Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

 ◀  / 1324  ▶ 
Старонка 290
 ◀  / 1324  ▶ 
захістацца 272 хлапчук захістацца, соверш. 1. зашататься. 2. заколебаться. Д уб захіст аўся ад ветру. Нел. 678. пахіснуцца, соверш. (к хіетацца 1) 1. пошатнуться. Стол, зуб пахіснуўся. Нел. Шула пахіснулася ў бок. Нел. 2. (перен., соверш. к хістацца 5) —пошатнуться, стать менее устойчивым, менее крепким; поколебаться, потерять прежнее значение, силу; ослабеть. Аўт орытэт Лясьніцкага пахіенуўся адразу. ЗСД. 95. хГстка, нареч. {к хіст кі)—неустойчиво, (БНсл.) шатко. См. хіеьлява. хГсткасьць-щ, мн. ч., род.-цяў, ж.—неустойчивость. БНсл. хі'сткі-кая-кае—неустойчивый, шаткий, колеблющийся. Гсл. См. ХІСЬЛЯвЫ. Ср. ст. ХІСТШЫ. ХІСЬ, частица, от глаг. ХІСНУЦЬ, Означает: 1. быстрое уклонение в сторону. Нел. 678. Хісь назад, на бок. Нел. 2. кивание. Нел. 678. Хісь галавою. Нел. хісьлява, нареч. (к хісьлявы)—неустойчиво, шатко. хісьлявы-вая-вае—неустойчивый, шаткий, колеблющийся. Хісьлявае дзерва. Нел. 678. Хісьлявы хлапец. Тм. Ср. ст. хісьляўшы. Нел. 750. Хісляўш ае дзерва, хоць які вецер, ня зломіцца й ня вывернецца. Нел. хісьлявая аднавага, физ.—такое равновесие, в которое тело не возвращается после того, как оно из него выведено; неустойчивое равновесие. хісьць-ф, ж.—желание, страсть к чемуЛ., Дел. 959. расположение, СКЛОННОСТЬ. Нел. 678. Такая ў мяне хісьць лён браць. Дел. Хісьці ня маю да яго. Нел. Хіеьць да работы. Тм. хісьць да яды—аппетит. Ніякае хіеьці да яды нетуці. Дел. См. ахвота да яды. хітраваць-р ўю -р ўеш -р ўе; п о в е л.-р ўируйма, несоверш.—ХИТриТЬ. Ар.; Шел.; Дел. 959. Бельма пачаў ты хітраваць. Ст. Я к ні хітруй, а хітрэйшым за мяне ня будзеш. Дел. Соверш. сьхітраваць— схитрить. Шел. Хацеў сьхітраваць, але не рдалося. Ст. Можа вы сьхітравалі, мэдыкі? Калачынскі: Л ясная казка. хітруха-ўхі-ўсе, ж.—хитрая женщина. Ар.; БНсл. хІ т р ў н -ў Я Я, п р е д л.- у н ў, з в а т.- ў н е; мн. ч., дат.-Н О М, мн. ч., п р ед л.-Н О Х, м.— ХИТреЦ, лукавец. (МГсл.); БНсл.; Нел. 679; Ар. Хіт руна гэт ага ніко лі не пападзеш, заўсёды выкруціцца. Нел. Л аскат. ХІтруНЬКа. Дел. 959. Ах ты, хітрунька, зіккі, меккі захацеў —материнской груди. Дел. хітруня-ні-ні, м.—хитрый(шутят с ребенка). Дел. 959. Ах, ты хітруня. Дел. хітры-рая-рае—хитрый. Ар. хітрык-ыкя, м.— хитрый, Дел. 959. ХИТреЦ. хітрыкі-кяу, единст в, ч. нет.— улобки, (Гсл.; БНсл.) ухищрение. Ар. Х іт ры кам і ўвесь сьвет пр о й д зеш, але назад ня зьвернешея. Ст. пусьціцца на хітрыкі—употребить хитрость. Ар. хітрыня-ш-ш, ж.— хитрость. Новы Двор. хітрынка-нк/-ні4ы, ж.—лукавство, Дел. 959. хитреца. Н ям а, няма цяпер т акіх лю дзёў; цяпера ўеі, yei зь хіт ры нкаю, y ci ладзяць як бы скры удзіць адзін аднаго. Смол. у. (Дел.). хлабаза-зы, со б и р. — хворост. Юрсл. Ськінь хлабазу ля дарогі, каб не загар адж ац ь увесь двор. Юрсл. хлабазіна, -н ы -н е—хворостина, Воет. (Даль) палка, лозина, Нел. 679. прут. Юрсл.; Дел. 959. Ты у м я н е за р а з д а ст а н еш х л а б а з ін ы. Б я р ы хл а б а з ін у й ж а н і карову. Юрсл. Ен у к уст о х высек хлабазіну. Ельн. (Дел.). Уменьш. хлабазінка-нкін ц ы —хворостинка. Х л а б а з ін к аю па нагах — i супакою. Юрсл. хлабазьзё-зя, п р е д л.-з ю, соби р.—хворост, сучье. Нел. 679. Забяры адгэтуль хлабазьзё гэт а. Нел. хлабазнуць,—см. под хлабазьдзіць. хлабазьдзіна-нь/-нс, ж.—хворостина. Нел. 679. Ж ан і каня хлабаздзінаю з двара. Нел. хлабазьдзщь-жджг- зьдзгш, н есо вер ш., п ерех.—стегать лозой. Нел. 679. Ц яб е часта хлабазьдзяцъ, але ты непапраўляеш ся. Нел. О днкр. хлабазнуць— стегануть лозиной. Нел. 679. Х л а б а з н у ў ду б ц ом па плячох, а ж сарочка прыліпла. Нел. хлабазьнік-кг, м.—мелкий кустарник. Дел. 959. П ераз хлабазьнік а паскудн ік не прадзярэш ея. Дел. хлабазьзё,—см. п од хлабаза. хлябтаць,—см. п од хлёпт аць. хлапец-пца, п редл.-П Ц ў, зват.хлопча;мн. ч пцы; област.-пцэ-пцоў-пцом-пцоў-пцаміПЦОХ, зват., мн. ч. обы кн овен н о ХЛОПЦЫ, м. — отрок, подросток, Шел. мальчик(в возрасте между 13-17 лет, Ар.). Л с п.Ш.Я к і ён нягодны хлапец: ні заш т а не паслухае. Ст. Евін Тодар у ж о ладны хлапец. Азярэцк Сян. (Ксл.). Абрыдлівы, нягодны ён хлапец. Скрыль Пух. (Шел. 6, п од абрыдлівы). С ер хлапец несамавіты. Гарун: Казка. Н адзерла х л а п ц у вуш ы. Дел. Б р ы н к н і, х л о п ч а малады, У Свае цымбалы. Гарун: Журба й сьмехацьцё. Хлапцэ гуляю ць у каменчыкі. Ст. Уменьш. ХЛОПЧЫК. (Шел.; МГсл.)— ребенок мужского пола до 8-9 лет. Ар. П а к а жы ім н е сва й го хл опчы ка. Нел. 679. Л адны вырас ваш хлопчы к. Ст. хлопчычак-ч/ся, предл. и зва т.-Ч К у, уменьш. к х л о п ч ы к. Шел.; Ар. Х а р о ш а н ь к і ваш хлопчы чак. Ст. Уменьш. ХЛаПЧуК-ўКЛ/ мн. ч., д а т.-К О М, мн. ч., п р е д л.-К О Х — ПОДРОСТОК, Шел. мальчик, мальчишка от 10 до 12 лет включительно. Ладны ён у ж о хл апчук: сам арэцъ i т р оху косе. Ст
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

ньі, пахіснўцца, рўйма, хлабазў, хлапчук-^кл, хлапчўк, хісткі, хітрўй, хітрўня-ні-ні, хітрўха-ўхі-ўсе, чіся, шўла, ўклі
1 👁
 ◀  / 1324  ▶