жыватворчы 490 нажываць жыватворчы—живительный, Гсл. животворный, животворящий. жываты, 1. пожитки. Гсл. 2. живые существа. Гсл. жы вёц-уў предл.-ўцу, мн. ч.-ўцы-ўцоўуцом-ўцох, м. 1. прицепленная на крючок живая рыбка для приманки другой рыбы, Падбярэзьзе Віц. (Ксл.); Шсл. небольшая ЖИВая рыбка, употребляемая удильщиками на приманку. НК: Очерки, 508. Налавіў шмат рыбы на жыўца. Лядно Пух. (Шел.). 2. жизненная сила. Гсл. 3. живое а теле. 4. древесина в живом дереве. Гсл. жывёла-лы-ле, мн. ч. нет, ж.— животное. Гсл.; Ар. свойская жывёла—домашнее животное. Ар. Выганяюцъ жывёлу ў поле. Цэлеш(Ярылаў агонь). жывёлаведа-ды-дз?, ж.—зоология, нт. жывёльны-няя-няс, 1. присущий животным, животный. 2. животный; относящийся к живым существам, к органическому миру, исключая растений. 3. (грам.)—одушевленный. жывіца-цы, дат., предл.-ЦЫ, ж. 1. Ж И ВИ Ца, смесь смолистых веществ, выделяючыхся из стволов хвойных деревьев в местах поранений. Ар. 2. смола, древесной клей, канифоль. Гсл. 3. полоска из маловыдубленой кожи. Шсл. Каб дзе напасьці кавалачак жывіцы на хамут. Ст. 4. просмоленная веровочка. Шсл. ЖЫвГцелЬНІК-/ка, п редл.-Іку, зват.-іча, м.—василистник, анемон(сем. лютиковых), раст. Гсл. ЖЫВЩЬ, жыўлю, Ж Ы вІШ -ве, несоверш., перех.—поддерживать, подкреплять, сохранять существование, Гсл. питать. Трэба жывіць душу ў целе. Гсл.......то маюць сабе апекаваньнікі на сваі пажыткі абарачаці.... i дзеці жывіць ŭ адзяваці. Стт. 1529, У, 7. Чым ты жывіш свае дзеці, як кароўкі няма? Бог даець способы, чым жывіць дзетачкі. Нсл. 155. Соверш. ажывіць, ажыўлю, ажывіш-ве —оживить. Дождж памерлую зямлю ажывіць. Кіт. 13617. Соверш. пражывіць-ул/овіш—пропитать, прокормить. Мае такое няшчасьце: людзі йдуцьірабіць) із скацінаю, а я ізь зелезъняком; няма чым пражывіць дзеці. (Н. Афанасьев, У, 1914, 8). выжывіць каго-што—прокормить. Нсл. 81. Памерлі б з голоду, калі б ня ты нас выжыўляў, выжывіў. Нсл. выжыўляць-яю-яеш-яе, каго-што, несоверш. квыжывіць,—прокармливать(пропитывать, С.)- Нсл. 81. Ж Ы ВІЦЦЛ-ўлЮ СЯ-вІШ СЯ, возвр. ЧЫМ, несоверш. 1. кормиться, питаться, Нсл. 155; МГсл. подкрепляться снедью, кушать для утоления голода. Гсл. Богаты, дзівіцца, чым мізарак жывіцца, а бедны сьмяецца, дзе ў багатага дзяецца. Войш. Грун — вялікая чорная птушка, што жывіцца здыхатою. Варел. Просіма, абы нам даў хлеб наш, а не чужы, то ёсъцъ із свае працы жывіціся, а не зь людзкога дабра. Зізані: Толкование. 2. пользоваться, Нсл. извлекать для себя выгоду из чего-л. Ён усе каля нас жывіцца. Нсл. Ты падупадаеш, а людзі з тога Ж Ы вЯЦЦа. Нсл. Отгл. имя сущ. жыуленьне-ня—прокормление, Нсл. 155. пропитание. 3 рамяства жыўленьне маеш. Нсл. выжывіцца, возвр., соверш.— прокормиться, (пропитаться, С.). Нсл. Выжывіўся старцуючы. Нсл. выжыўляцца, возвр., несоверш. к вЫЖЫвІЦЦи С.)- Нсл. Выжыўляйся, як хочаш, з такою СЯМ ёю. Нсл. Отгл. имя сущ. ВЫЖЫвеньне-ня, выжыуленьне-ня—пропитание(прокормление, Нсл.); Гсл. Слабое выжыўленьне па гарцу мукі ў тыдзень. Нсл. Хлеба толькі на выжывеньне. Нсл. пажывГцца, пажыў люся-пажывішся, соверш. 1. попользоваться, в особенности относительно пищи, еды, корма. Ведома, голодны сабака, дык цягаецца па чужых дварох, каб дзе чым пажывіцца. іванск. Чаш. (Ксл.). 2. попользоваться(воспользоваться чем, извлечь для себя выгоду из чего-л., С.)Нсл. 452. Дарма зьезьдзіў, не пажывіўся нічым. Нсл. жывушчы-чая-чае, 1. живучий. Ар. Каты жывушчыя. Ар. 2. животворный, оживляющий. У роце сьліна — вада жывушчая. Ют. 123а2. жывы-вая-вое, 1. такой, который живет, живой. Ар. Ці жывы, ці здоровы?Кажуць, прыходзячы да чужых у хату. Ар. 2. относящийся к животному или растительному миру; органический, живой. Жывая прырода. быць жывым—быть в живых. Я не засьпеў яго жывога—я не застал его в живых. злавіць жывога або мертвага-схватить живым или мертвым, жывая мова—живой язык, жывы стыль—живой слог, жывыя кветкі-живые цветы. Ар. жывая вага—живой вес. жыу жыватом—(жив, С.), живёхонек. Нсл. 155. Казалі памер, а ён жыў жыватом. Нсл. Уменьш. жывкосенькі—живёХОНЬКИЙ. Ар. жыць, жыву-вёш-вёць,—жить. зжываць-аю-аеш-ае, несоверш. каго-' што—доводить до убожества. Нсл. 578. Сам зажываецца а нас зжыва зжыў. Нсл. Соверш. зжыць, зжыву-вёш-вёць-вёмвіцё—довести до убожества. Нсл. 578. нажываць-аю-аеш-ае, п овел.-ай -ай м а, што, несоверш.—приобретать постепенно
Дадатковыя словы
выжывіццй, грўн, жывкбсенькі—живё, жывўшчы-чая-чае, кветкі-жйвые, уліовіш, ўцом-ўцох
2 👁