асабачыцца 61 асёліца асабачыцца, соверш.— привыкнуть к жизни циничной, Дел. начать жить развратно. Ён на Юзыві сусім асабачыўся. Дел. асабГста, нареч.— ЛИЧНО. Гсл. асабісты-тяя-тяс—личный. асаблГва, нареч.— особенно, МГсл; Ар.; Гсл.; Ксл. В особенности. Гсл.; Ар. асаблГвасьць-щ, мн. ч., род.-цяў, ж. 1. особенность, Гсл.; Ксл.; Дел. особенность. Нел. 367. Такая ў яго асаблівасьць. РаснаСян. (Ксл.). Пакладзі гэтыя рэчы ў васаблівасьці. Нел. 2. особенная и важная черта, асаблівы-вая-вае—особенный. Нел. 369; Ар.; Дел. Пры гаспадару асаблівы парадак. Нел. Ёсьць на то асаблівы способ. Нел. Справы асаблівыя: панскае мы будзем разглядаць папанску, мужыцкае — памужыцку. Дел. асабліўшы, 1. ср. степень к,,асаблівы,\ Асабліўшае Божае дабраславенства ёсьць найболыиае шчасьце апостола. Тат.: Ванэлі 295. 2. отличнейший по достоинствам, Нел. отличающийся более важными особенностями. Чым жа твой конь асабліўшы ад майго? Нел. 740. асада-ды-дзе, ж. 1. ложе(ружья, автомата, револьвера и т. п. оружия, С.) НК: Очерки, 520; Ар. Асада стрэлъбы. Нел. 367. Шсталет у багатай асадзе. Тм. Ср. абсада. 2. укрепление, насадка какого-либо хозяйственного орудия. Нел. 367. Асада сахі, касы, сякіры. Нел. 3. дверный или оконный косяк. Хто зробе аконныя асадыў новой хаце?Гарэцп: Песьні, ю. См. абсада. 4. (перен.) лишь в мн. ч.: асады—пределы, границы чего-либо, рамки. Уменьш. асадкі-дак. У васадках такіх географных умоваў разгартаецца беларуская гаспадарка. Полымя" 1928 г., Но. 8, стр. 100. асадка-дкл-дцы, ж. 1. ручка для пера. Гсл.; Ар. Ён кінуўся на мяне з асадкаю i зламіў пяро аб лоб, хацеў выкаліць вока. Дзьве Душы, 182. 2. оправа(рама, рамка, С.). Дастаў патрэт із асадкаю. Ст. 3. —см. под асада. лс&цзісты-тая-тае, 1.—приземистый. Ар. Асадзісты мужчына. Ст. 2. окладистый(о бороде, С.) Нел. 367. Асадзістая барада. Нел. ьыдзіць-дж ў-дзіш -дзе,—оправить — дать черенки к ножу, рамки на картину и проч., Шел.; Ксл. обделать в раму. Ксл. Панясу нож да каваля асадзіць. Ст. Асадзіўшы патрэцікі дык ляпей. Ст. Бацька асадзіў Міколу i дасьць Паланеі ў дабраславенства. Запрудзьдзе Сян. (Ксл.). Асадзіць касу, сякіру, пілу. Нсл. 367. асаладжаць-а?, несоверш. и соверш.— портясь, становиться неприятно сладким на вкус. Ар. асалапёць-е/о-ееш-ее; повел.-ёй-ёйма, соверш.—опешить; смешаться от неожиданности. Гсл. А яна дужа асалапела. Красьн. (Дел.). Асалапеў i язык высунуў. Дел. асалавёлы-лая-ляс—осоловелый. Ня мог знайсьці месца сваім убога асалавелым ачом. з ед 376. асалавёць- ё ю - ё е ш - ё е; повел.-ёй-ёйма, соверш..—слегка опьянеть(от вина, страсти и т.п.), или как бы опьянеть почемулибо(напр. в замешательстве), Гсл. осоветь. В ы п і ў к і л і ш а к, у ж о й а с а л а в е ў. Гсл. Гсл. асамісты-тая-тае—осанистый, величавый, пристойный. Нсл. 367. Асамісты мужык. Нсл. Асамістая барада. Тм. асаміцца-ллюся-л«шсл, соверш. и несоверш: —представлять (представить, С.) собою значущее лицо. Нсл. 366. Асаміўся б, але ня ўмееш, дый няма чым дужа асаміцца. Нсл. прыасаміцца, соверш. 1.—приосаниться. Нсл. 518. Сядзіць прыасаміўшыся. Нсл. 2. почувствовать собственную силу. Нсл. 518. Недалужны наш прыасаміўся i не паддаўся. Нсл. 3. выпрямиться. Нсл. 518. Як прыасаміўся, дык i павіднеў дзяцюк. Нсл. 4. приодеться щеголевато. Нсл. 518. Дзяцюк папрыгажэў, як прыасаміўся. Нсл. асароміць,—см. под сароміць. асарамацрць,—см. под сарамаціць. асач-ыць-эньне,—см. под сачыць. асёласьць-щ; мн. ч., род.-цяў, ж.—оседлость. Нсл. 317; Гсл.; Ксл.; Дел. Ня МОЖНО яму паверыць грошы, калі ён аселасьці ня мае, а па суседзях служа. Нсл. Аселасьці ня маем, жывем па людзёх. Дел. Ён жа аселасьці ня мае, як жа за яго йці? Шарыніна Беш. (Ксл.). То ў СІбІр СПачатку зьехаў, а цяпер вунь у Салігорску асеў. Айт, якая там аселасьцы бяз кутка свайго, адзін ложак у інтэрнаце. Марціновіч(Беларус, Но. 159). асёлец-лця, предл.-лцу, зват.-лча, м. —оседлый; местный житель. Bimaŭ, прыймай асельца — ня госьця. Салавей(Конадні, Но. 5-6, 13). асёлішча-ча; мн. ч.-чы-чаў, ср.—место поселения. Там, дзе вецер сьвішча, хвошча, я аселішча знашоў. Жылка 51. асёліца-ць/-ўб/, ж. 1.—пастбище около двора, маленький выгон. Гсл. 2. лужок на краю усадьбы, Ксл. лужок на краю усадьбы, составляющий продолжение огорода. Ар. На а с е л і цы т р а в а р а с Ь Ц в ЦЬ д о б р а я. Вулянавічы Сян. (Ксл.). П р а б я г а е з л о с н ы в е ц ер з а а с е л і ц а ю. Крушына: Лебедзь 42. С р. с е л І Ц О
Дадатковыя словы
асаміцца-л<люся-л«шсл, асёліца-ць/-^б, еіо, цьі, ўбі
1 👁