Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

кіпёць 562 кіравацца К І П ё Ц Ь, КШ ЛЮ -ПІШ -ПІЦЬ, несоверш. 1. волноваться, клокотать, пениться от образующегося при сильном нагревании пара (о жидкости); кипеть. Ар. Поупа С малы КІПІЦЬ. Кіт. 12865. 2. перен.—протекать очень оживленно, стремительно, бурно (о какой-л. деятельности, работе); кипеть. Работа кіпіць. Ар. 3. перен.— быть охваченным каким-л. чувством, страстью; со страстью отдаваться (каком-л. чувству, делу). Соверш. закіпець, 1. начать кипеть, закипеть. Ар. 2. вскипеть, мгсл. 3. вспылить, прийти а состояние раздражения, негодования. Я пайду, пайду — закіпеў i ён, махаючы рукамі ад вялікага абурэньня. Дзьве Душы, 72. Соверш. Іф Ы К Іпець—кипя, пристать, пригореть; прикипеть. Дзе сер, там i прыкіпеў. Послов. Рапан: Прык. 118. кіпрыс-ся, м.—кипарис. К Ш Ц ІК,—см. под кіпець. кіпучы -чая-чае— кипящий. Палажыце ж вы яе ў смалу кіпучую. Дсл.(под опекай). Дел. К ІП Ц Ю р-/О ря, предл.-юру, зват.-ю ру, мн. ч ры-роу-ром-ры-рамі-рох, м.—коготь. Демид.: Веров., 98. Спрабаваў Леў высякаць іскры (з каменя), ды дарма, толькі кіпцюры ступіў, а агню — няма. Танк: Конь i Леў. M o' ладзіцца ўхапіць халодным кіпцюром за горла. ЗСД. 130. Можа душа чыстай вырвецца з кіпцюроў нячысьцікаў. Цялеш(Ярылаў агонь). См. КиПЦЮр. кГпцявы(кыпцевы, Нсл)-вая-вае—когтевый. Кыпцевыя знакі на целе. Нсл. 263. к Г п ц істы (к ы п ц істы, Нсл), -тая-тае —ногтистый. Кыпцісты кот, пятух. Нсл. 263. Кыпцістая курыца. Нсл. к іроўн а, нареч.—по известному направлению. Кіроўна араць, ехаць. Нсл. 235. к ір оўн ы -ная-нае—способный к управлению, послушный. Кіроўны КОНЬ. Нсл. 235. кіраваньне-ня, предл.-НЮ, отгл. имя сущ. к кіраваць, кіравацца, 1. управление лошадью. НК.: Пасоб, Но. 42; Ар. ІдзІ вОН ІЗ тваім кіраваньням. Нсл. 235. 2. вообще управление, хозяйничанье, нк.: Пасоб, Но. 4. распоряжение по хазяйству, направление действий. Гсл. Кіраваньням сваім усю гаспадарку ў глум пусьціў. кіраваць -рую-руеш-руе, повел.-руй-руйма, несоверш. каго-што, або без дап. HK.: Пасоб, Но. 42, 1. управлять, (Нсл. 235; Шсл.), править(лошадью, волами, машиной, Ар.) Гсл.; Ар. Б яры лейцы ў рукі ды кіруй каня. Слопішча Шацк. (Шсл.). Куды ты ў балота кіруеш коні? Нсл. Кіраваць аўтомобіль. 2. направлять, мгсл. давать направление. Нсл. 235. абкіраваць—устроить дело, обработать, ловко сделать. Ідзе гроты дастаць? Нам Саўка гэта абкіруе. Дадуць у пазыку. Дел. Абкіраваў сані — хоць маладых пад вянец вязі. Тм. С р. агадаць. С о в е р ш. накіраваць, п е р е х.—направить. Коні разьнесьлі б, калі б я не накіраваў іх у возера. Нсл. 309. Супроць мяне накіраваў суседзяў. Тм. Д е е п р. н а с т. вр. накіраваны —направленный в каком-л. направлении. Дарога накіравана проста на панскі двор. Нсл. 309. Араць накіраваным парадкам. Нсл. С о в е р ш. ськіраваць, п е р е х. —направить в (какую-л., С.) сторону. Ськіруй каня з дарогі на дарожку. Нсл. 582. 3. руководить. Хто тут кіруе? 3акіроваваць-0рю-вр£ш-#уе, н е с о в е р ш.,п е р е х.—заворачивать. Закіровавалі яго. Аш. Закіровуйце каня. Аш. С о в е р ш. закіраваць, п е р е х. 1. завернуть. Закіруй каня ў гэтыя вароты. Ар. 2. (дать направление, С.) завести. Закіравар свой парадак. Нсл. пакіраваць, с о в е р ш., п е р е х. 1. дать чему-л. направление, повернуть. Ня туды ты пакіравау каня. Нсл. 457. 2. взять руководство. 3. повести дело. ВЫКІраваЦЬ-рую-руеш-руе, с о в е р ш., п е р е х. 1. отправить с поручением. Выкіравалі у дорогу ні з чым. Нсл. 83. С р. выправіць. 2. што—изьвлечь выгоду из чего-л., скомбинировать. ук\\і2Ж&ць-рую-руеш-руе, 1. иметь силу, возможность дать направление. Не укіравау жарабка, першы раз запрогшы. Гун чан кі Cip. (Ксл.). Не ўкіраваў каня; у раку завёз. Нсл. 83. 2. направить. Укіравау човен на самую быстрыню. Нсл. 655. уКІраваны, 1. п р и ч. с т р а д, п р о ш. в р е м е н и к 'ўкіраваць" в i - ом см. 2.—направленный. Човен укіраваны на самую быстрыню. Нсл. 655. К\ХЪВ2ИЩ&-руЮСЯ-руешСЯ, н е с о в е р ш. 1. направляться. Гсл. Куды ты кіруешся? Вялізная калёна... кіравалася да места. Арабей(Полымя, Но. 6, 1967, 248). С о в е р ш. ськіравацца—направиться. Д а го няу ськіруюся тых. Салавей: Сіла, 46. 2. чым—руководствоваться. 3. управляться, управляться в сложных делах. НК.: Пособ, Но. 52. Як ні кіруйся, бяз помачы блага кіравацца. Нсл. 235. С о в е р ш. пакіравацца, -руюся-руешся—управиться, начать управляться. Сваімі грошамі пакіравауся. Нсл. 457. Сваімі пакіраваўся работнікамі. Нсл. С о в е р ш. выкіраваццаруюся-руешся, 1. с о в е р ш. з чаго—выйти из стесненного положения, Нсл. 83. выбраться,, выйти из какого-л. (обыкновенно затруднительного) положения, выбирая соответствующие направление, средства. Ня выкіравауся зь бяды. Нсл. 83. Грошар