Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

п р а у д а 9 2 3 п р а ц о ў н ы праўда-)ы-)зе, ж. 1. правда, истина. (Нсл. 492). Праўду кажаш, aŭ маніш? Нсл. Праўду, дзевачка, праўдачку кажаш. Навасёлкі Стдуб. (Косіч 246). Пан Бог МОвІЦЬ — праўда. к іт. 13562. 2. справедливость. Нсл. 492. Не na праўдзе судзіш. Нсл. У ім праўды ані няма. Тм. Стаіць праўда ды ў парозе, a няпраўда за столікам; п 'ець праўда горка піва, а няпраўда мёд І віна. Зь вершу, сталага нар. песьняю, Войш. мая(твая, яго, яе, наша, ваша) праўда —я, ты прав и т.д. Твая праўда, Піліпе. Дудзіцкі(Бацьк.", Но. 49-50/435-436). па праўдзе жыць — честно, правильно, по правде жить, поступать. Не па праўдзе, мой міленькі, ты жывеш з ІМНОЮ. Зь песьні. па праўдзе кажучы— по правде говоря, правду говоря. прауда вочы коле— правда глаза колет. Уменьш. праўдачка-чк/-чі*ы. Нсл. 492. Праўдачка твая, што ня ты гэта ўзяў. Нсл. Л аскат. праўдаНЬКа-«ЬЛЗ-НМ{6/. Нсл. 492. Няма праўданькі на сьвеце. Нсл. 3. груз, подвешенный на шнуре или нити и служащий для определения вертикального направления, отвес. праўдзіва, нареч. к праўдзівы, 1. истинно (подлинно, С.) Нсл. 492. Праўдзіва табе кажу. Нсл. 2. справедливо. Нсл. 492. П раўдзіва рассудзіў, ад мераў. Нсл. 3. усердно, Нсл. 492. как следует. Праўдзіва робяць талачане. Нсл. праўдзівей, ср. ст. к праўдзіва 1, 2, 3. праўдзГвасьць-ці, ж.—подлинность, достоверность, правдивость, праўдзівы-вял-яяе, 1. истинный, действительный, Нсл. 492. содержащий в себе правду. 2. говорящий правду, правдивый. Не праўдзівая Тацяначка казала: замуж не пайду, маладога Міколкі ня люблю. Як прыгала пара — замуж пашла. Жукова Імгл.(Косіч 239). 3. справедливый. Праўдзівы чалавек! Нсл. Праўдзіваму й Бог памагае. Нсл. 4. неподложный, без примеси. Нсл. 492. Праўдзівае золота. Нсл. Праўдзівы шоўк. Нсл. 5. усердный, Нсл. 492. такой, какой следует. Праўдзівая праца, праўдзівая й плата. Нсл. Праўдзівы конь. Нсл. праўдЗІЦ Ь-джу-дзІШ-дзе, н е с о в е р ш. 1. говорить правду, истину. Шсл. Ня праўдзе твой каляндар: пісалі, што будзе пагода, а на табе— дождж. Ст. Вось тая варажбітка праўдзе. Ст. 2. исполнять сказанное. Нсл. 492. Ён, калі скажа, заўсёды праўдзе, спраўдзе. Нсл. 3. перех., несоверш. к аправіць 1,— оправдывать. Нсл. 492. Ты сябе праўдзіш, а нас топіш. Нсл. спраўдзіць, с о в ер ш. к праўдзіць 1, 1. —сказать правду. 2. исполнить сказанное, Нсл. 492. точно выполнить сказанное, сдержать слово, обещание. Ксл. Калі што Богу прырачэ i людзём i тое спраўдзіць. Кіт. 664. Я праўджу, спраўдзіў своё слова. Нсл. Ён спраўдзіў: сказаў, што прынясець доўг, i прынёс. Асінаўка Сян. (Ксл.). Глядзі Ж, каб спраўдзіў, не падмані. Ст. Отел, и м я сущ. спраўджаньне-нл, п р е д л.- н ю —исполнениеў казанного, С.) МГсл. праудзщца-дзщуд, несоверш.—сбываться, (Нсл. 492) сбываться. Гсл. Твое слова заўсёды праўдзіцца. Нсл. Соверш. спраўдзіцца—сбыться, Нсл. 492. исполниться, оправдаться в ожиданиях, надеждах, осуществиться. Гсл. Мае сьненьне спраўдзілася. Гсл. Ня спраўдзілася тое, што ты сказаў. Нсл. Спраўдзіліся словы ягоныя. Нсл. 609. Нашай думачцы ні водной век ня спраўдзіцца, ня збыцца. Гарун: Зь песьняў няволі. праўна, нареч. к праўны—законно. См. 3 права ( под права). праўнасьць-ц/, ж.—законность. МГсл. праўнік, -І к а, п р е д л.-ік у, з в а т.-Іч а, м. —юрист; законовед. пр&унщл-цы-цы, ж.—женщина-юрист, праўніцкі-кая-кае—юридический. праўніцтва-ea, ср. 1. юриспруденция. 2. юридическая практика; професия юриста. праўнук-укя, п р е д л.-у к у, з в а т.-у ч а, м. —правнук. праўнучка-чкі-чцы, ж.—правнучка, праўны-ная-нае, 1.—правовой, юридический. праўны паступак—юридическое действие. Не на голую павесъць i абмову, але за агляданьням i справядлівым праўным поступкам. Стт. 85. См. паступак права. праўная асоба—юридическое лицо, праўны параднік—юрисконсульт, праўныя поды—юридические основы. 2.—законный. праўны собсьнік—законный владелец. "Они(стараствы а дзяржавы) жаловались обычно пожизненно должностным лицам(воеводам, старостам и т.п.) на их содержание. Четвертая часть доходов з этих поместий шла государственный (рабский") скарб на содержание наемного войска". Похилевич. працоўны-ная-нае; мн. ч.-ныя, 1. трудящийся. НК: Очерки, Но., 14. См. гараПОШНІК, гарапашны. 2. трудовой. Век працоўны, век нявольны, да магілкі данясем. НК: Под. пос. 38. Усіх працоўных Ш Л Я Х ЦЯ Ж К І. Машара(Калосьсе, Но. 1, 1935 г., стр. 7). 3. трудовой, МГсл. работный, рабочий. Нсл. 493. Працоўны дзень прапаў. Нсл