кроены 576 крактаць кроены, К раеён(кроС Н ау), единств, ч. нет. 1. ткацкий станок. Ар.; ПНЗ; МГел.; НК.: Очерки, 159. Шел. Я ўжо свае кроены вынесла вонкі. Шыркі Куз. (Ксл.). Цэлы дзень за кроснамі сядзіць. Нел. 254. 2. тканьё на ткацком станке. Ар. За зіму выткала двое красен. Ст. Нашыя бабы ўжо пачалі снаваць кроены. Воўсішча Сян. (Ксл.). крошлі-ляў, единств, ч. нет.— леСТНИЦа при стене, над кормушкой, куда закладывают корм скоту. Закінь сена за крОШЛІ. Пустыр Cip. (Ксл.). крошні-йяў, единств, ч. нет.— СНаСТЬ ДЛЯ ношения корма(соломы, сена) скоту. Крошні состоят из двух равномерных тонких дуг почти аршинного радиуса, соединенных в отверстии короткими (верш, в 3) веровочными перевязами и переплетенных веревочными ячеями, нк.: Очерки, 362. веревочная сетка на 2-х дугах для носки сена, соломы. Бяры крошні ды йдзі па сена. Навасёлкі Куз. (Ксл.). См. разьгіны. кроў, крыві, крывёю, крыві, ж. 1. кровь. Ар.; Шсл.; Альшанікі Беш. (Ксл.). Не патрабуе Пан Бог мяса ані крыві. Кіт 2761. Ці мала яны пасмакталі крыві нашае? Ст. Вочы наліліся крывёю. Ст. A йдзе крыві ні ЛОЖКІ, там праўды НІ крошкі. П о с л о в. Нсл. 253. 2. перен.—племя, корень племени, близкое кровное родство, кровь. Мы, з братдзеці, ад аднае крыві, ад аднаго дзеда, ад аднаго прадзеда паходзім. Нсл. 737. кроўня-ні-ні, мн. ч.-няу, ж. 1. верхняя кожаная покрышка хомута. Кроўня прыбіта мядзянымі гваздамі да клешчау. Бабінавічы Выс. (Ксл.). 2. верхний слой, покрывающий что-л., покров; оболочка, покрывающая организм ИЛИ ЧаСТЬ Организма, ПОКрОВ. перен., то, что покрывает, обволакивает что-л., покров. Кроўня туману над зямлёю. кра, кры, кры, ж.—икра самки рыбы. Уласаўцы(Крывіцкі: Полесье, 168). краям,в зн. нареч.—берегом, стороною. Едзь краям каля лесу. Нсл. 251. Краям пшонкі мае. Нсл. Уменыи. крайком—бережком, побережку. Едзь крайком. Нсл. 251. Крайком лесу, дарогі. Нсл. Крайком ракі браўся. Тм. крадзёж-жу, предл. и зват.-ж у, мн. ч.-жаў, м.—воровство(и кража, С.). Пайшоў такі крадзеж! Навікі Віц. (Ксл.). крадзёжа-жы-лш, мн. ч.-жаў, ж.— воровство, кража. На крадзежы злавілі. Нсл. У крадзеж у пусьціўся. Нсл. крадзёжны-ндя-няе—добытый кражей, краденный, украденный. Крадзежны конь. Нсл. 251. Крадзежная рэч. Тм. крадзёства-tftf, ср.—воровство. Крадзествам забагацеў. Нсл. 251. Катавалі за крадзества. Тм. край I, краю, предл. и зват. краю, мн. ч. краі, краёў-ём-і-ямі-ёх, м. 1. страна. Ар.; Шсл. Паехалі жыць у чужы край. Ст. У сваім краю, як у раю. Нсл. 251. Не адбівайся ад свайго краю. Нсл. Гаючых крыніцаў ёсьць много на роднай зямельцы, у родным краю. Машара. Гукае Край Забраны у паход. Кавыль, 61. 2. край родны—родина. МГсл. Дзеты, дзе ты, краю родны? Гарун(ст. Журба"). Лягенда не забудзецца лясоў тваіх прытульных, краю мой. Лойка: Л. песьня. 3 даўных дзён, мой родны Краю, смагнучы імкнуся дакрануцца да крыніцы абразоў i гукаў. Крушына: Лебедзь, 9. 3. берег, предел (Шсл.) чего-л., предельная линия, ограничивающая поверхность чего-л., а также часть поверхности, близкая к этой предельной линии; край. Ня стаў міскі з краю, зваліцца. Ст. Ня стаў на краю столу, зваліцца. Нсл. 4. краюха. Калі свой хлеба край, дыкіпад ельлю рай. Послов. Нсл. Уменьш. краец, крайца, предл.-йцу, зват.-йча, мн. ч.-йцыйцаў, м.—краюха(хлеба). Гсл. Ладны краец хлеба адвярнуў. Нсл. А сказалі зайцых Нясуць на стол крайцы. Козіна Пуців.(Халанскі, 167). крайчык-ка, уменьш. к краец—краюшка, горбушка. На табе крайчык, каб быў сын Мікалайчык. Послов. Нсл. край II, предлог, с род. пад.—близ, ВОЗЛе, около. Палажылі сына край дарожкі, а нявестачку край даліначкі. Барадзінка Раст.: Севере к 130. Ёсьць у полю край дарогі сухая прушыца. Сямешкава, Тм. 131. Край лесу. Нсл. 251. Край поля лепі дорога. Нсл. Край Дунаю палотны бяліла. Росу ха Імгл. крайка-к/, дат., предл. крайцы, ж.— КрОМка сукна или материи. Падперажыся крайкаю. Нсл. 251. Крайка на спавівіч годзіцца. Нсл. крактаць-кчу, крэкчаш-ча, несоверш. 1. кряхтеть, Ар.; Растсл.; ПНЗ.; Гсл. Кряхтеть, издавать нечто в роде хрипения при поднятии тяжести. Не крактаць у мяне больш. Косіч 252. Стары крэкча, i ён жыць хоча. Из нар. песни. Няма чаго крактаць, ня дужа цяжка. Нсл. Стары дзед крэкча. Ст. 2. хрустеть. Хата наша крэкча, каб не Завалілася. Нсл. 252{под кржтаць). Однкрт. крокнуць-ну-неш-не—хруснуть. Хата нешта крокнула. Нсл. 252. 3. квакать. Шсл. Крэкчуць жабы ў балоце. Ст. крактаньне-ня, предл.-НЮ, отгл. имя сущ. к крактаць, 1. кряхтение. Нашто гэта крактаньне, як бы цяжка падыймаць. 2. кваканье. закрактаць, соверш. 1. начать кряхтеть. 2. начать квакать. Закракталі жабы ў балоце. Будзе цёпла. Ст
7 👁