гаратык 195 гарэзьнічаць гаратык-ы к а, п р е д л.-ы к ў, зв а т.-ы ч а; мн. ч.. дат.-Ы К О М, мн. ч., п редл.-К О Х, м. 1. ереТИК, диссидент по религии. Нсл. Ш. За гаратьіка пашіа i дзеці будуць гаратыкі, Нсл. 2. (на с.ўд-ь-неупотребляющий чего-либо. Нсл. lll. Ён ия наш брат, а гаратык: ні піпкі ня кура, ні гарэлкі ня п 'ецъ. Нсл. гаратыцкі-кяя-кяв—еретический. Нсл. 111. Гаратыцкія звычаё. Нсл. гаратычка-чкз-чць/, ж.—еретичка, диссидентка. Нсл. 111. Закаранелая гаратычка i дужа зубатая. Нсл. гараватка-т/а'-тць/, ж.—холмик. Ксл. Пасярод поля гараватка. АськершчынаБеш. (Ксл.). гараваць-рую-руеш-руе, несоверш.—бедствовать. мгсл.; Ар. Соверш. пагараваць—бедствовать некоторое время. Ар. Соверш. прагараваць—горевать (бедствовать, С.) в продолжение известного времени. Нсл. 521. А дно гора прагаравалі i другое прагаруем. Нсл. гаравы-вяя-воё', 1. горный. Ксл. Мая сястра на гаравым полю мучыцца. НавЫ Віц. (Ксл.). 2. гористый. Смоленщ. глрпчы-чая-чае, 1. горячий(имеющий высокую температуру, сильно нагретый, С.). Гарачае зялеза. Ст. Шць будуць гарачую ваду. к іт. 64ai2,9163. 2. ретивый(действующий с рвением, С.) Шсл. Пачакай троху, які ты гарачы! Ст. Гарачы конік. Ст. 3. (горячий, С.) вспыльчивый. Шсл. Ён чалавек гарачы, яго валёйне чапай, боўсё можа зрабіць. Ст. 4. страстный. Шсл. Вось дзе гарачая дзеўка, крані аж млее. Ст. 5. (о времени)требующий сосредоточения всех сил. Гарачая пара, жніво. Ар. 6. (о солнце, теплоте и т.п.) жаркий (источающий, дающий сильный жар, палящий, С.) Ар.; Шсл. Гарачыя косы сонца.—жаркий, знойный. Гарачы дзень. Ст.—жаркий, тропический. Гарачыя краі. 7. жаркий, пылкий, страстный. Гарачая цалавань, цалаваньне.—жаркий, очень оживленный, бурный. Гарачая сьпярэчка. горача, нареч.— горячо, Жарко, (Ксл.; Ар.), БНсл. ЗНОЙНО. Гсл.; Сакуны 79; Ар. / горача І боляча. Дудзіцкі(Бацьк., Но. 49-50/435-436). Сядні горача на дварэ. Цербяшова Куз. (Ксл.). Табе горача сядзець. Нсл. 732. гарачЫНЯ-«£, ж.—жара, (БНсл.; Шсл.) зной. (Шсл.); Ар. Такая гарачыня на полю, аж ня вытрывацъ. Ст. гарэза-зб/, общ. 1.(непочтительны й, грубый, С.) дерзкий, мгсл. дерзкий шалун, Гсл. дерзкий, своенравный. Нсл. по. Гарэза хоцъ на нож кінецца. Нсл. ПО. Дзёрні гэт ага гарэзу добра, няхай перастанераспусьнічаць. Тм.... Зьнячэўку віскнула дзяўчына, якую ўшчыкнуў ці паказытаў гарэза хлапец. Полымя, Но. 8, 1967, стр. 242. 2. еретик. Гсл.; БНсл. гарэзасьць-ц/, ж.— д е р з о с т ь, мгсл.; БГсл. гарэзаваць-зую-зуеш-зуе; п о в е л.- з у й зуйма, несоверш.—н е п р и с т о й н о в е с т и с е б я, д е р з к о ша л и т ь, Гсл. ш а л и т ь, о з о р н и ч а т ь. Досыць вам ужо гарэзаваць. Мікалаёва Куз. (Ксл.). Перастань гарэзаваць, а вазьміея за работу. Нсл. по. А Дняпро шкеле, гарэзуе зь імі(зь дзервамі), трэццау нагах. ЗСД 34. С оверш. нагарэзаваць— н а ш а л и т ь мн о г о, н а д е л а т ь па к о с т е й и з ша л о с т и ( о з о р с т в а, С.) Нсл. 301. Нагарэзаваў тут дый уцёк. Нсл. гарэзны-ная-нае, 1. ( н е п о ч т и т е л ь н ы й, г р у б ы й, С.) д е р з к и й. МГсл.; БГсл. У Лясьніцкага ў сэрцу закіпеў малады задзёр. Хацеў адказаць нешта гарэзнае, але паку ль надумаўся, было позна. ЗСД6. 2. ш а л о в л и в ы й, (БНсл.) ИГрИВЫЙ. Гсл. Нырае рыбка з дна гарэзная. Крушына (Зьніч, 1952, Но. 20, 4). 3. е р е т и ч е с к и й. Мгсл. гарэзьліва, нареч. 1. дерзко. 2. ш а л о в л и в о, и г р и в о. Гарэзьліва гледзячы мне у вочы, дзяўчына гаварыла... Мрый:3апіскі Самасуя(Бацькаўшчына", Но. 31-32, 1953). Яна гарэзьліва сьміялася. ЗСД2Ю. гарэзьлівасьць-цс ж. 1. д е р з о с т ь. 2. шаловливость. Мэдыкі, на думку Корзюка, людзі бяз еэрца i ня здольныя на нейкую там гарэзьлівасьць i захапленьне. Корзюк. гарэзьлівы-вяя-вяб', 1. н е п о к о р н ы й, н е с к р о м н ы й, з а д о р л и в ы й, Нсл. по. д е р з к и й. 3 гэтага гарэзьлівага хлапца ня б у дзе дабра. Нсл. 2. ш а л о в л и в ы й ( и г р и в ы й, С.) Нсл. 10; Нсл. Асьвечаны гарэзьлівым б лескам грубкі, М. здаўся еымпатычным. ЗСД 41. Ён абачыў у ваччу дзяўчыны іекрынкі гарэзьлівага сьмеху i супакоіўся. Жывіца (Прыйсьце", Но. l). Рассыпаліся ценкасрабрыстымі, гарэзьлівымі званочкамі высокія, як неба, жаўранкі. з с д. 172. гарэзьнік-//ся, предл.-іку, зват.-Іча, м. — д е р з к и й ма л ь ч и к, ш а л ун в в ы с ш е й с т е п е н и, Гсл.; Нсл. но. т о ж е, ч т о гарэза" ъ 1 -ом з н. 3 гарэзьнікам гэтым ніяк ня ўправішся, нічым ня ўскроміш яго. Нсл. Усьціхамірыць гарэзьніка. НК: Бабы 2. Ён ня любе, як іншыя гарэзьнікі яго веку, крыўдзіць слабшых, але затое й сам не даецца У крыўду. Полымя, Но. 8, 1967, стр. 242. гарэзьніца-ўб/-ўь/, ж. к гарэзьнік. гарэзьні чаць-аю-аеш-ае; п о в е л.-а й -а й м а, н е с о в е р ш.—поступать как гарэзьнік". Нічога н я вучыцца, а толькі гарэзьнічае. Нсл. 1 ю. О т гл. и м я сущ. гарэзывчаньне-ня, п р е д л.- н ю —повесничание, шалости, выходящие ИЗ границ Приличия. Нсл. ПО. Пара табе пакінуць тваё гарэзьнічаньне. Нсл. С о вер ш. нагарэзьнічаць — нагарэзаваць. Нсл
Дадатковыя словы
гарэзьніца-^б/-^ь, еретйк, збі, с.^д-ь-неупотребляющий, тцьі, тіа, чцьі, ііся, ўбі, ўьі
17 👁