ашлапкі 68 ашчапёрыць ашлапкі: у вашлапкі—в обхват(руками или ногами, C.). Міх. Хлапцы схапіліся ў вашлапкі пераз плячо. Міх. Адам ашлапкамі далазе да сучча падгалае сасонкі. Варсл. ашлапны-няя-ное—охватывающий, верхний(в постройках, C.) Ксл. Ашлапны кладзі ня менш пяці вяршкоў. Навасёлкі Сян. (Ксл.). См. ахлупны. ашмётак-тка, м. 1. старый(стоптанный, С.) лапоть. Дел.; Касьцюковіцк. p. Калининского окр.(Наш Край, Но. 6-7, стр. 60). КолькІ ашмётак зачэпім, зьвязем у поле, зложым іх, як гной, i пяем. Дсл. Абуў ашмётак, анучкі na сьнезе баўтаюцца. Дсл. 2. (ругат.) Дел. Стары ашмётак. Смл. (Дел.) 3. дрянь, лохмотник. Нел. Крый Божа, каб я гэтага ашмётка прыняў за зяця. Нел. Ашмётак ты жыдоўскі! Нел. ашмёткя-ткі-тцы, ж. 1. тряпка. Гсл.; Нел. 388. Ты мяне ў вашмётку ня ставіш. Нел. Хустка твая чорная, як ашмётка. Нел. Правая рука ў яго перавязана нейкай, ня надта чыстай ашмёткай, на якой відаць цёмНЫЯ ПЛЯМЫ крыві. ЗСД 31. Уменьш. яшмётнчкь-чкі-чцы, ж.—тряпочка. Нел. 388.1 ашмётачкі дала палатна. Нел. 2. (перен.)—женщина дурного поведения, потаскуха. Нел. 388. Аш мёт ку гэт у сорамна браць замуж. Нел. ашмурэць-эю-эсш-эе, соверш.—одуреть, помрачиться; делать недопустимое, позволять себе поступки сумасшедшего. Гсл. Ашмурэла баба: спаліла патрэбныя паперы. Гсл. ашныхарыць,—см. под шньіхарыць. ашныпарыць,—см. под шныпарыць. аштырыцца,—см. под штырыць. ашука-кі, дат., предл. ашуццы, ж. 1. обман, Нел. 388; Гсл. обман, надувательство. Ксл. Раз няпраўда ці ашука, а сумленьню на век мука. Послов. Рапан: Прык. 209. Так не кажы — гэта ашука. Пятніцкая Беш. (Ксл.). Без ашукі прадаю. Нел. За гэтакую ашуку i ў тур му пасадзіць гожа. Нел. Тут схадзіліся плямёны сьпярэчкі сілаю канчаць... каб у віры тэй ашукі зьнішчыць нашы ўсе съляды, каб ня ведалі i ўнукі, хто такія ІХ дзяды. С. Музыка, 109. 2. ошибка. Нсл. 388; НК: Очерки, Но. 497. Я ашуку зрабіў вялікую, перадаўрубля. Нсл. ашукалка-л*7-лі{ь/, ж.—обманщица. Нсл. Гэта прадаўніца ашукалка. Нсл. ашукалынк-гкя, предл.-іку, зват.-іча, м. — обманщик. Нсл. 389. Ты ж ведамы ашукальнік, ня жыў, калі не ашукаеш. Нсл. ашукальніца-ўь;-ўь/, ж. к ашукальнік. Нсл. 389. ашукаваць-кую-куеш-куе; повел.-куйкуйма, соверш., перех.—обманывать, (МГсл.); Дсл. в торге, мене, расчете, надувать. Нсл. 389; Ар. Ты майстра ашукаваць іншых, але мяне не ашукаеш. Нсл. Быў пачаўшы мяне ашукаваць. Дел. Отгл. имя сущ. ашукаваньне -НЯ, предл.-НЮ—обманывание. Нсл. 389. Тут ніякага няма ашукаваньня. Нсл. Соверш. ашукъцъ-аю-аеш-ае; по ее л-ай-ай м а—обмануть, НК: Очерки, Но.497; Гсл.; Ар.; Шсл.; Воет. (Даль); Ксл. Провести, Надуть. (Гсл.); Ар.; Шсл.; Вост.(Даль). Хоць я ночкі ня спала, але сваю свацюхну ашукала, сабе нявестку даждала. Из свад. песни. Нсл. Прим. ашуКИНЫ —обманутый(чем-либо, плутовством. Нсл.) Ар.; Нсл. 389. Ашуканы таргачамі. Нсл. Отгл. имя сущ. ашуканьне-ня— обман. Нсл. 389. Лучыў у вашуканьне. Нсл. ашукавацца-куюся-куешся, несоверш. 1. даваться в обман, Нсл. 389 обманываться. Соверш. ашукацца— обмануться. Ар.; Шсл.; Гсл.; Вят., Воет. (Даль); Ксл.; НК: Дудар, Но. 52; Дсл. Ашукаўся, што так тайна прадаў. Ст. Глядзі, другі раз не ашукавайся, ашукаешея, сваім заплаціш. Нсл. Купіў каня, але ашукаўся. Пустыню Сян. (Ксл.). Ашукаўся, Адаме? Адам мертвых чарту запісаў i сам ашукаўся. Ельн. (Дел.). 2. ошибиться. НК: Дудар, Но. 52; Ксл.; Гсл. Ён дзяўчыну к сабе ждаў, але ашукаўся. Из песни. Ср. ашука. ашукны-ная-нае, 1. обманный, неверный. Нсл. 389. Ашукны тавар. Нсл. Ашукная вага, мера. Нсл. 2. ненадежный, обманчивый. Нсл. 389. Ашуцны чалавек. Нсл. Ашукны чалавек. Нсл. 3. неискренный. Нсл. 389. Ашукны прыяцель. Нсл. ашчаболак-лкя, м.— осколок полена(и, вероятно, осколок вообще, С.) Шсл. Адлезъ, бо заробіш ашчаболка па нагах. Ст. ашчаднасьць-щ, ж.—бережливость. Ар.; Гсл. ашчадны-ня я- нае—б ереж л ивый. м Гс л.; Ар. См. ашчэдны. ашчаджацца-яюся-ясшся, несоверш. —быть бережливым, экономным. Ашчаджаўся, ашчаджаўся — хлеб зьеў, квас застаўся. Послов. Рапан. 31. ашчалопак-лкя, м.— выбой, ухаб. Ксл. Засеў воз у вашчалопку. Вішкавічы Чаш. (Ксл.). ашчаляць (от кел—зуб, клык, С,)-яюЯеш-Яе, несоверш., перех.— ОСКаЛИВаТЬ. Дсл. Сабака ашчаляе зубы. Дел. Соверш. ашчэліць—оскалить. Ср. ашчэліцца. ашчаляцца-я/ося-ясшся, несоверш.—оскалять зубы, смеяться. Дел. Сабака ашчаляецца на сьвіньню. Дел. Ча ты ашчаляешея? Дел. Соверш. ашчэліцца—оскалить зубы. Дел. Воўк на паляўнічага ашчэліўся. Дел. ашчапёрыць-/?'-/?ь/ш-/?я, соверш. кагошто—охватить, Янк. I. охватить крепко руками или лапами. Ашчаперыў шыю. Янк. I. Восьмі рук, ашчаперыўшы днішча, алавяным цяжарам змораны, зь цеснай варыўні на дварышча назаўсёды выносяць
Дадатковыя словы
ашукальніца-^ь;-^ь, ашукйны, ашчапёрыць-/?>'-/?ь/ш-/?я, ашўка-кі, ашўкавацца-куюся-куешся, ашўкны, лўчыў, обхват(рукамй, ьіш, яіося, ўьі
2 👁