абапаль 7 абборыш 344. взять с двух сторон. Вазьмі яго абапал. Нел. См. у пол. абапаль-л/, ж.—пространство, лежащее с двух сторон чего-л. Паглядзі, у пана якая абапаль. Дел. абапальнасьць-ф, ж.—пространство, лежащее с двух сторон. Гсл. абапальны-няя-няс—лежащий или находящийся по обеим сторонам. А б'ехаў yci абапальныя сёлы, шукаўшы свайго лесу. Дел. абап-ёрці-іраць,—см. под перці. абапнуць,—см. под пяцъ. абапнуцца,—см. под пяцца. абапрэць,—см. под прэць. абарона-ны, дат., предл.-не, ж.—защита, Ксл.; Шел. оборона. Гсл. Ён у нас уся абарона. Пятніцкая Беш. (Ксл.). Ламачыну якую вазьмі — i то будзе абарона. Ст. Ого, у Немцаў вялікая абарона. Ст. абаронна, нареч.— в оборонительном положении. Нел. 351; Гсл. Стаў абаронна. Нел. Абаронна жывецъ. Нел. абаронны -ная-нае—оборонительный (оборонный, С.), Нел. 351. охранный. Гсл. абарОНЬНІК-/л*й, предл.-іку, зват.-іча, м. —защитник. Няма жывога віду с яла: сорамам заірдзеліся б шчокі яго абароньнікаў. Дзьве Душы 150. абароньніца-цы-цы, ж.—защитница, абаротны-няя-няе (зороя, меч)—обоюдоострый. Абаротны меч. абаранак-нкя, м. 1. баранка. Ксл. Kyni ІМНе абаранкаў. Доўжа Куз. (Ксл.). См. абаранка. 2. свиток, перевязка из крепких лык для связки деревянных борон. Варел. Тата накруціў абаранкаў, а заўтра будзе СМЫКІ вязаць. Варел. абаранщь,—см. под бараніць. абаранщца,—см. под бараніцца. абаранка-к/, дат., предл. абаранцы, ж. —баранка. НК.: Очерки, 37; Гсл.; Ар.; Смаргоні Аш. Вяліскія абаранкі. НК.: Очерки, Но. 70. уськідаваць на абаранкі—бить кого руками, ногами, палкой, чем попало, но Не КНуТОМ И розгами. НК.: Пособ., Но. 22. абараньнік-кя, предл.-ку, зват. абараньніча, м.—промышляющийся печением или продажей сушек, баранок. Смаргоні Аш. абараныгіца-цы, дат., предл.-ЦЫ, ж. к абараньнік". Смаргоні, Аш. абарачаць,—см. под вярнуць. абарачацца,—см. под вярнуцца. абар-эц-эчак,—см. под абор. абарэчны-ная-нае, прилаг. к абарэц". Абарэчныя вОКІ. НК: Очерки, 500. Абарэчны канец. Тм. 501. абарсаць,—см. под барсаць. абарваць, соверш. 1.—нарвать, опухнуть и нагноиться. Ар. Рука абрывае — скула на руццэ. Ар. Безлич.: Шчаку абарвала. Ар. 2.— см. под ірваць. абарвацца,—см. под ірвацца. абасець,—см. под басець. абасянець,- см. под асянець. абаткнуць, абтыкаць,—см. под ткаць 2. абава-вы-ве, ж.—промедление. Янка, на сход, але без абавы. Варел. абавязак-зку, предл.-зку, м.—обязанности— ДОЛГ, МГсл.) Нел.; Гсл. БудуЦЬ ЛІ НО лісьцех дзельчых паложаны якія абавязкі, зарукі а няўзрушаньню таго дзелу, кажны подле свайго абавяз-ку з рассудку праўнага заплаціці маець. Стт. 370. абавязаваць-зую-зуеш-зуе; повел.-зуйзуйма, несоверш.—обязывать (кого, чем). Абавязую цябе словам. Нел. 350. Прич. наст, вр. абавязуючы,— обязующий, обязывающий. Гсл. Соверш. абавязаць, абавяжужаш-жа—обязать (кого, чем). Нел. 350. Абавязаў мяне канечне прысьці да сябе. Нел. Прич. абавязаны—обязанный. Ты абавязаны гэта зрабіць яму. Нел. 350. абавязавацца-зу/ося— обязываться. Нел. 350. Соверш. &б&ВЯЪ2ПЩЪ-вЯЖусЯ—обязаться. Нел. Як абавязуешея, аба-вязаўся, так i павінен зрабіць. Нел. Маюцъ досыць чыніці, чаго ся ацец іх абавязаў. Стт. 309. Таковымі лісты абавязаліся. Стт. 321. абвязацца, абвя-жуся-жашся—обязаться (чем). Абвязаўся лістам сваім. Стт. 220. Калі с я паддасьць пад тое i абвяжаць, тагды прэд с я воны названы наперад будзець яму павінен у справ яд лівіціс я. Тм. Ср. абавязаць. аба-віцца9-ўляцца,—см. под бавіцца. абач, 1. междом.—ба! смотри. Нел. 344. Абач! i ты тут? Нел. Абач! ён мяне ашукаў. Нел. 2. повел, к,,абачыць. Нел. 344. абачэньне-ня, предл.-ню; мн. ч.-ні-няў, ср.—благожелательность, внимание. Мусіць на цябе вучыцель нейкае абачэньне мае, што кніжкаю падараваў. Варел. абачлівасьць-ц/, ж.— благожелательность, внимание. Ён ізь нікога не насьміяўся ані ўкрыўдзіў каго — вялікую меў абачлівасьць i бядзе чужой упары памагЧЫ заўсёды ўмеў. Дудзіцкі ( Бацькаўшчына, Но. 376-377). абачнасьць-щ, ж.—внимание, (снисходительность, с.). Шел.; Заўшыцы, Сц. Хай маё пярэйдзе: некаліся чалавек будзе мець абачнасьць i на мяне. Ст. (—будет иметь ввиду, уважит, окажет внимание), абачны-ная-нае—видный. Дом, што абачны на гарэ, быў раней панскі. Дзіснакіта, Імсьц. (Бяльсл.) абачыць,—см. под бачыць. абачыцца,—см. под бачыцца. абэцада-(3б/-3зс, ж.—азбука (алфавит, С.). МГсл. абборыш-ша, предл.-шу; мн. ч., род.-шаў, м.—самая плохая вещь, оставшаяся из собрания подобных же вещей после выбора. Усі добрыя дзеўкі замуж пабралі — табе засталіся адны абборышы
Дадатковыя словы
абавязавацца-з^/ося, абапнўць,—см, абэцада-(3б/-<3зс, бехаў, зброя, зуіося
17 👁