прычыняць 951 псёль б я з дай пр ы ч ы н ы! Ст. Г л у м я ц ь, я к скаціну, на зараз б я з дай пры чы ны. Каратынскі: Гутарка(Б. Шляхам, 1967, Но.6). Б яз даньня прычыны неш ляхціча забіў. Стт. 445. Я на колькі разоў пады ходзіла бяз дай прычыны да печы. Дудзіцкі(Бацьк., Но. 4950/435-436). 2. без надобности. з прычыны—по причине. Наболе з тае прычыны, іжа мя міласьцівы Бог з таго языка на СЬвет пусьціў. Скарына у перадмове да Псалтыра. 2. вина. Нел. 517. Каж ны за сваю пры чы ну пакутуець. Нел. 3. притязание. Нел. 517. Я кую ты да м яне маеш прычыну? Нел. прычынка-нкі-нцы, уменъш. к пры чы на 1, 2, 3. I за лучы нку знайдзеш пры чы нку. Нел. 517. прычыначка-чк/-чі{ьг, уменъш. к пры чы нка. П ры чы начку знайш ла. Шапачка Імгл. (Косіч 58). 4. ходатайство. Р а зм ы ш л я й, я к о в ы я болесьці мела П рачы ст ая Дзева, я к пад крыж ам ст оячы, на ўкры ж аванага Сына свайго глядзела, i просячы яе а пры чы ну i а малітвы да Я го чы т ай гэт ую маліт ву. Малітвы 1695 г. Х т о ў прароцт ва М ухам эда верыць, т о пры чы ну ад прарока да сябе прычынцаю ўчы ніў. Я го пры чы на м усульманам ест лякарст вам i душ ным збавеньням. Ют. 57аЮ, и. Н ад кім твая прароцкая прычына будзе, над т ы м М ая ласка Бож а будзе. Тм. 57а13; 93а13; 10963. Хіба пакаяцца, т о да ласкі Бож ай i да маей прычыны годны будуць. Ют. 29all. Суннэт то ест: хт о чыніць, прароцкай прычыны будзе мець i ласкі Бож ай годзен будзе; а хт о ня чыніць, прычыны прар о ц к а й ня буд зе мець. Ют. 46а8, 9. То хры сьцянін а другі ж ыд пры чы ны жадаюць т ваей i рады. Тм. 112а. Х т о ў тое верыць... розны я м укі відзець будзе; хіба прычына ўзн оў ад цябе будзе, П ан Б ог ім ласку учыніць. Тм. 112611. Д а й пазнаку ім прычыны сваей, калі хочаш, ш т об т акім уммэт ам(араб., вернікам) быў. Ют. 11261. прычын-яць -яцца -щ ъ -щ ц а,—см. подчыніць. прычьшца-«ўб/, предл.-цу, общ. 1. ходатай, заступник. П р а р о к мо в іц ь: Я ад іх адракаюся, яны не мае уммэт ы (араб., вернікі), а я ня іх прычынца. Ют. 1165. П ан Бог нам прычынцай яго(М агам эда) даў; паваж ай яго, т о будзеш мець прычыну; не, т ак заст анеш ся ў пекле на векі. Ют. 12769. П ан Б ог М ухам эд прарока да Сябе прычынцаю ўчы ніў. Тм. 57а11. 2. виновник. Нел. 517. У сям у ты л іх у прычынца. Нел. псалтыр-/?я, предл.-ру, зват. псалт ы ру, м.—псалтир. псалтырнік-//а7, предл.-іку, зват.-іча, м. —не ученый, не бывший в училище, а обучившийся читать дома. Нел. 536. Куды т абе псалт ы рніку сувацца ў дзяканы! Нел. Д а чкі свае не аддам за псалт ы рніка. Тм. псальма-лш-ліе, ж.—песнь духовного содержания, Нел. 536. псалом. Сьпяі якую колечы псальму. Нел. У богія харош ы я псальмы пяю ць. Нел. п с а р э ц -рца, предл.-рцу, зват. псарча; мн. ч. псарцы -оў-ом -ы -ам і-ох, м.—псарь. Стт. 448. псаваньне, псуваньне—порча. Нел. 537. Гэт а не работ а, а псуваньне судзіны й тавару. Нел. псаваць, псуваць, (Нел.), псую, псуёш, п суёць, п суём, п суіц ё, нееоверш., перех. — ПОрТИТЬ. Ар.; Ксл.; Шел.; Тел.; НК: Очерки. Н ічога ня будзе, дзяціна з т вое работ ы, т о ль к і снадзіва м не псуеш. Ст. Прич. псаваны, псуваны—порченный. Нел. 537. П суваную касу даў. Нел. Соверш. запсаваць, каго-ш т о—испортить. Ксл.; Шел. К алі з т ы х р э ч а ў адна р эч пакаж ацца, т о эддэс(араб., умы ваньне) запсуе. Ют. 4368. Н яўм ека запсавала хлеб. Сяркуці Сян. (Ксл.). Запсаваў гэт кі кавалак дзерва! Ст. Прич. запсаваны—испорченный. Ксл.; Шсл. У Базы ля запсавана зрэнка. Вульлянавічы Сян. (Ксл.). Запсавана долат а — нельга ім вы дзяўбаць дзіркі. Ст. Соверш. напсаваць —напортить. Ар.; Шсл. Гэт а н я ж арт ачкі напсаваць т олькі дабра! Ст. Соверш. папсаваць, каго-ш т о—попортить, несколько испортить, повредить. Гэт ы м і р эчам і эддэс(араб., ум ы ваньне) папсуе. Ют. 4368. М апу папсавала моль. Кавыль: Думы 7. 2. облает.— ИСПОрТИТЬ. Ар. папсаваны, прич. к папсаваць, 1.—попорченный. 2. к папсаваць 2—испорченный, мгел.; Ар. псавацца, псувацца, (Нел.), п сую ся, псуеш ся-ецца-емя-іцёся. нееоверш.—портиться. Ар.; Шсл.; Нел. Ш мат псуецца дабра пры гэт кай рабоце. Ст. Соверш. запсавацца, за п с у ю с я -с у е ш с я -с у е ц ц а -с у е м с я суіц еся, возвр. Ксл.; Шсл.—испортиться. Запсаваўся хлеб. Бачэйкава Беш. (Ксл.). Д обры бы ў цэблік, але запсаваўся. Ст. Соверш. папсавацца, 1.—попортиться. 2. облает.— ИСПОрТИТЬСЯ. псець, псее, нееоверш.—стареть(о собаке, а презр. и о человеке). Шсл. Н аш рабчы к ст аў псець. Ст. Вось чалавек: псець стаў, а думае чорт ведае ш т о. Ст. Соверш. запсець—состариться(одрехлеть, С.) как собака. Шсл. Сабака запсеў уж о — т рэба зьвесьці куды. Ст. Запсела баба. Ст. Н аш д зяд уля сусім запсеў. Беліца Сян. (Ксл.). псё, междомет., посредством КОТОРОГО манят лошадей. Нел. 536. К ося, псё — псё! Нел. псёль, междомет. для призывания жеребенка. Шсл. П сёль! псёль! псёль! бяж ы сюды, чаго т ам заст алося! Ст
Дадатковыя словы
предл.-рцў, предл.-рў, прычьшца-«^б, ііа, ўбі
2 👁