абранец 17 абрьідніца (араб, малітву) пей, каторыы аброкся. Кіт. 8463. абранец-«ця, предл.-нцу, зват. абранча, м. 1. изоранник. Нсл. 352. 2. любимец. Нсл. 352. Абранец панскі. Нсл. Гэта ж твой каханы абранец зламіў нож. Нсл. Абранцу свайму ўсё дазваляе рабіць. Нсл. абраніць,—см. под раніць II. абран-іць-іцца, —см. под раніць. абрянка-нкі-нцы, ж. к абранец 1—изоранница. абраньне-ня, предл.-ню; мн. ч.-н і-н я ў, 1. изорание. 2. выборы. См. берці. абрастаць, абрасыц,—см. под расьці. абрасьнёлы, -лая-лае—покрывшийся плеснью. Нсл. 352. Капусты абрасьнелай зварыла. Нсл. абрасьнёць,—см. под брасьнець. абратаць,—см. под братаць. абравГта, нареч. 1. облает.— прямо. Раст.: Северск. 139. 2. обязательно, непременно. Бяльсл. Абравіта ўсё будзе зроблена, калі я СКазаў. Гірэвічы Клім. (Бяльсл.). абраўн-аны, -аваанъне-аваны-авацъ-ацъ, —см. под раўнаваць. абраць,—см. под берці. абрачок,—см. под аброк 4. абрачэньне,—см. под абракац абрэз-зр, предл.-зе, м. 1. жесткий снег, по которому не кованным лошадям бежать неудобно. Дел. На паляваньне йсьці нельга: сядні абрэз. Дел. 2. неровность зимней дороги после вьюги. Дел. Глядзі — вядзЬ каня трошкі вышэй дарогі — сядні абрэз, зараз абернеш воз. абрэз-аны-яўб,— см. под рэзаць. абруд-ду, предл.-дзе; мн. ч.-ды-доў-домды-дамі-дох, м.—нижняя часть деревянной посуды от дна. Шсл. У цэбру выламіўся абруд. Турэц Сьміл. (Шсл.). Вядро цячэ ў вабрудзе. Тм. абрунець,—см. под рунець. абрус-са; мн. ч.-СЫ-СОў-СОМ, мн. ч., предл.СОХ, м.— скатерть. МГсл.; Нсл. 352; Шсл.; Ксл.: Гсл. Набралі модных абрусоў. Ст. Пакладзі белы абрус на стол. Нсл. Толькі нам, Крывічом-Беларусам, можна выткаць подобны абрус. Случчанэн (Каласкі", Но. 6061). См. убрус. Уменыи. абрусаК-ćTCtf, предлску. Шсл. На стол заслалі белы абрусак. Скрыль Пух. (Шсл.). Уменыи. абрусІК-К7. Ксл. Засьцялі стол абрусікам. Замасточча Cip. (Ксл.). абрусны-ная-нае, прилаг. к абрус. абрусны ручнік—полотенце для навешиваания на иконах. Шсл. Абрусны ручнІК вІСІЦЬ на образе. Слопішча Шацк. (Шел.). абруч-4ў7, предл.-чу; мн. ч.-ЧЫ-ЧОЎ-ЧОМ, мн. ч., предл.-ЧОХ, м. 1. обруч. Ксл.; Дел.; Ар. Абручы покнулі ў вадзянцы. 2. кольцо (звено, С.) Ксл. Дрэнныя абручы ў гэтым ланцузе. Заронава Куз. (Ксл.). абручык-Ася, м. 1. вышитая золотом или серебром полоска, обвивающая голову. Ельн. (Дел.). Маладуха купіла абручык. Дел. 2. круг из бумаги, надеваемый на голову невесты. К абручыку" прикрепляются цветы. Дел. 3. лычко или веревочка, обшитая холстом; надевается на повойник. Прышчэпаўск. в. Смол. (Дел.). абрыдоны-няя-няс—надоедливый, Шсл. постылый, досадный. Якое ж абрыдонае дзяцё, перастань ты дурэць! Ст. абрыда-ды-дзе, ж. 1. мерзость, Нсл. 352. гадость. Дел. Кінь абрыду гэту ў качарэжнік. Нсл. 2. чувство омерзения, Нсл. 352. отвращение. Гсл. абрыда бярэць—овладевает чувство омерзения. Дел. Абрыда бярэць, гледзячы на яг о яду. Нсл. Абрыда бярэць, гледзячы на пянчанъне, на бязулства. Дел. 3. общ.—мерзавец,-вка, Нсл. 352. предмет омерзения. Дел. Каму гэты, гэтая абрыда трэба? Нсл. Абрыда, ня дзеўка. Дел. Абрыда, чаго ты да мяне прычапіўся? Міх. 4. общ.—гадкое дитя, Нсл. 352. надоедала. Абрыда, а ня дзяцё. Нсл. абрыдак-дка, предл. и зват.-дку, м. — абрыды, 4. Нсл. 352. Уменыи. абрыдачак-чка, предл. и зват.-чку. Нсл. 352. Абатры абрыдка, абрыдачка гэтага. Нсл. абрыдаць-аю-аеш-ае, соверш.—надоесть, опротиветь, Шсл. опостылеть, опротиветь; надоесть. Белр., Кал., Кур., Смл., Вар. (Даль III, 1591). Казаў, казаў — аж абрыдала яго слухаць! Ст. абрыднуць-ну-неш-нс; прошл. вр. абрыд, абрыдла, абрыдлі, соверш.—опротиветь, Ар.; Гсл. возбудить омерзение к себе, Нсл. 352. опостылеть, опротиветь, Белр., Кур., Кал., Смл., Вар. (Даль III, 1591). надоесть. ПНЗ. Абрыд ужо гэты халадшк. Косіч, 20. абрыдлівы-вяя-вяс—надоедливый, Шсл. постылый, досадный. Абрыдлівы, нягодНЫ ён халапец. Скрыль Пух. (Шсл.). См. абрыдоны. абрыдлы-лигя-логс, 1. постылый, досадный, Нсл. 352. опротивевший, Гсл. противный. Гсл.; Ксл. Абрыдлы чалавек, кажнаму дадзяець. Нсл. Ен дужа абрыдлы. Бешанковічы (Ксл.). Рада моладзеж, што пад нагамі прыгрэтая сонцам зямліца, замест "абрыд лага сьнегу". Косіч, 25. ПусЬЦІ Ж, абрыд лая. Гарун (ст. "СлабасьцГ). 2. презренный. Нсл. 352. Абрыдлы гіяніца. Нсл. Абрыд лая замужка. абрьІДШК-/к'Я, предл.-ІКУ, зват.-ІЧО, м. —мерзавец. Нсл. 352. Абрыдніка гэтага, абрыдніцу гэтую на двор ня трэба Косыл Ксл.)7 шетытут ке? пушчаць. Нсл. абрыдшца-щ/-г4ы, ж.—мерзавка. Нсл. 352. -ТрГЪврыттГ - к - " #* 1;j А
Дадатковыя словы
абрыдлы-лйгя-лбгс, абрыднуць-н^-неш-нс, абрыдшца-щ>/-г4ы, абрэз-аны-я^б, абрўд-д, абрўс-са, абрўсак-ćtctf, абрўч, бранница, избрание, избранник, ікя
13 👁