лапацень 617 аблаплены лапацёнь-тня, предл.-тню, мн. ч.-тнітнёў, мн. ч., предл.-тнёх, м. 1. доска в жерновах шириною в 3 верш., один конец которой неподвижно укреплен, а другой может подниматься и опускаться, — расположенная под помостом, в отступе ОТ него вершк. на 6, НК: О черки 327. часть мельничного постава,мелящая зерна. Вяжышча Беш. (К сл.). 2. говорун, мелящий вздор, нелепости. Нел. 271. Лапацень гэты ўсяго наговора. Нел. 3. общ.— неумолчный болтун,-НЬЯ, Нел. 271. кто лопочет, болтун, таранта. П ек., Твер. (Даль). Лапацень наша ўзноў залапатала. Нел. лапацець, лапачу-аціш-аціць. несоверш. 1. мелко и часто лопаць"—хлопать. 2. быстро бежать(о лошадях), Шел. производить частый стук во время бега. Ну й лапацяць коні; аж тут чуць! Ст. залапацець, соверш. 1. начать лапацець", мелко и часто залопаць"— захлопать. 2. быстро побежать(о лошадях), Ш ел. часто застучать, побежав. Коні спудзіліся ды як залапацяць — толькі й бачылі іх! Ст. 3. зашуметь листьями. Д ел. 142. Залапацела асінка ад ветрыку. Дел. лапаць-нця, предл.-ПЦЮ, мн. ч.-пці-пцёў, у лапцёх, м.—лапоть. Ар.; Шел. А каля іхных ног у вялікіх лапцёх прымасьціліся два. Гарэцкі: Песьні 29. Спалохаўся, што хлапчук у лапцёх, напоўадзеты вёскі сын, у роднай МОве ўчыцца змог? Купала. абуць у лапці—провесть в денежных делах; обманом довести до нищенства. Ш ел. Не абірайце гэт ага п 'яніцу за старшыню: абуе ён вас у лапці. Ст. Абулі мяне ў лапці з гэтым канём. Д оўж а К уз. (Ксл. п од абуць). Уменыи. лаПЦІК-ЖЯ, предл.іку, м.—лапоток. М Г с л. А буў новыя лапцікі. Ст. лапёза-зы, общ.—аляповатый-тая, с широким расплывшимся лицом и особенно носом, Нел. 265. аляповаты й, некрасивый. Гсл. Во якую лапезу ўзяў за жонку! Нел. Уве.шч. лапе'зішча-чя, общ. — рожа, очень широкое, некрасивое лицо. Нел. 265. Лапёзішча дурное! Нел. Якая лапезішча твоя нявестка. Нел. л я т ё з а в а т ы - та я-тае — лапеза" в меншей степени. Лапезаваты хлапец, від. Нел. Лапезаватая нявестка. Нел. Лапезаватае дзяцё. Тм. пъпёшы-ная-нае—аляповатый. А р. Нареч. лапёзна—аляповато. М Гсл. лапёшка-кж/, дат., предл. лапёшчы, ж. —часть ЛОЖКИ без ручки. Варош чы на К уз. (К сл.). ў лапік-/кя, предл.-іку, зва т.-Іча, м. 1. заплата В одежде И обуви, НК: О черки 203, Н о. 288. заплата, М Г сл.; Н ел. 2 6 5.( латка Растсл.) заплатка, Растсл.; Ксл.; Смл. (Даль); Раст.: С моленск 149. Колькі ў цябе лапікаў на спадніку? Купіна в іц. (Ксл). Лапік на лапіку, a голка ня была(галоўка капусты). Нсл. Боты з лапікамі. Тм. У лапіках ходзіць. Тм. 2. (перен.)—часть земли, Нсл. 265. небольшой участок земли. Раст.: Смоленск 151. На маім лапіку асяліўся. Н сл. На гэтым лапіку добра пшонку пасеяць. Тм. Апошні лапік няскошанае сенажаці. ЗСД 140. 3. {перен.)— часть чего-л., какого-л. пространства. На небе плылі... хмары, з памеж якіх выглядалі лапікі сьвежасіняга неба. ЗСД 357. Конь узьбіўся на чужую пожню i выскуб ужо добры лапік. Гарэцкі: Песьні 56. лапікла-ла, мн. ч.-лы-лаў, cp. 1.—лапік, К сл. больш ая заплатка. Ш сл. Набраў трыма палцамі махоркі, насыпаў на пакамечанае лапікла газэціны. Д удзіц к і (Бацькаўш чына, Н о. 376-377). Кажух увесь у лапіклах. Ц япіна Ч аш. (К сл.). Няма лапікла залапіць порткі. Ст. 2. место, малый участок земли, часть земли. Н сл. 265. Места так было усеяна ямамі ад бомбаў, што здавалася б, не знайшоў бы меж іх цэлага лапікла, каб МОЖНО было сесьці. А к ула 138. Уменыи. лапіклачка-/ся, ср. Уся зямля была падзеленая на маленькія лапіклачкі, што зелянеліся гароднінаю. Акула 136. лапіць I-ПЛЮ-ПІШ-пе, несоверш., перех. —налагать заплату, заплаты, Растсл.; Гсл.; НК: Очерки, Н о. 288.; Нсл. 265. заплатывать, Ш сл.; С м л. (Д ал ь) ставить заплаты. Раст.: См оленск 149. Маці лапіць сарочку. Ст. Адну дзірку лапіць, а другая глядзіць. Послов. Нсл. Прш. лап лены, 1. заплатанный. НК: Очерки, Н о. 288; Нсл. 265. Лапленая сарочка. Н сл. Лапленыя локці. Т м. Кажух на ПЛЯЧОХ лаплены. Вольны. 2. О скотине: —пегий. НК: Очерки, Н о. 288. Лаплены конь. Соверш. залапіць, што —Заплатать. Н ов. С яло Беш.(Ксл.).; Шсл.; Бясл. Я залапіла сарочку, можаш надзяваць. З абал оц ьц е Р асьн яе(Б я сл.). Пустым словам дзірку не залапІШ. Послов. Рапан.: Прык. 153. Залапіў кажух. Ст. Падаруйце палаценцам залапіць каленца. П росьба старцава, Нсл. Прич. зал а плены—заплатанный. Ксл. Ён заўсёды ў залапленым ходзе. Бешанкавічы (Ксл.). Кравец увесь залаплены. НК: Очерки 434. Соверш. падлапіць—несколько заплатать. Прич. падлаплены—несколько заплатанный. Той стаяў у падлапленых портках i босы. Соверш. палапіць—заплатать. Нсл. 265. Палапіць страху, павець. Нсл. 2. каго—обнимать. НК: Очерки, Н о. 288. аблапіць, 1. покрыть заплатами. Прич. аблаплены—покрытый заплатами. Д ел. Апрані лезучы хату, аблаплены кожушок. Дел. 2. аблапіць, каго—обнять. Мядзьведзь вось-вось аблапіць. С. М узы ка
Дадатковыя словы
кжі, лапачў-аціш-аціць, ікя
0 👁