Тураўскі слоўнік (1987). Том 5. С-Я. І. Я. Яшкін, Г. А. Цыхун, А. А. Крывіцкі

кі да палонкі, працягваючы вяроўку невада ў час рыбнай лоўлі. За хохлю прывязваюць коддл. Запясочча. 2. Шуфель. Хотамель. ХОЦЕ'ЦЦА незак. Хацецца, вельмі жадацца. Хочэцца i села свого побачыць, дзе годоваўса. Хачэнь. Так не хочэцца, да трэба іці. Там жа. Плохіх не хочэцца, а добрых не знаходзіцца (прыказка). Старажоўды. Дзедко, мне не хочэцца коло печы ворочацца (прымаўка). Сямурадцы. ХОЦЕ'ЦЬ незак. Хацець, медь жаданне, намер. Чому так усе хочуць у вучоные? Запясочча. Кладзі сколько хоч на воз, вол везе. Луткі. А я хоцела за ёго дочку оддаць, боком лежала, хоцела. М. Малешава. Вот беда! Дома колісь жонка біла, а то ўжэ купец хочэ біць (з казкі). Кароцічы. У лесі шо хоч есць. Сямурадцы. Перву певень пое, а курка сокочэ, клічэ мацер вечэраць, а дочка не хочэ (з песні). Любавічы. Я ж вас годовала по двое, по трое, ву ж мене не хочэце одное (з песні). Пагост. Церпі, душэ, хоць не хорошэ! (прымаўка). В. Малешава. ХОЦЬ, ХОЦЯ', ХОЦЯ'МСЕ часц. Хаця. Хоця мо езыкі позакольваюць. Дварэц. Коб хоця дней тры йшоў дождж. Сямігосцічы. Хведор, хай бы ты хоця екіх бы снопоў дзесець даў. Бярэжцы. Погледзіш на ёго — хоць ты воды напісаі Хачэнь. Хоць i ох, то бэды нема. Мачуль. Цепер хоць мала хата, то говораць дом. Пагост. Ты не мешайса хоцямсе, вон скажэ луччэй. Сямігосцічы. Хоць не елі, то пелі! (прымаўка). Старажоўцы. ХРАК, ФРАК м. Кныр. У нас хракоў німа. Запясочча. Фрак у колхозi е. Кароцічы. ХРАКА'ЦЬ незак. Харкаць. Хракае з кашлю. Аздамічы. ХРА'ПА ж., ХРА'ПЫ мн., ХРАПЕ' н. 1. Груда, замерзлый камякі зямлі. Як гольцэм замэрзне, то храпа! Аздамічы. Гоняюць на посеў товар, ек дзержыць храпа. Луткі. Храпа е ў жару: доліна вусохне i росколецца, то там е храпа. М. Малешава. Храп'е, аж ногІ выкручвае. Алыпаны. Храпы. Пагост. Хряпы. Хотамель. 2. Храпка. Бувае, для забаву облуплю ножем храпу да ем, вона соковіта, солодковата. Пагост. 3. Храпа ў жывёлы. Нешчо на храпах зробілосо у моей коровы. Альпень. ХРА'ШНА ж. Храпка. Храпіну елі дзеці, лоўка вона. Любавічы. На храпіне стоіць качан. Бярэжцы