нійдзё 773 ні'кнуць н ійдзе, нареч.-WLTJ1£. Няўзорава Стдуб.(Косіч 61); Нсл 339. Н ій дзе ням а лепш ага за цябе. Нсл. Ад гэт а га ёлупа н ій дзе н іч о га не сх аваеш. Нсл. 151(под ёл уп). У сі к у ты перападала я, ш укаю чы клю чы ка; нійдзе не знайш ла. Нсл. 74і(под перападаць). Ад вас, як не хавай, нійдзе не схаваеш нічога. Нсл. 68(под хаваць). Н а р а б о т у ній дзе ня возьм уць. Дзьве Душы 68. А д падклет н іка гэт ага нійдзе не схаваеш ся. Нсл. 442(под п ад кл ет н ік). Р азваж н асьц ь н ій д зе ня псуець. Нсл. 565. Усі ліст ы п ерагарт аў, а нійдзе це знайш оў. Нсл. 401(под п ерагарт а ц ъ). н і к сьвету, в см. нареч.—очень дурно. Нсл. 340.Ш к сьвет у паш ы т а сьвіт ка. Нсл. н ік, нік!— м еж д о м ет и е от гл. н ікац ь. "Туды нік, сю ды нік i дзен ь не вялік. "Косіч 257. НІКОГа, р о д. п ад. о т мес т о и м. Н1ХШО —никого. Ар.; Гсл. Увелич. н ік агусен ь к а, нікагусен ькі, ск л о н я ет ся то л ь к о в п а деж ах единст в, числа: решительно (совершенно, С. никого. Нсл. 340. Н ік а гу сенька н я м а ў хаце. Нсл. 340. Ш кагусен ькам у не каж ы. Тм. Н ікам усенькім не пасьвет чы ўся. Тм. +НІКОЛІ, нареч.—НИКОГДа. МГсл.; Ар.; Прусаўкі Аз. (Ксл.); Шсл.; Нсл. 340; Гсл. П р а р о к сам т аго не апуш чаў ніколі. Кіт. 88а7. Н ік ол і дам оў ня позна. Ст. на сьвятыя Н іколі— В ознесение, когда будет оно в воскресение, т.е. никогда. Ар. НІКОМу, дат. падеж к НІХШО. Уменьш., ласкат. н ік ом ен ь к ам у. Я, б р а ц е, НІКОм е н ъ к а м у с п у с к у ня дам — а д к р ы ш ы л а я г о, я к б ы ц ъ на д а б е. Дел.(под а д к р ы ш ы ц ь). н ж агусен ька-к /—см. под н ік о г а. н і каліва, ні каліўка—см. под ані каліва. ні'каць (ПНЗ; Растсл.)-аю-аеш -ае; повел.-айайма, нв. 1. наклонить голову. Нсл. 340. В ут кі нікаю ць галавам і. Нсл. 2. укрываться по углам, прятаться. Нсл. 339. Ч аго т ы нікаеш ад м яне? Нсл. 3. высматривать, искать, бы стро вертя головой. Вось дзяўчы н а наўчы лася ад м аці нікаць! Крамяні Пух. (Шсл.). Так i нікае ўсю ды х. Даўгое Беш. (Ксл.). 4. ход и ть, б р о д и т ь, сл оняться, в сю д у заглядывая. Н ікаў, н ікаў на ры н к у, к а б знайсьці ш т о купіць. Міх. П ачалі засьціць сонца пракудн іц ы -хм аркі ды й няўпры цям згуб іл і я го ў сваёй гр а м а д зе — пачалі пот ы м шукаць, нікаць плой м аю на небе, зазіраць. зсд 321. А хлапец yce н ікаў каля ст олу i т ож заганы шукаў. Зарэцкі: Paдасьць(Калосьсе, Но. 1, 1935 г., стр. 24). нікнуць-ну-нёш -нёць, однократ. к нікаць 1. 1. наклонить голову. Нсл. 339. Усі л ю д зі нікнулі п ерад сьвят ы м і т айнам і. Нсл. 340. 2. соверш. к нікаць 2— скрыться, спрятаться за чем-л. Нсл. 339. Н ек уд ы нік н уў. Нсл. С оверш. абнГкаць-аю -аеш -ае— обойти высматривая. Соверш. паабнмсаць—обойти многих, многия места, высматривая. А пачалі пот ым нас ш укаць. Усе лясы паабт калі, усе разлогі. ЗСД 296. панікаць-аю -аеш -ае; повел, панікай-айм а, н е с о в е р ш. — П ри седать, Ксл. СНИЖаТЬСЯ, опускаться ниже. П ш чала ляціць п ан ікаЮЧЫ. Стрэлка Беш. (Ксл.). Соверш. панІКаЦЬаю -аеш -ае; повел, панікай-айм а. П анікаў, пан ікаў па к ут к о х, але ніЧ ога не знайш оў. Ст. прынікаць, несоверш. к ПрЫНІКЦІ,— ПОНИкать. п р ы ш к щ -к н у-к н еш -к н е, соверш.— УКЛОНИТЬСЯ головою вниз, поникнуть. Нсл. 506. П ры нікнуўшы да зям лі, y ci ст аяць. Нсл. вынікаць (С кар. Ц у аю -аеш -ае, несоверш. 1. нечаянно появляться, показываться из чего-л. Нсл. 88. Ч эрві вы нікаю ць, вы ніклі ізь зям лі, з рвны. Нсл. 2. высовываться. Гсл. 3. прои сходи т ь. Нсл. 88. Ад цябе ў с ё ліха вынікае, вынікла. Нсл. 4. уходить потихоньку. Нсл. 88. В ы нікай барж дж эй ад бяды. Нсл. 5. избегать. Гсл. вы т кщ -ну-неш -н е-не, соверш. к вынікаць 1, 2, 3. Нсл. 88. А го нь вы нік зпад ст рахі. Нсл. Выніклі. Скар. ц. Н оч к ай вы нікнуць ст а ж а р ы. С. Музыка 19. О т гл. имя сущ. вы н ік н ён ьн е-н я, предл.-НЮ', мн. ч.-ні-няў, 1. появление наружу. Нсл. 88. В ы нікненьне чарвей. Нсл. 2. избежание. Нсл. 88. В ы н ікн ен ьн е ад няш часьця. Нсл. узы гік ац ь-аю -аеш -ае, п о в е л.-а й -а й м а, несоверш.— возникать. Гсл.; Нсл. 654. Ад цябе ў сё ліхаўзьн ікае, узьнікла. Нсл. Ч эрві ў ж ы ц е ўзь н ік а ю ц ь. Тм. С оверш. у зь н ік ц ік н у-кн еш -кн е— возникнуть. Нсл. 654. Х ал ера ў з н о ў узьнікла. Нсл. нГкбІЦЬ, ніколю -біш -бе, несоверш., трех. 1. губить, на зло употреблять. Нсл. 340. Бацькава д а б р о нікбіць. Нсл. 2. истреблять. Ср. вы нікбіць. С оверш. вы нікЬ іць-блю -біш -бе, т р е х.—истребить. Нсл. 88. Х ва р о б а ўсю ра д з ім у вы нікбіла. Нсл. С оверш. зыпкбіць-бл ю -біш -бе— уничтожить, довести до ничтожества. Нсл. 735. А к а н ом зьн ікб іў нас сусім. Нсл. т кпы -лая-лае— поникший. Гсл. ш к н у ц ь —см. под т каць. н ік н у ц ь, нГкці—изчезать. Нсл. 340; Гсл. Б лаш чы цы ў д з е н ь нік н уц ь, а н очы іх поўн ая пасъцеля. Нсл. зьн ік ац ь -а ю е ш -а е, по ее л.-а й -а й ма, не. —исчезать. Гсл.; Нсл. 216. П ры ў с х о д з е сонца зоран ька зьнікае, зьнікла. Нсл. Д зе ты зьнікаеш? Нсл. С ьнег зьнікае, зьнікнуў. Нсл. О т гл. имя сущ. ЗЬНІКаНЬНе-НЛ, предл.-НЮ, мн. ч.-ні-няў, ср.—исчезание. Гсл. Соверш. ъ ъ т к щ -к н у-к н еш -к н е— исчезнуть. Нсл. 340. З д а р о ў е зьн ік н ул а. Нсл. 216. Ч эрві ЗЬНІКЛІ. Нсл. 340. О т гл. имя сущ. ЗЬНІКНеНЬНе
Дадатковыя словы
агўсен, нікблю, нікнўць-нў-нёш
1 👁