поверак 789 поцесь п о в ер а к -р к а, предл. и зват.-рку, м.—шест, коромысло, на средину которого привешено ведро, или другая посудина, даже узеЛОК, КОГДа ИХ Несут ВДВОеМ. НК: Под. пос., Но. 16. поверкл-ркі-рцы, ж.—водонос или кол, посредством которого несут вдвоём чтол. тяжелое. Нел. 434. Поверкаю прынясіце ўдваіх вады. Нел. Вазьміце на поверку гэты цяжар. Тм. Зачапіце за поверку бунт пянкі дый нясіце. Нел. На поверку лягчэй несьці. Тм. п о в е с е л ь, нареч.— навеселе. Н ел. 426. Прышоў двору повесель. Нел. п о в е ч а р, нареч.— вечером, когда стемнеет. Нел. 426. Повечар прыдзет. Нел. п о в еч а р у, нареч. — повечар. Нел. 426. п о в щ ь ц е-ц я, см. віць. ПОўх-JCfl, предл.-ху, м.— ПОЩечина, Нел. 486; мгел. оплеуха, мгел. Дай яму паўха, няхай ня лезе. Нел. Адваліў яму паўхоў зь пяток. Нел. Глядзі паўха заробіш. Нел. 431. См. поўха. П О ў х а -ХІ. дат., предл. поўсе, ж.— удар кулаком ПО уху, пощечина. Ксл.; Ар.; Шел. Добрую поўху даў! П адрэзы Чаш. (Ксл.). Даў яму дзьве поўхі. Ст. Даў яму поўхі на закуску. Ст. См. поўх. п о ў х у, нареч.—по ушам. Нел. 486. Дай яму поўху. Нел. п о у з — см. под паўз. ПОўзаНЬНе-НЯ, предл.~НЮ, отел, имя сущ. к поўзаць. Нел. 426; Ар. Поўзаньне чарвей. Нел. п о ўзан ь н е па н а г а х — поклоны до ног. Нел. п о у з а ц ь —см. под паўзьці. п о ў н а, нареч. 1. pOBHO С Краями. Нел. 427. Поўна насыпай. Нел. 2. очень много чего-л., полно. Дзьве стараны ангелаў поўна было. к іт. 11465. Яго ўсюдых поўна. Нел. 427. Поўна, роўна i к верху дном. Послов. Тм. Нашто ж гэтак поўна набраў, што не падняць? Ст. п о ў н аt-нага, в см. сущ.—полнолуние. Нел. 427. На поўным, пад поўнае пасеяў. Нел. См. поўната, поўня. п о ў н а сь ц ь -ір, ж.— полнота. Нел. 427. Поўнасьць віду. Нел. Аддаю ў поўнасьці. Тм. п о ў н а т а -w w, дат., предл.-це, ж.— ПОЛНОлуние. Ксл. Ужо поўната настала. Запрудзьдзе Куз. (Ксл.). См. поўнае, поўня. п о ў н а ч ~ЧЫ, ж. 1. ПОЛНОЧЬ. Ар.; Сянікі Беш. (Ксл.); Шсл. Аж да поўначы мужчыны таўкліся ў хаце. 2. север. А р.; Шсл. Вецер завярнуўся з поўначы. Ст. п о ў н е н ь к і—см. под поўны. п о ў н я -н і-н і, ж.— вторая четверть луны, полнолуние. Гсл.; Ар.; Шсл. Ужо падбіраецца пад поўню. Ст. Месяц у поўні. Ар. См. поўнік. П О ў н ІК -і'к а, предл.-іку, зватАча, м.— BTOрая четверть луны,(полнолуние, С.) Шсл. Ці ня ведает ты, калі будзе поўнік? С кры ль П ух. (Ш сл.). См. поўня, паўната, поўнае. поўніца-іўы-чьл ж.—полнота какой-л. меры. Нел. 427. Поўніцу лубку даў каляды. Нел. Поўніцаю хапает. Тм. Па поўніцы цягает. Тм. Каровы ядуцъ па поўніцы. Ар. поўны-ная-нае, повен, поўна-на, 1. —полный и (книжн. устар.) полн, полно, ПОЛНО. Нел. 427; Ар. ПоўнЫ, ПОввН двор гасьцей. Нел. Поўнае вядро выпіў конь. Нел. Плывець човен, вады повен, каб ён не разьліўся. Ар. Поўна хата людзёў. Нел. Поўна бочачка вінца, ні дзірачка, ні канца(яйцо). Ар. Повен то тчасьця, то ЖалаСЬЦІ, Плачу. Гарун. 2. полный, упитанный, в меру толстый. Ласкат. поўненькі. Ар. Поўненькую кітаню насыпаў арэхаў. Нел. 427. Поўненькі хлопчык. Тм. Поўненькае дзяцё. Тм. Увелич. паўнюсенькі, паўнютанькі—полнёхонький. Ар.; Нел. 427. Паўнюсенькая, паўнютанькая царква людзёў. Нел. паўн-юсенькі-ютанькі—см. под поўны. поўпрыца-чы-чь/, ж.—попурышка. Шел. Удалася яна маленькая, як поўпрыца. Крамяні Пух. (Шел.). поўсьць-ф, ж.—мелкая шерсть(коровы, лошади и т.п.) Ар.; Ксл.; м іх. Якая чорная поўсьць! Б а р а ў л я ны К у з. (К с л.). 3 КОНЯ набралася тмат поўсьці. Ст. поушъщъ-ту-шыт, несоверш., каго—наносить удары кулаком по уху(давать затрещину, пощечину, С.) Шсл. Згроб яг о загрудкі ды давай поўтыць. Ст. Соверш. адпоўшыць—надавать затрещин. Шсл. поцем-ліу, предл. и зват.-ме, м.—темнота? Поўнач схавае мяне, цемрадзі поцем густы. Салавей: Сіла 31. поцемна, нареч.—темновато. Нел. 488;Ар. Поцемна ў хаце, пара сьвятло даць. Нел. поценка, нареч.—тонковато. Нел. 488; Ар. поцераб, пацяроб-бг, м.— сенокос, очищенный от кустов. Шсл. Пойдзем касіць на пацяроб. А мельна Пух. (Шсл.). 3 пацяробу прывёз каласьнічок сена. Ст. поцераб-бу, предл. и зват.—бе, м. — поцерабы. К сл. У поцераб вядзі каня. П алуянава Тар. (Ксл.). поцерабы-баў, единств, ч. нет. 1. место, очищенное совсем от леса, мелколесья, или с прореженным лесом. Ар. 2. лес с отрубленными сучьями(?) внизу. Ар. Прабег скрозь yci поцерабы. Сакуны 74. поцесна, нареч.—тесновато. Ар.; Нел. 488. Вам тут жыць поцесна. Нел. поцесь-с/, мн. ч.-сі-сяў, ж.—прялка(? С.) Віленшч. (Н ел. 488). Д зеўкі з поцесямі зьберліся на супрадкі. Нел
Дадатковыя словы
поўніца-і^ы-чьл, чьі
1 👁