Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

 ◀  / 1324  ▶ 
Старонка 273
 ◀  / 1324  ▶ 
хорша 255 хабалы 3. гнездо для отливки. Шсл. Жуковіну выліў на хорму. Ст. х о р ш а -а н ь к а -w,— см. под х о р а ш. х о р т - т я, зват. х о р ц е; мн. ч. х а р т ы - о у - о м Ы-амІ-ОХ, м.— б о р з а я с о б а к а, Растсл.; Гсл.; Дел. 965. х о р т. Не т а д ы ха р ты к а р м і ц ь, я к На ў/ІОвЫ е х а ц ь. Послов. Дубейкаўскі, Но. 171. В ы х а т р ы ў с я, ЯК х о р т. Смол. у. (Даль.) х о р ы -раў, м.— хо р ы. хоўка, хоўкі, хоўцы, ж.—место, где чтол. спрятано. Бяльсл. Я знашоў хоўку, куды бацька хаваў свае гроты. Бяльсл. Х О у К І, ховак(хоўкаў), единств, ч. нет. —прятки. Нел. 962. Малцы пачалі ў хоўкі хавацца. Дел. хо ц я - н я х о ц я, нареч.—волей-неволей. Хоця-няхоця а давядзецца неяк ёй перадацъ. ЗСД.84. Хоця-няхоця, мусіш зрабіць, што кажуць. Нел. 683. Х О Ц Я, союз и частица, 1. разреШ И Т еЛ Ь Н Ы Й союз. Присоединяет к главному предложению конструкцию с инфинитивом или повелительным видом; соответствует значение# слову можна": хоть. Як на ларцы лягу, рукі зашчаміўшы, тады воля ваша, хоця на галаве хадзіце, мае дзеткі. Гсл.( под зашчаміць). хоць што—хоть бы что. Гукай хоць Што, абы Не Маўчэў. Варел. 2. хоцяж, хоцяй(хоцеж, хоцей, Нел), разрешительные союзы. Присоединяют ДОполнительные предложения к главному; соответствуют значением словам "дарма што". Употребляется в главном предложении с союзамі "а ", але", ды", адылі",—хоть. Хоцяж ён вялік, ды ня дуж. Нел. 683. Хоцяй як яго бі, ён сваё вырабляе. Тм. См. хоць За. 3. хоць, разрешительный союз. Присоединяет дополнительные предложения: хоть, хотя. Хоць бы ўсяму сьвету людзём добрасьць чыніў, Пан Бог ад яго нябудзе ўдзячан. Кіт. 11612. Хоць шайтаноў многа, ангел адзін, Пан Бог памачніком. Тм. а) с союзамі "а ", але", адылі", ды" в главном предложении: хоть. Хоць ён i аддыхнуў, але ногі балелі. Ён такі чалавек, хоць i хоча есьці, а не папросе. Тур'я Краснап. (Бяльсл.). Хоць i матка я яму, ды дарма. Севершч. (Раст.: Северск. 133). 4. разрешительный союз: ХОЦЬ, ХОЦЬ. У потребляют сопротивставляя предложения или отдельные члены предложения, исключающие друг друга своим значением: хоть-хоть. Хоць так, хоць гэтак, а ехаць трэба. Раст.: Северск. 133. Хоць Я, ХОЦЬ ён — ніхто дарма рабіць ня будзе. Тм. Хоць саву аб пень, хоць пнём аб саву, усе сабе баліць. Послов. Нел. 5. Х ОЦ ЯЖ, частица для выражения желания, надежды. Хоцеж бы троху ты паправіўся. Нел. 683. 6. укр е п и т е ль н а я част ица: ХОТЬ. ПрыдзІ ХОЦЬ на часінку. Ар. Пашлі, хлопцы, да карчмы, хоць пагуляем наапошку. Вушакі Чэр. (Бяльсл.). 7. у к р е п и т е ль н а я част ица; уп о т р еб ля ет ся перед словом, к к о т о р о м у о т но си т ся: ХОТЬ. Айца, матку шануй, хоць бы яны кяфірамі {араб., нявернікамі) былі. Кіт Пб8. Хоць кажух застаўлю, але на сьаім пастаўлю. Варел. Хоць таўкачом, дык ёсьць na чом. П ослов. Нсл. 149. 8. у к р е п и т е л ь н а я ча с т и ц а; с т а в и т с я пе р ед у к р к п л я ю щ им словом; знач ением соот вет ст вует словам аж", ажно". Ён такі гідкі, хоць не глядзі. Парадзіна Імсьц. (Бяльсл.). 9. хоця, ч а с т и ц а. Употребляется после вопросительных местоимений и наречий и придает им значение угодно". Например: хоць бы штося—полное равнодушие. Варел. Усі бегаюць, мітусяцца, тое-сёе хаваюць, а яму хоць бы штося, сядзіць ды сьмяецца. Варел. хоць, хоці(хці), ж. 1. охота, желание. Нсл. 683. Хці ня маю ехаць. Нсл. 2. р а сп о л о ж ен и е. Нсл. 683. Я хоці да яе ня маю, але пан кажа жаніцца. Нсл. хоцькі-няхоцькі, н а р еч.— в ол ей -н ев ол ей, в о л ен с-н о л ен с. Хоць-няхоцькі, а трэба ЫЦІ. Ст. См. хоця-няхоця. Х О Ц ЬЦ Ю, н а р еч.— ХОТЯ, Ж елая. Бяльсл. Я г эта НЯ ХО Ц ЬЦЮ зрабіў. Бяльсл. хоцьцю-нехацьцю, нареч. — хоця-няхоця. Хоцьцю-нехацьцю мушу ехаць. Нсл. 683. Х О Ц Ю ЧЫ, деепр. наст. вр.(к гла го лу хацець) —о х о т н о. Нсл. 683. Ніхто хоцючы ня йдзецъ у некруты. Нсл. хочана, н а р еч.—ДОВОЛЬНО. Дел. 966. Хочана" ўжываюць, каб выказаць паважную ("п о ч т и т ел ь н у ю ") а ветлую адмову. Прышч. в. Росл. (Дел.) хабоцьце-ця, предл.-Ц Ю, собир. 1. лохмоть. Нсл. 6675. Прыймі адсюль сваё хабоць. Нсл. Разлажыуся із сваім тут хабоцьцям. Нсл. 2. пустые колосья, мякина. Дел. 952. В Смол. губ. хабоцьцям" называются отороски от молотьбы после веяния кучи. Хабоцьце й згонкі. Тм.,—мякина. Смл.; Кур.; Орл. (Даль). Накарміў К О Н Я хабоцьцям. Дел. хабал-яля, предл.-алу, зват.-але, м.— наглец, озорник, буян, ругатель; бранчивая баба. Кур. (Даль). хабалы нк-/кя, п р е д л.-ІК У, зват.-іча — хабал. Кур. (Даль) хабальніца-цы-цы, ж. к ,хабальнік". Кур. (Даль) хабалы-ло/, м н. ч.— неприличные слова, прибаутки. Дел. Панёс свае хабалы. Малюкіна Пар. (Дел
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

к,хабальнік, лоі, отброски, предл.-алў, туря, ікя, ўііовы
4 👁
 ◀  / 1324  ▶