Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

каунярцы 555 пакаціцца К 2 $ т \Я \Ъ \-Ц О у { о д ин каўнярэцуцом, мн. ч., п р ед л.-Ц О Х, м. — воротнички рукаВОВ, манжеты. Наста вышыла сабе прыгоЖ Ы Я каўнярцы. Воўсішча Сян. (Ксл.). каўнёравы, (Нсл), каўняровы-вдя-вдс, 1. прилаг. к "каўнер ", НК.: Очерки, 106. принадлежащий к воротнику. Нсл. 240. Каўнеравыя складкі. Нсл. 240. Каўнеравае сукно. Тм. 2. имеющий воротітк("каўнер'). Каўняровая кашуля, каўняровыя порткі. нк.: Очерки, 106. каўня-ні-ні, ж.—кофейня. каўняровы,—см. п од к а ў н ё р а в ы. каўняроўка-ута-уўб*, ж.—рубаха с широким воротником. НК.: Очерки, 104. каўшэнь-Ш Н Я, п р е д л.-Ш Н Ю, м н. Ч.-Ш Н Іш н ё ў - ш н ё м, мн. ч., п р е д л.-Ш Н ё х, м.— удар кулаком в шею.. Дай яму к а ў ш н я. Нсл. 240. Ср. к о ў х. каўшыць-шу-шь/ш—бить кулаком. За што ты яго каўшыш? Нсл. 240. Ср. коўш, каўхаць. каўток- т к а, пр е д л.-т к ў, зват. к о ў т к у, мн. ч., д а т.- т К О М, м н. ч., п р е д л.- m K O X, м 1. ГЛОТОК ПИЩИ. Гсл. 2. скачавшийся комочек чего-л. плотного. Гсл. каўтаць-я/о-ясш-яе, н есоверш.—глотать. пнз. каўтун-уна, п р е д л.- у н ё, з в а т.- у н е, м. 1. колтун, болезнь волос. (Гсл.); Шсл. Убіўсяу галаву каўтун i рады ня даць. Ст. 2. н аем.—сбившиеся волосы. Шсл. Рашчашы ты свае каўтуны! Ст. каўтунаваты-тая-тае—подверженный каўтуну". Гсл. каўцюХ-ЮХСІ, п редл.-Ю С ё, з в а т - ю ш а, мн. ч.. д а т.-Х О М, м н. ч., п р е д л.-Х О Х, м. — КО М О К испражнения(лошади, овцы), катышек грязи. Гсл. кацап-длд-длу, з в а т.- a n e, м.— ругат. слово: русский, великорос. Гсл. Кацапшчына-нь/, ж., б р а н н о е—Россия, Московия. Гсл. кацэль—сумка. Косіч 75. кяцелка-лкі-лцы, ж. 1. кружок, который катают, Гсл. диск для катания при игре "качаньне кацелкі". Дзяцюкі качаюць кацёлку. Ар. 2. грузоподъемное устройство в виде вращающегося на оси колеса с желобом, через которое переканута цепь, канат и т. п., блок. Ніты ў кроснах вісяць на кацелках. м і х. кацёлкі, -лак, м н. ч.—подсолнечник. Растсл.; пнз. Ср. кацелка. кацёльнік-/кд, п р е д л.- І к у, зват.-іча, м. —игрок при игре "качаньне кацелкі". Войш. кацянё,—ем. п од кот. кацянщь, кацёніш-не, с о в е р ш., п е р е х. —окотиться. Котка кацяніла трое. Нсл. 249. кацяшцца, кацёніцца, нееоверш.— котиться. Ар. Котка каценіцца, кацятлася. Нсл. 250. Раскажа, як кацятлася котка. ЗСД. 57. кацячы-чая-чае, п ри л аг. к кот—кошачий. Ар. См. каціны. Ср. дзіцячы, пялячы, парасячы, ягнячы. кацік-кд, п р е д л.-к ў, мн. ч. кацікі-коў-комкі-камі-кох, м.—яйцо, которое хорошо катится. Спаская Cip. (Ксл.). кацш ы -ная-нае—кошачий, мгел. С м. кацячы. каЦІЦЬ, КОЦІШ-КОЦе н есоверш., перех. 1. двигать какой-л. округлый предмет в одном направлении, заставляя его вращаться; катить. Каціць кола. Ар. Гаспадар коце цэбар да хлява. Ар. Секачы кацілі бёрны да вазоў. Ар. Каціце бярвіно.. Нсл. 250. С оверш. пакацГць, накачу, пакоцішце, п е р е х.—покатить. Ар.; Шсл. ПакаЦІў ■ кацёлку. Ст. 2. гнать ветром(по земле, С.)- Кляновы лісточак, куды цябе вецер коціць? Ці ў луг на далінку, ці назад над клянінку? Из песни, Нсл. 3. со в ер ш.—рождать, свойственно овце. Леечка каціла пару ягнят. Семянцова Беш. (Ксл.). Авечкі коцяць двое. Нсл. каЦІЦЦа, качуСЯ, КОЦІШСЯ, н есоверш. 1. двигаться в каком-л. одном направлении, вращаясь (о чем-л. округлом или шаровидном); катиться. Шсл. Бярвеньне коціцца далоў; падлажыць трэба, каб не скацілася. Нсл. 250. Яйцо борзда коціцца з латака. Ар. Кацілася, кацілася калодачка зь печы, стукнула, грукнула Вінцулю ў плечы. Из обрядной песни, Віл. Соверш. адкацГцца, а) откатиться, б) (перен.)—умереть. Адкаціўся ад нас яблычак адкотны, сынок ненаглядны, дзетка мілы памер. Дел. 2. передвигаться в пространстве(о светилах). 3. о слезах. Сьлёзы самы коцяцца, гледзячы на яе муку. Нсл. 250. Сьліза за сьлізою кацілася з аччу. Ар. Знаць табе, Настулька, замуж хочацца, што ў цябе сьлёзанька НЯ КОЦІЦЦ а. Из свад. песни, Нсл. 250. 4. ягниться. Ар.; Нсл. 250; Гсл. Наша авечка кацілася. Каралі Куз. (Ксл.). Соверш. акаціцца —объягниться. Шсл.; Ар. Акацыася наша адна авечка. Ст. закаціцца, соверш. к каціцца в 1-ом и 2-ом см. Соненька-каласок, закаціся за лясок. Соненька нізенька, нам да хаткі блізенька. Из песни пастухов, Ар. пакаціцца, 1. соверш. к каціцца в 1-ом см. Пакаціўся клубочак. Ст. Як казана, ногі ня пайдуць, дык бокам пакоцішся. Марціновіч(Беларус, Но. 159) 2. соверш. к каціцца в 2 -ом см. На небе сьвецяць зоркі....Адна зь іх замігае, другая накоціцца i дзесь шчэзьне ў нябёсным Нрасьцягу. Гурла("Наша Швг