дваячыць 328 дваццаты дваячыць-чу-чыш-ча; повел-ч-чма, несоверш. 1. переменять одно мнение на другое, изменять слово. Нел. 128. Нашто табе дваячыць свае слова, кажы так, як першы(перш, С.) казаў. Нел. 2. разноречить(противоречить, С.). Нел. 128. Ты сам сабе дваячыш, дваячыў. Нел. здваячыць, 1. соверш. к 'Ъваячыцъ" в 1-ом зн. Гаварыў адно, а цяпер здваячыў сваё слова. Нел. 204. 2. соверш. к "дваяЧЫЦЬ** во 2-ом зн. дваячы цца, б е з л и ч.— п р е д с т а в л я т ь с я в д в о й н е. Нел. 128. Зн ац ь у ця б е ў в а ч ч у д вая ч ы ц ц а, ш т о ты ня ту ды гл я д зіш. Нел. С оверш. ЗДВаЙЧЫЦЦа, безл и ч. — ПреДСт а в и т ь с я в д в о й н е, СДВОИТЬСЯ. Нел. 204. У в а ч ч у зд ва я ч ы л а ся. Нел. дваГць, д в а ю, д во іш, д во е, несоверш. 1. разделять на двое. Гсл. 2. повторять дважды. Гсл. 3. второй раз пахать. Шел. Бацька пашоў дваіць папар на жыта. Ст. См. мяшаць 3. дващца, двоіцца, несоверш. 1. двоиться. Гсл. 2. рябить. Гсл. Дваіцца імне ўваччу. Гсл. О т гл. и м я сущ. ДВаёньне-НЯ, предл.-НЮ —двоение. ДВаЙНІК-/кЧ7, предл.-Іку, зват.-ІЧО', м н. ч., дат.-КОМ, мн. ч., предл.-КОХ, м.—ДВупуДОвая гиря. Нел. 128; Ксл. Два двайнікі заважыў мяшок із жытам. Нел. Я дык двайнік падымаў у ваднэй руццэ. Асінаўка Выс. (Ксл.). двайніковы-?ал-ва?—относящийся к двупудовому весу, двупудовый. Нел. 128. двайчак-ака, п р е д л.-а к у, м.—сосуд-мера, вмещающий две какие-л. единицы. Варел. Гэты гарнец двайчак. 1м за раз сыпецца два гарцы. Варел. д вай частасьц ь-щ, м н. ч., род.-цяў, ж. —свойство по прил.,,двайчасты,\ Двайчастасъць арэха, ко ласа. Нел. 128. двайчасты-гаяя-гаяс, 1. двойной(состоящий из двух однородных или подобных частей, предметов, С.). Ксл. состоящий из двух частей. Нел. 128. Меў двайчасты складанчык. Гарэлае Гар. (Ксл.). Двайчасты ножык, стол. Нел. У нас у сьвятліцы дзъверы двайчастыя, а на кухні адзіНОЧНЫЯ. Варел. 2. двурядный. Нел. 128; Гсл.; Дел. 160; БНсл. двайчастыя гусьлі—гусли в два ряда. Дел. Я зраблю, маладзенька, двайчастыя гусьлі. Юхнаў (Дел.). Двайчасты ячмень. Нел. двайчатка-ткі-тцы, ж.—плеть, раздвоенная на две плетенки. Нел. 128. Глядзі, двайчаткі заробіш. Нел. двананцата: у двананцата—в двенадцать. Я аснавала кроены ў двананцатаўі 2 пасмаў). Варел. двананцаты, -тая-тае—двенадцатый. Нел. 127; БНсл.; Івянец Вал.; Палесьсе(Сербов: Белорусы-Сакуны, ИЗ). Двананцаты дзень, як паехаў. Нел. Двананцаты гадок пашоў. Нел. Д вананцаты забьіЛІСЯ год. Блус: Речь Старовойта(Могил, губ. ведом, Карскі I, 93). двананцацера, с о б и р.—двенадцать. Ст. Забралі ў шк о дзе аж дван анцац ера коні. Ст. Р о д н а я сьвін ьн я, па два н а н ц а ц ер а п арасят пры водзе. Нел. 5ЬА{под р о д н ы). двананцаць-цёх-цёл*, сн.-цьм а, п р е д л.ц ё х — двенадцать. Ксл.; Нел. 127; Грыдзенкі Стдуб.(Косіч 13, 14); Севершчына(Расторгуев: Говоры восточных у. Гомельск. губ., стр. 12); Вяліжск.(Кузьмін: Вяліжск., 194). ( У С м аленш чыне) у вадказах на апы т аньнікі (адказы Н о. 4,13,15,2 2,2 6,28а, 2 8 6,2 9,34) у груп е т ц гу к туп а д о б н іўся да п я р эд н я га н: двананцаць, пят нанцаць. Расторгуев: Смоленск. 91; Перарост Гом.(Ром. У, 53); М. Цімонава Клім.(Ром. III, 206); Гарадзішча Н.; Рэч.(Петк. II, 9); М. Юравічы Рэч.(Мат. Б., 75); Івянец Вал.; Палесьсе (Сербов: Сакуны 84; БНсл. "У НиЗОвах ЛІкаў д р у го го дзеся т к а зам ест -ццаць вы м аўляю ць-нцаць; да п ры кл аду: адзінанцаць, д в а н а н ц а ц ь, т р ы н а н ц а ц ь, ч а т ы р н а н цаць, п я т н ан ц ац ь, ш асьнан цаць, с я м нанцацъ, дзевят нанцаць. " Палесьсе(Сербов: Белорусы-Сакуны, из). ( Ч о р т) п р а б ы в а е каж начасна ў пекле, за двананцацьм а д зьв я р ы м а, на д ва н а н ц а ц ёх ла н ц уго х. М.(Демид: Веров. 99). За п а р с ю к а ў з я ў дван ан ц ац ь р у б л ё ў. Медзьвядзі Куз. (Ксл.). Д ва н ан ц ац ь коп. Нел. 127. Зап раж ы це, запраж ы це ды двананцаць валоў. Росуха імгл.(Косіч 254). В ы б я га ю ц ь з-за к у с т о ў двананцацёх ра збо й н ік а ў. Слц. (Сержп. 13). дваровы-вая-вае, 1. домашний. Нел. 128; Ксл. Д варовы я пат рэбы. Нел. 2. из имения. Ксл. На дваровай пожні касіў. Беліца Сян. (Ксл.). дваранін-шя, п р е д л -ін у, з в а т А н е, м.—чиновник, служащий при дворе монарха. Ст. 1529, сл. дварэц-£ща, предл.-рцу, зват.-рча; м н. ч., дат.-рцом, мн. ч., предл.-рцох, м.— ф о Л Ь варк. 1551 г. Кароль падараваў яго дворцом ізь людзьмі й землямі ў павеце Троцкім. Дварэц гэты ўперад дзяржаў баярын Троцкого павету Міхайла Пашч.... Вайвода Троцкі, Ян Яновіч Забярэзінскі,.... адабраў гэты дварэц.... i прывярнуў к вайводзтву Троцкому. Любаве кий: Кто был Михайло Литвин, стр. 53 (подле Літоўск. мэтрыкі, кн. запіс. XXI, л. 191). Пан Станіслаў Гамейка адзяржаў сурмінаўСКІ дварэц. Пичета: Ист. сел. хоз. и землевлад. в Блр., 1928, 89. (Менская мяшчанка мела) дворец неподалёку ад места Менскага ля р. Сьл. Даўгяла (Наш Край, 1928, II, стр. 12). ДВаСТа, числ., не скл оняет ся —Двести. БНсл. См. дзьвесьце. дваста, числ См. дзьвесьце. дваццат ка-т кі-т цы, ж.— 20 грошей или 20 рублей. Гсл. дваццаты-т ая-т ае, числ. парадк.— двадцатый
Дадатковыя словы
двайніковы-<?ал-ва?—относящийся, нйзовах, предл.-рцў, ікч
2 👁