Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

мужні 706 мулець расьцець, то мужнее. Нсл. 293. Соверш. памужнёць—стать мужаственнее. Куды як памужнеў хлапец. Нсл. 293. Ладне памужнеў. Дзьве Душы, 140. Прич. памужнёлы. мгсл.—ставший более мужественным. мужні-няя-няе—мужу свойственный. Нсл. 293; Ар. Мужні парадак. Нсл. Мужняя рада. Тм. Здаюся на мужнюю волю. Тм. Гэта не жаноцкае, а мужняе дзела. Нсл. 2. мужской. Нсл. 293. мужпы-ная-нае—мужественный. Нсл. 293. Мужны жаўнер. Нсл. Вядзеце войска мужнае! Кавыль: Думы, 7. Мужная дзяўчына. Варлыга: Назіраньні, 35. Брыняе слова мужным Звукам гневу. Кавыль: Думы, 61. Нареч. мужна— мужественно. МГсл.; Нсл. 293. Мужна, браткі, стойце за свае. Нсл. 2. статный( С.). Нсл. 293. Мужны мужчына. Нсл. Мужная жанчына. Нсл. мужчына-нь*-«е, м.—лицо, противоположное по полу женщине. Дзеці ад маткі свае да апякуноў браны быці ня маюць, але маюць застаці пры матцы. Дзеўка да выхаду яе замуж, а мужчына да лет такіх, у якіх ужо на навуку да школы даваці годна, то есьць да сямі лет. Стт. 294,—взрослый человек этого пола в отличие от юноши, мальчика; лицо мужского пола как воплощение присущих этому полу твердости, мужества. Уменыи. МуЖЧЫНКа-НК7, дат.-НКу, твор.нкам. Ар.; Шсл. Глядзіцеж, мужчынкі, каб прышлі к імне на работу! Ст. Мужчынкі, памажыце ўскінуць мяхі на воз! Ст. мужчынскі-кдя-кду, прилаг. к мужчына. МГсл.; Ар. муЖЫК-ЬДСД, предл.-ЫКу, зват.-ЫЧО,' мн. ч., дат.-КОМ, мн. ч.. предл.-КОХ, м. 1. муЖЧИНа. Мужыку а жонцы за кажны тыдзень па шасьці грашэй. Стт. 460. 2. муж, супруг, Шсл.; Гсл. муж. Нсл. 293. Мужык мой хворы. Нсл. Мужыка ейнага ўзялі ў маскалі, дык яна плача па мужыку. Нсл. Жонка й мужык — роўныя яны абое. Ст. Здаровая яна баба: перажыла двух мужыкоў. Ст. Ну, i мужык яе злы! Пушкары Сян. (Ксл.). Маланка была маўклівая й рахманая баба, жонка здадзенага ў маскалі й памершага там мужыка. Дзьве Душы, 6. Жыла вельмі блага адна жонка із сваім мужыком. Уселюб н.(Демид.: Веров., 94). Загадаў мне мужык — вары жонка ЛІНЫ. Росуха Імгл.(Косіч, 62). Загадаў мне мужык — вары жонка гарох. Тм. Сем дзён малаціла, шастак зарабіла. А за таго шастака ды купіла мужыка. Из песни. Мужык кажа: 'Жонка, прыбярыся, пойдзем на праходак i вазьмі дзяцё ІЗ сабою."(Ц. Афанасьев, ІУ, 1914, 84). А мужык мой муку сее, а я рада, што умее. Из песни, Аш. Крый Божа, якога мужыка забівалу мае. Нсл. 159{под забівала). 3. крестянин, простолюдин(мужик, С.). Гсл. мужыкоў-ова-ова, 1. принадлежащий мужчине. 2. принадлежащий мужу. Мужыковы НОравЫ ды Я выведаю. Из песни, Нсл. 3. крестьянину принадлежащий, мужичий. Нсл. 293. Мужыкова хітрыня. Нсл. мука, мукі, муццы, ж. 1. мука. Я (Бог) устыдаюся мукі казаць чыніць. Кіт. 2612. Тыя мукі вялікай церпяць. Тм. 13064. Знойдзем мукі на Свае рукі. Послов. Запяршыньне Пух. (Шсл.). Адна мука зь ім — ды годзе. Ст. 2. только в мн. ч. мукІ-К*др— ПЫТКа. Стт. Акін. 191. мука, мукі, муццэ, ж.—мука. МГсл. Калі мука ЦЯЧЭ, дык І няўмелка СЬПЯЧЭ. Послов. Сяміл Пух. (Шсл.). Калі мукі скрыня, дык i сьвіньня гаспадыня. Ар. Адказ: Мука мукой, а СЬвІНЬНЯ сьвіньнёй. Ар. Уменыи. мучка-чкі-чцы. Шсл. Беленькая наша мучка. Ст. мукар-ря, предл. и зват.-ру, мн. ч.-раў, м.—мучитель. Ад тых мукараў яго вольным учыню. Кіт. За7. Бязь лічбы мукараў перад ім стаяць. Кіт. 12761. Мукары языкі рэжуць. Кіт. 129а8. Мукараў пякельных дзевятнаццаць ест. Ют. 3 А гнём кормяць мукары іх. Ют. 130а2. Кафірскія душы нясуць да пекла мукары. Ют. 13165. мукаць-аю-аеш -ае, несоверш.—мычать. Шсл. М укае голодная кароўка. Ст. мулЯК-ЯКД, предл.-яку, зват.-ЯЧО, мн. ч., дат.-КОМ, мн. ч., предл.-КОХ, м. 1. Н а т ё р т о е место. Шсл. У каня на сьпінеад кульбачак муляк. Ст. Дзімка падкладаў пад яго (павардз) свае рукавіцы, каб ня так пяклі муляКІ. Капіловіч: Хлеб. 2. пролежень. мульлё-ля, п редл-ЛЮ, собир. 1.(к- М уЛЯК /)—ссадины. 2. (к муляк 2)—пролежни. Смаленш. Пажджы, пажджы: цяпер табе скульлё, а будзе табе мульлё. (пагроза). Дел. муляр-рд, предл.-py, зват.-ру; мн. ч.-рыроў-ром-рамі-рох, м. — каменщик. Ар.; МГсл. муляваць, -люю-люеш-люе—красить, рисовать. Растсл.; Шсл. Пападзе які алавік або вугалъ ды мулюе. Ст. Прич. муляваны. Шсл.— крашенный(рисованный, С.); Растсл. Справіў муляваны вазок. Ст. Муляваныя лаўкі. Ст. См. маляваць. мулець-яю-яеш-яе(и муліць-лю-л/ш-ле, Нсл.), несоверш. 1. надавливать, Нсл. 293. натирать, Шсл.; Гсл. тереть, (ПНЗ.; Гсл.) беспокоить, МОЗОЛИТЬ. НК.: Очерки, Но. 266; Гсл. тереть, нагнетать, жать, производя Зуд И боль. Вят., Воет., Ряз. (Даль); Ар. У вобую нешта муліць, муляе, замуліла. Нсл. Хамут муляе каню. Бот муляе нагу. Ст. Лапаць дужа муляе. ДзядыСір.(Ксл.). Боты муляюць. Гсл. Імне муліць у воку. Гсл. См. муляць I. Павароз уядаўся ў плечы, муляў. Капыловіч: Хлеб