палумісак 826 запамагчы палум ісак-ска, м.—очень глубокая, больш ая тарелка, Растсл. неглубокая миска. Шсл. Лдзін палумісак у руках дзяржаць. Кіт. 114а2. У палуміску сьпяклі яечню. Ст. палусьвГтка-лж/-тцы, ж.—вид поддевки. Палусьвітку новую надзела. Машканы Віц. (Ксл.). палувёрак-/жя, предл. и зват.-рку, м.— диссидент. Не найду я за палуверка. Нел. 462. пальчатка-к/, дат., предл. палъчатцы, ж. — перчатка. Ар.; Шел.; Ксл. Д зв С Я ЦЬ палцау, а ногцяў няма(пальчаткі). Рапан. 322. Залвіца згубіла пальчаткі. БелькаваБеш. (Ксл.). Адна пальчатка якраз на руку, а другая малая. Ст. К гэтай зіме параблю сабе пальчаткі. Ст. палын-ну, предл.-нё, зват. палыне, м.— полынь, Ар.; ПНЗ. 17. ПОЛЫНЬ горькая. Шсл.; Арлоўск. п.(Будде: Т.: Орл., слов.). Хлеб гаркі ЯК із палыном. Нел. 463. Накідалі на нач у хату палыну, каб блохі ня кусаліся. Ст. палынаўка-.укі-.уцы, ж.—на полыни настоенная водка. Палынаўкі з кухні НЯСець. Гарун: Варажба. палынкоўка-у*:/-.учь* ж.—на полыни настоенная водка. Нел. 463. См. палынаука. палыніць,—см. под лыніць. палыскавацца-куецца, несоверш.—блестеть с переливами, м іх. Убор рыцара зіхаціць, аж палыскуецца. 3 казкі. палюбоўнІК-/кя, предл.-Іку, зват.-ІЧО, м.— любовник. МГсл.; Ар. У яе мужык ё, але ŭ палюбоўніка мае. Ст. палюбоўніца-цы-іўы, ж.—любовница. Ap. Палюбоўніца яму мілыйая за сваю жонку. Ст. Зайшоў да палюбоўніцы ў хату. Мікольск, м.(Демид.: Веров., 1896, II, 142). палюднёць,—см. под люднець. палюдзяць,—см. под людзяць. палюдзкаваць,—см. под людзкаваць. палюдзкавацца,—см. под людзкавацца. палюдзку, нареч. 1. как прилично честным(порядочным, Ар.) людям. Палюдзку прыбраўся. Нсл. 463. Не палюдзку ты робіш. Нсл. Рабі ты палюдзку, не абы з рук збыць. 2. милостиво, человеколюбиво, Ар. гуманно. Пан із намі палюдзку абышоўся. Нсл. 463. Не палюдзку б*еш хлапца. Нсл. паЛЮК-Ю Ка, предл.-юку, зват.-юча; мы. ч.кі-коў-ком-кі-камі-кох, м.—межевой знак(кол, столбик на меже). Шсл. См. палік. палюляць,—см. под люляць. палюшчы-чяя-чяе—жгучий. Ужануцъ усіх кафіраў(араб., нявернікаў) да пекла палюшчага. Кіт. 54616. См. палючы. п&точы-чая-чае—жгучий. МГсл. плмога-огі-озе, ж.—помощь. Гсл.; Нсл. 466. Талочная памога. НК.: Пособ., 116. Гаспадыня завець помогу распрэсьці кудзелю. Тм. Гукалі на помогу. Тм. 129. Гаспадарка вымогала помогу. НК.,Тм. 105. У вырослым ельніку зьгіне бярозавы гай сам, бяз чые-лень памогЦъ. Ускалось, 1954, Но. 4, 49). Бяз надзеі на Бога — людзі не памога. Прыказь.(3ьніч 1952, Но. 20, 6). Як прабрацца за заслону? Хто помогу яму дасъць? С. Музыка, 141. На зьвіх прыкладала, памогі давала. Дуб.(Калосьсе, Но. 3/20,стр. 146). паможна, нареч.—с сещественной помощью. Гсл. паможнасьць-14/, Ж.—возможность, сила; возможность оказания помощи. Ср. памога. Дай толькі, як паможнасьцъ твая будзе. Нсл. паможны-ная-нае—помощный. Ты чалавек паможны. Нсл. 465. Ты паможную даў імне раду. Тм. памост-сгау, предл. и зват.-сьце, м.—деревянная настилка, пол в хлеву(амбаре, С.) и т.п. (но не в жилом помещении, С.). Гсл.; Ар., пол. Ксл. У халадніку цясьніць на памосьце. Гордз. Ак. х у и, 2. У пуні над сена паклаў намоет, дык сена ня будзе псавацца. Ст. Памост ужо брудны. Стаішча Чаш. (Ксл.) Стуку-стуку па памосьце, няма майго ягамосьця. Из нар. песни, Ар. 2. палуба. памовіць,—см. под мовіць. памочны-ная-нае—оказывающии помощь. Ён нам памочны сусед. Нсл. 465. памагалыпк-/ка, предл.-іку, зват.-іча, м.—помогающий, Гсл. помощник. Тут ня трэба памагальнікаў. Нсл. 465. Не вялікі ён імне ў гэтым дзеле памагальнік. Нсл. Уменьш. памагальнічак. Памагальнічкам дай па абараначцы. Нсл. 465. Памагальнічак бліны хапацъ. Растуць дзет кі памагальнічкі. Гсл. памагаць-аю-аеш-ае; повел.-ай-айм а, несоверш. К ам у—помогать. Ар.; Шсл. З я ЦЬ будзе пам агаць крыць пуню. Ст. памагае, помогала, помогло, безлич. 1. способствует, удается. Памагае табе, як ты борзда робіш. Нсл. 465. Помогала, помогло яму так борзда прыляцець. Тм. Як табе помогала абмахнуцца? Нсл. 349. 2. памагло—угораздило. Каму помогло разьбіць гаршчок? Нсл. 465. См. собіла. Отгл. имя сущ. памаганьне-ня, предл.-ню, ср. Не вялікае твае было тут памаганьне. Нсл. 465. Памаганьням сваім ты імне толькі папсаваў. Нсл. Соверш. памагчы-гу-жяшжа, Каму—ПОМОЧЬ. Ар.; Шсл.; Гсл. Няма памагчы ізь сенам управіцца. Ст. Ня можаш памагчы, дык валей памаўчы. Послов. Нсл. 465. памажы Божа!—приветствие работающим. Ар. Отгл. имя сущ. памажэньне-ня, предл.-ню, ср.—вспомоществование, помощь. Загінулі б, калі б сусед не даваў нам памажэньня. Нсл. 465. запамагаць-аю-аеш-ае; повел.-ай-айма, несоверш. каго—вспомоществовать когол.(оказывать помощь, поддержку, С.)Колькі не запамагаць яг о, не запа можаш. Нсл. Соверш. запамагчы-гу, запаможаш-жа—оказать помощь, поддер
Дадатковыя словы
лжі, п&тбчы-чая-чае—жгучий, палюбоўніца-цы-і^ы, палўм, палўмісак, памочны-ная-нае—оказывающйй, іжя, ікя
2 👁