досталь 291 дабавак досыць учыніць—удовлетворить. У вязенъню пату ль маець сядзеці, паку ль рукаемства на том дасьць, іж с таране сваей досыць учыніць. Стт. 278. Баюся такіх уммэтаў(вернікаў, араб.), каторыя імаму досіць ня ўчыняць. Кіт. 9365. Укрыўдзіўшы, досыць НЯ ўчыніў. Нел. 143. О т гл. им я сущ. досыцьучыненьне. Бяручы пенязі сваі, досыць учыненьня яго зазнаці не хацеў. Стт. 319. П рот ивопол. НЯДОСЫЦЬ учыненьне. досталь-л/, ж.—богатство, достаток. Дел. 182. у досталь—В Д О В О Л Ь. Д ел. досьвітак-гаку, м.—время пред рассветом. См. дасьвецьце. Досьвіткам таўкуць каноплі ў ступе. Севершч.(Косіч 53). Прыгожы сон на досьвітку сьніцца. досьвіткі-ак(-ткаў) 1. предутренняя пора, Гсл. время пред рассветом. Згмовая ноч, з познымі вечарамі i раньнімі досьвіткамі. Гарэцкі: Песьні 33. 3. посиделки, но не вечером, а утром, т.е. собственно, с первых-вторых петухов и до дня. Гсл. досыць учыненьне,—см. п од д о с і ць досыць чыніць, учыніць,—см. п од д о с і ц ь. дош ка - ш к і - ш ц ы, мн. ч.. р о д. д а ш ч о к, ж.— д о с к а. Дел.; Ар.; Кіт. 45а1. Г р а б о в Ы д о ш к і с ь ц і с н у л і НОЖКІ. Рылавічы НЗ.(ПН341). Уменьш. ДОШЧЯЧКа-ЧКІ-ЧЦЫ. Ap. дошчнік-йсд, п р е д л.-ік у, м.—клёпчатая из толстых досок посудина, для хранения муки и зернового хлеба в помощь закромам. НК: Очерки, 86. ДОННЫ ДОШЧНІК— дошчнік"С Д Н О М. Н К: Очерки, 86. довад-dy, предл. и зват.-дзе, м.—доказательство. пасярэднія довады—косвенные улики, довад урадовы, радны— удостоверение, выданное соответствующими властями. Стт. 1529. довесель, у довеселі, н а р еч.—навеселе. Крыху ў до ее се лі. Нел. 136. дове селы-лая-лае—х мельной, навеселе, Нел. 136. находящийся в состоянии лёгкого опьянения, под хмельком. Прышоў двору не пяны, а довеселы. Нел. Выбач яму, ён до ее се л. довечар-ры-ры, ж.—предвечернее время. Нел. 136. Прыдзі да мяне ў довечары. Нел. Цэлую довечар зюкалі. Нел. д о ў б, д зё ў б -ў, п р е д л. - б е —действие клюва. Дел. 176. дзёўбам сесьці—приостановиться, замедлить в росте. Дел. Ідзі, ідзі, дожджу, на дзедава сена, каб яно дзёўбам села. Дел. доўбяла, (Ар.), даўбяла, (Шс л.)-у ш, общ. —глупый, непонятливый. Шел.; Ар. Паслухаў гэтага даўбялы дурнога — сусім яно ня добра вышла. Ст. доўг, доўгу, предл. доўгу, зват. доўжа; мн. ч., д а т.-3 0 М, мн. ч., п р ед л.-гОХ, м.— Д О Л Г, ТО, что взято или отдано заимообразно. Стт.; МГсл.; Шел.; Нел. 136. М а ю ц ь до ў г. Кіт. 662. Н я ў л а зь у д о ў г. Нел. Т р э б а па с п а г а н я ць і зь л ю д з ё ў С в а е д а ў г і. Ст. Ум еньш. даўжокж к ў, пр е д л. - ж к ў, пр е д л. до ў ж к у і мн. ч.. дат.Ж К О М, мн. ч., п р е д л. - Ж К О Х, м. Нел. 136; Шел. А д д а й м о й да ў ж о к! Ст. З а т а б о ю д а ў ж к у ё с ъ ць т р о х у. Нел. доўга,—см. п од даўгі. доўж, доўжы, ж.—длина. Дел. 176. у доўж—в длину. Дел. Ай, у доўж хутра карацюсенька. Смал. п.(Дабр. э.с. II, 70). доўжны-ная-нае—задолженный, имеющий непогашенный долг. Тот чалавек доўжны па мер. Стт. 93. А йменьне доўжнае. Тм. 322. доўжыць-жу-жыш-жа, несоверш., перех. —удлинять. К ел. Кінь доўжыць — ужо хопе. Асінаўка Выс. (Ксл.). См. даўжыць. доўжыцца, -жуея-жышея, б езл и ч. — о времени: казаться долгим. Некаторыя, каб ня доўжылася, прыладжаваліся на каменьню i спажывалі сабе пад голым небам. С оверш. здоўжыцца—показаться долгим. Ар. У дарозе мне здоўжылася. Ар. ДОЦЭНТ-нта, п р е д л.- н т у, з в а т.- н ц е, м. —доцент. д '—вместо д ы. Смол. губ. Дел. 156. Шва п я н а д н а ха д у, д ' н а с а л о д к і м м я д у. Смал. (Дел.). С р. ды. да, п редл ог с р о д. пад. 1. ДО, К. Дел. А ну ІХ да Бога!—Бог с ними! надоели они мне. Дел. 170. 2. уп о т р. с наречием ,'б л ІЗ К а, для показания б л и зк о го расст оян и я. Ар. Яму б л ІЗ К О да НОС. (Але\ ён д а л ё к а ад нас). Ар. даараць,—см. п од араць. даасяродкавы-ватя-вяе —центростремительный. НТ. (БНсл.) даба, даба ж., в ы г у к.—междометие, означающее препятствие: да вот, Нел. 126. выражает пожелание в осуществении которого было, есть препятствие; хорошо, чтобы было — да вот нет, не будет. Ар. Купіў бы каня — Даба! Гроты няма. Нел. Каб урадзіў лён, былі б i грошы. Даба ж, каб урадзіў. Ар. Каб надворе папрыяла, высушылі б добра сена. Даба ж, каб папрыяла. Ар. Просторна жыць — Даба! Надабе ўсё пакідаць. Нел. Щ п од ба). Калі б ён згадзіўся, у сё было б добра. Даба ж, каб згадзіўся. Ар. дабад-да, предл. и з в а т.- д з е, м.—лебедь. Ксл. Дабады высока лётаюць. Бешанковічы (Ксл.). дабава-вы-ве, ж.—добавление(то что добавлено). Сюды (да крупені) йдуць тыя ж дабавы"сала, мяса, грыбоў, рыбы. НК: Очерки II. У м ен ьш. уулЬ2СуК2і-ўкІ-ўцЫ, ж. — дополнение (добавление, С.) Нел. 134. У дабарку таг о сказаў. Нел. А гэта хай будзе на дабаўку. Ст. дабавак-jwy, предл. и зват.-ўку, м.— прибавление. Гсл.; Юрсл. У сё зьеў; дабаўку папрасіў. Брел
Дадатковыя словы
наречием,'б
3 👁