Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

хуканьне 286 хуста хуканьне-«я, п редл.-Н Ю, о т гл. им я сущ. к хукаць 1, 2, 3. Ар., нарочитое испускание теплого дыхания. Нел. 684. Х уканьн ям пагрэў рукі. Нел. хукнуць-ну-неш-не, о д н к р.(к хукаць 1,2) —дохнуть(сделать выдох, выпустить изо рта струю воздуха, С.)- Нел. 684; Воет. (Даль); Дел. 969. хукнуць-ну-неш-не, одн к р.(к хукаць 1,2) —дохнуть(сделать выдох, выпустить изо рта струю воздуха, С.)- Нел. 684; Воет. (Даль); Дел. 969. Х укн і імне ў рот, чым ты пахнет? Нел. С о вер ш. схукнуць—сдуть (доханием). Пек. Пушк.(Черн. 334). С хукні (попел з правое р ук і). Пек. Пушк.(Черн. 334). а д х ў к а ц ь, пер е х., с о в е р ш.(к ХУ К О ЦЬ 1) 1. отогреть теплым дыханием. Гсл.; Шел.; Нел. Ледзь адхукаў рукі — так зьмерзьлі. Ст. 2. с трудом вылечить. Шел. адхуканы, п р т. к адхукаць 1,2. Адхуканыя ручанькі. Нел. С оверш. адхукнуцца, облает.—отдышаться. Ксл Дай адхукнуся — стамаваўся чыста! Канавалава Куз. (Ксл.). пахукаць, на ш т о, со в ер ш Ц к хук а ц ь 1, 2)—подышать на член тела для согревания его, или на какой-л. предмет, чтобы покрыть его парами. Ар.; Шел.; Дел. 691. Х укай, пахукай на руч к і. Нел. 684. Пахукай на глядзелку й вытры. Ст. Пахукай на палцы, ці ня угрэюцца. Дел. хукнуць,—см. п од хукаць. хула-ль), ж, о б л а е т.—хвала. Лепле (Ксл.). Хула табе, Божа, што зьвярнуўся. Даўгое Беш. (Ксл.). хуламёй, о б щ.—имеющий-ая дурь в голове. Нел. 684. Х ул ам ей хул ам ея м, проста дуранъ. Нел. См. халамяя. ху л іп л -п ы -п е, ж. — полевой голубь. ЗСулапа яйцо зьнесла ў ральлі. Хведараўка Краснап.(Бяльсл.). Знашоў сядні два хулаПІНЫЯ яйцы. Тм. хулудзёц-)ад предл.-дцу; мн. ч.-дцы-дцоўдцом, мн. ч., предл.-дцох, м., облает.—ХВОростина. Дел. 969. Дагнаў братоў, пасьцёбаў іх хулудцом. Бел. (Дел.). См. хлудзец (под хлуд). хунт-я, м.— фунт. Север. (Косіч 87); ПНЗ. 15; Ксл.; Шел.; Пск.(Иеропольский). Я прынёс хунт цукру. Вярхоўе Беш. (Ксл.). Там на хунты дуляў не прадаюць, а на гарцы. Ст. Паказаў табе, па чом хунт ліха. Макаёнак: Каб людзі... За асьмуш ку(т абакі) хочуць хунт мукі. Дзьве Душы, 152. А ж онка на мяне гавора, нашто я пяць хунт аў мукі занёс за пяць асьмушак табакі. Тм. 153. х ун х о ук л -ўк і-ўц ы, ж.— крупный сорт картофеля. Шсл. Пяць бочак накапалі хунтоўкі. Ст. х у п ъ в ы - в а я - в а е, 1. грациозный, изящный. Гсл. 2. ЛОВКИЙ. Воет. (Даль). Ж ы ў-бы ў Энэй, дзяц ю к хупавы! Энэіда. Т эт а д зя ц ю к хупавы! Воет. (Даль). х у т с т ы - т а я - т а е —нарядный, элегантный. Барада Пар.(Дел. 969). хура-ры-ры, ж.—м етель. Католін Росл.(Дсл. 969). См. хурт а. хура-ры-ры, ж. 1. ф ура, а р б а. Шел. На хурах паехалі па м уку да калгоспу. Ст. 2. за к р ы т ы й кузов на гр у зо вых м аш и н ах, тел егах и т.п. хураваць I-рую -руеш -руе, н есоверш. 1. безп р ер ы вн о езди ть. Шел. Цэлы дзень у сё хуруе а хуруе па снапы. Ст. 2. (перех.)—б р ан и ть. Шсл. Х уруе Васіль на сваю бабу. Шел. хураваць II-рую -руеш -руе, несоверш. на кого—б р ан и ть кого. Шел. Х уруе Васіль на сваю бабу. Ст. С оверш. нахураваць, на кого—п о б р ан и ть кого-н. с кри ком. Шел. Н ахураваў на сваю бабу, дык спокойнейшая стала. Ст. хурхулёньне-«я, п р е д л.-н ю, ср.— кипение. Юрсл., к л о к о тан и е. А д хурхуленьня аж П р Ы С К І. Юрсл. хурхулёць-ЛІЦЬ— С И Л Ь Н О к и п е т ь, Ю рсл. бу р л и ть. Ц ягні чыгун: ён дауна хурхуЛІЦЬ. Ю рсл. хурхуровы,—см. п од хархуровы. хурман- а н а, пр е д л.- а н у, з в а т.-а н е; м н. ч., дат.-Н О М, мн. ч., предл.-Н О Х, м., облает. — Кучер. Ар.; Нел. 684. хурманка-нкі-нцы, ж. 1. п о д во д а. Гсл.; Нел. 684. У хурм ан кі паехаць—о т п р а ви ться на за р о б о т о к с п од вод ой. Шсл. Усе людцы ў хурм анкі паехалі, а мой гаспадар вылежуецца. Ст. 2. и звозчи ч и й пром ы сел. Гсл. хурта-рт ы -рц е, ж.— б у р а н, м е т е л ь, ВЬЮГа. Кур. (Даль). хуртаваць-ус, несоверш.— вью ж и ть, м ести. Кур., Вор. (Даль). хуртавша-нб/-«с, ж.— вихр, н абег ветра, Вят. (Даль) ненастье, н еп огода, пнз. хуста-Сты-сьце, ж. 1. п л ато к. НК: Очерки, 118; Шсл.; Вят., Воет. (Даль); Акулічы Бранск. у. (Дел. 969). Н ям а хусты на галаву. Ст. Х уст а нейкая вісіць на біле. Ст. вялікая хуста— б о л ь ш о й пл а т о к, н а б р асы ваем ы й на плечи. Ар. См. апінянка. Уменьш. хустка-ткі-тцы, ж. 1. п л ато к. НК: Старцы, 97; Ар.; НК: Очерки, 118; МГсл.; Шсл.; Ксл.; Вят., Воет. (Даль), Смол., Красьн., Пар., Росл. у. (Дел. 969). Зьняў із шыі сваю хуст ку. Н.(Афанасьев, I, 1913, 211). А б в Я Ж Ы хуст ку. Прусаўкі Аз. (Ксл.). Завяжы новую хуст ку. Слопішча Шацк. (Шсл.). 2. к о сы н ка(ж ен ски й тр еу го л ьн ы й го л о в ной ИЛИ ш ейн ы й п л ато к, С.). МГсл. Уменьш. хустачка-ч/с/-чуь/— п л аточ ек. Ар.; НК: Очерки, 119; Шсл.; Ксл.; Смол. у. (Дел. 969). ДалІ т абе хуст ачку — уся ў шаўку. Яноўшчына Беш. (Ксл.). А баранкі завяжы у хуст ачку. Ст. Грошы ў хустачцы. Ст. 3. т олько в мн. ч. хусты-таў—бельё. Ар.; Вят., Воет. (Даль). Здрапаўшы на саберубіе альбо Хусты. Пераклад(з лац. мовы Жыцьця Аляксея, чалавека Божага ХУ стг.— Карскі II1-2, 46). Ды У нас р эч к а пад окном цячэць, ніколі хуст аў яна мыць ня йдзець. ЧЧ.(Б. Студіс и