза, а
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

аканнеі, бароза, вала, зяўляюшіа, лето, састра, іняпоўнае, ўзяднання
31 👁
 ◀  / 674  ▶