Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

уе'зьдзіць 345 ёлцы Соверш., перех. уёзьдЗІЦЬ, 1. укатать, утрамбовать, сгладить ездой. 2. обучить к езде (о лошади). Прич. уёжджаны, 1. о лошади. Уежджаны конь. 2. о дороге: проторённый. е'зьдзіцца, езьдзіцца, ст рад, к езьдзіць. наезьдзіцца—накататься вдоволь. Нел. 326. Ці наезьдзіліся вы сядні за дзень? Нел. зьезьдзіцца, соверш.. возвр. 1. прийти в негодное состояние от езды(о лошади, телеге, упряжи), Шел. прийти чрез езду до истощения или порчи. Нел. 221. Д обры конік быў, але зьезьдзіўся. Ст. Палазы зьезьдзіліея. Нел. 2. (перен.)—прийти ИХ Хорошего ПОЛОжения в худшее чрез сумазородную(не обязательно сумазородную, С.) жизнь. Нел.; Дз. Езьдзіў шаеьцёркаю, а цяпер зьезьдзіўся, х о д зе пехат ою. Нел. Бы ў КОНЬ ды зьезьдзіўся. Послов. Нел.; Дз. Несоверш. зьеж джавацца, 1. портиться от езды. Нел. 221. К алёеы зьеж дж ую цц а, уж о зьезьдзіліся. Нел. 2. (перен.)—приходить из хорошего положения в худшее. уёзьдзіцца, уезьдзіцца, соверш. 1. умяться, сделаться укатану, умяту ездой. Нел. 672. Дарога ўезьдзілаея. Нел. 2. объездиться. Нел. 672. Сані ўезьдзіліся. 3. уняться, сделаться уважительнее. Нел. 672. Дарм а што аканом наш дуж а ліх, уезьдзіцца, будзе добры. Нел. еж—ешь, (повел.). Ар.; МГсл. ёж а -ж ы -ж ы, ж.— пища, еда, НК: Старцы 72, Очерки 58; Ксл.; Войш. пища. Нел. 723; Гсл.; Варел.; Бяльсл. Б р ы л ь — не а д зе ж а, сы рапеН Я — НЯ еж а. Послов. Палуянава Гар. (Ксл.). На е ж у та м ня до б р а, с к у п а. Нел. Уменьш. ежка, е ж к і, еж ц ы, ж. Войш. К а б ня е ж к а, ні а д зе ж к а, д ы к б ы л а б ы гр о шы д зе ж к а. Пос лов. Войш. еЖЫК-КЯГ, п редл.-Ы К у, м.—ёж. Ар.; МГсл. ёйны-ная-нае, принадл. м ест ои м.—ея, ей принадлежащий. Вільня; Пск.(Иеропольский); Бяльсл. Маланка — ейная дачка. Макаёнак: Каб людзі ня журыліся. Шчокі ейныя заруменІЛІСЯ. Сіндрэвіч(Беларус, Но. 169).Гэтая навука ізноў была ськіраваная на пярэдні ШЛЯХ ейнага развою. Залужны(Бацькаўшчына, Но. 419). Птушынае шчабятаньне зьлівалася ў вадно суцэльнае з трымценьням ейнага сэрца. Юхнавец(Прыйсьце, Но. 1). Да сябе цягне ейнае сэрца, ейную душу. Ю. Жывіца(Прыйсьце", Но. 1). Я ейны дар знайду ў глыбіні душы. Салавей: Сіла 8. Кажная спроба прарвацца да Бэрліну азначала б напад на Н ямецкую Дэмократычную Рэспубліку, а тым самым i на ейных хаўрусьнікаў. 'Ъацьк." Но. 1-2(437-438). Выбіраўся ЗЬ ейнае хаты. Макаёнак: Каб людзі... ёліць, Ксл., ялндь, Нел. 150. ё лю (я л ю), ё л ІШ -л е, несоверш. К а м у и без доп. 1. КОЛОТЬ, подобно еловой игле, натирать садно. Нел. 150; Сянно (Ксл.). Пад сарочкаю еліць нешта. Нел. 2. надоедать. Нел. 150; Ксл. Еліць тут цэлую пару. Сянно (Ксл.). Дуж а імне еліць ён сваею дакучнаю просьбаю. Нел. Еліць ІМНе, ЯК мураш ка якая. Нел. Соверш. заялпдь-лю, кам у—задеть, причинить досаду. Нел. 167. Заяліў ты мне добра. Нел. Соверш. наялГць—надоесть, не дать покоя. Нел. 306. Наяліў ты мне горш гарчыцы. Нел. Капаньне гэта дуж а нам наяліла. даЯЛЯЦЬ-Л/О-ЯўШ-яе; повел.-яй-яйм а, несоверш. к а м у—досаждать. Нел. 137. Не даяляй ты i мне сваімі просьбамі. Нел. Соверш. даялГць—досадить. Нел. 137 Даяліў сваімі дакукамі. Нел. ель, е л і; мн. ч., род. е л я ў, ж.—ель. яліна(яліна, Ар.; Ст.), ж.—одна ель. Ксл.; Шел.; Нел. Я кая яліна высокая! Прусаўка Аз. (Ксл.). Гэт ае аднаё яліны стане на дошкі. Ст. Яліна лета й зіму зялёна. Нел. 150. У ворот ах яліна, еярод двара чырвоная каліна. Север(Косіч 250). Уменьш. ЯЛІНКа-Н К Інцы—ёлочка. Ксл.; Нел. Узьлезь на ялінку. Уланавічы Віц. (Ксл.). Уменьш. елка-Л К І-Л Ц Ы. Ар.; Растсл.; Северск 37; ПНЗ 9; Шсл.; Яцкава Вал. Шарышна Беш.( КсЛ.). ЕлкІ Ш УМ Я Ц Ь. Лойка: Л. песьня. 3 аднае елкі вышла калода таўш чэразная i два бярвіны добрых. Ст. Пад елку т рэба схавацца ад даж дж у. Ст. Лесавік рагоча на елцы. я. Г-ю: Казкі, Но. 2, стр. 5. Што ў Панаса на дварэ зялёная елка, зялёная елка. Крапіўнае; пнз. 43. Валей пару елак зваліць, тады было б борзда. Гамолка. елачка, уменьш. к елка—ёлочка. Ар.; Шсл.; Сянно (Ксл.). Сьсек елачку комін выціраць. Ст. Ласкат. ялушка-Ш К І-Ш Ц Ы. Ксл. Тут стаяла ялушка. Бель Выс. (Ксл.). елачка- ч к і - ч ц ы, мн. ч.. р о д.-ч а к, ж. 1. полевой ХВОЩ, [Equisetum arense] Шсл.; Ар. У ж н е ў н ік у шм ат е л а ч к і. 2.—см. под ель. ёлка, елкі, елцы, ж.—лодка с парусом ТреуГОЛЬНЫМ В форме ёлКИ. Аўгустоўшчына(Хмара). 2.—см. под ель. ёлыгік-/ку, предл.-іку, м., собир.—еловый лес. НК: Очерки 467; Ар.; Лясьнікі Сян. (Ксл.). 1ду Ў сушцы ельнікам густым. Кавыль: Думы 14. ёльніца-Ц Ы -Ц Ы, ж.— пихта, [AlbiesTourn.] НТ(БНсл.). ёльчына-ны-не, ж.—борона, несколько меньше "елц аў". НК: Очерки 395. Уменьш. ёльчынка-нкі-нцы. НК: Очерки 395. ёпцы-цаў, единств, ч. нет.—борона, состоящая из еловых плах, урезанные сучья которых дают готовые зубья. НК: Очерки