зьбянтэжыць 126 бясконна II зьбянтэжыць, 1. соверш. к бяНГПЭЖЫЦЪ 1. Вецер зьбянтэжыў бабкі (снапоў)—п о р а зб р о сал сн оп ы. Вал. Град зьбянтэжыў збожжа. Яцкава Вал. 2. сби ть С ТОЛКу. Зьбянтэжылі хлапца. Нел. 3. ск он ф узи ть. Нел. 25. бяНТЭЖЫЦЦа, -жуея-жышея, несоверш. — к он ф узи ться, сби в аться с т о л к у, путаться. Нел. 25. Не бянтэжея, гавары. Нел. Соверш. зьбянтэжыцца. Нел. 25. Зьбянтэжыўся да сьлёз. Нел. бяроза, бярэза( Ар.)-зь;-зс, ж.— б е р е за. бярэзіна-ны-н?, Гсл.; НК.: Очерки, Но. 902 — о д н о б е р е зо в о е дер ев о. Шел.; Ар. Сьсек добрую бярэзіну на калёеы. Ст. Берка ЦЯЧЭЦЬ ІЗЬ бярЭЗІНЫ. Навікі Беш. (Ксл.). Уменьш. бярэзка-ж/-3ць/. Ар. Собир. бярЭЗЬзе-зя, предл.-зю— б ер ёзо в ы й лес. Лугі Пар. (Дел. 26). бярозавік, бярэзавік, АрА к у, предлАку, м. 1. весенний сок б ер ёзы, у п о т р еб л я ем ы й как н ап и ток. Шел.; Косіч 257; Нел. 729. НапІСЯ бярозавіку, калі ня хочаш вады. Ст. На Пятроўку да заквасу бацьвіньня зьберлі вядзёр дзесяць бярозавіку. Нел. Бярозавік сёлета дужа еалодкі, добра зьберці дзежку на квас. ЗСД 233. Уменьш. бярозавічак, бярэзавічак. Пачастуй татулъку бярозавічкам. Нел. 729. 2. п л од я б л о н и, п ол уч и вш и й ся о т при вивки к о гд а -т о б ер езы. НК.: Очерки, Но. 813. бярозавы, бярэзавы, Ар.-вая-вае—б е р ё зовы й. Ар.; Шел. Жалі над бярозавым гаям. Ст. бярозавы(бярэзавы) жук— м ай ск и й ж ук или хр ущ. Во калі цёпла: ужо лётаюць бярозавыя жуке. Ст. бярозавая каша— (н а см ех): н а к азан и е р озга м и. Ар.; Шел. Чаго табе дацы мо' бярозавае кашкі? Ст. бяр03ка(бярэзка)-ЗКІ-ЗЦЫ, ж., рост. 1. в ью н ок пр и за б о р н ы й, Гсл. и п ол ев ой. Шел. Увесь лён спляла бярозка. Ст. 2.—см. под бяроза. бяроста, бярэста-сгаы-сьцс, ж.— б ер ёст а. Шел. Вярэнька сплецена зь бяросты. Ст. Одна бярэсьціна. Ксл. Падай бярэсьціну ЗацеплІЦЬ печку. Сянно (Ксл.). бяроставы, бярэставы-вая-вае—б е р е с товы й. Шс Пастух зрабіў ьяроставую трубу. Ст. бярэза,—см. под бяроза. бярэзавік,—см. под бярозавік. бярэзьнік-жг, предлАку, м.— б ер езо в ы й лес, НК.: Очерки 467. б е р ёзо в а я рощ а. Шел.; Ар. Каровы пагналі ў бярэзьнік. Ст. Бярэзьнікам пяе над галавой. Лойка: Л. песьня. Уменьш. бярэзьнічак-іжа— б ер ёзо вы л е со к. Ксл. За беленькім бярэзьнічкам т алалайчЫ К СЬвІШЧа (ЯЗЫК). Сьвіціна Беш. (Ксл.). бярэжа кабыла— к обы л а ж ер еб н а я. Высачэрт Пар. (Дел.). бярэма-ліа, п р е д л.-м е; мн. ч. бярэмы-мау, ср.—охапка, сколько можна понести в руках перед собою, НК.: Очерки, Но. 722; Ельн.(Дсл. 26). ноша в обхват руками, Нел. 25. охапка, Ксл. ноша. Гсл. Прынясі дзьве бярэмы дроў. Рудня Аз. (Ксл.). Набраў бярэма, ЯК падняць. Нел. Уменьш. бярЭМЦаца, п р е д л.ю ц у; мн. ч.-цы-цаў. Нел. 25. Бярэмца сена. Нел. бярэста,—гм. под бяроста. бярэЦ Ь, соверш. у'ЗЯЛО, безлич., — см. под бёрці. бярдзёчнік-/кя, предл.-ІКУ, зватАча, м. —мастер, изготовляющий бёрда. Дел. 25. бярлог-огя, предл.-озе, м.—берлога. Ар. бярловы -вая-вае—смолотый из невеянных семян. Нел. 25. Бярловая мука. Нел. бярно-на; мн. ч. бёрны-наў, ср.—бревно. Гсл.; Вят., Воет. (Даль); МГсл.; Ксл. Ледзь поднялI бярно на хату. Рыбчына Сур. (Ксл.). См. бярвІНО. Уменьш., ласкат. бярНуШКО-КЖ мн. ч.-КІ, ср., Нел. 25. губярнуШКа-ШК7-ШЦ6/, ж. Ксл. Яна вельмі таўстая гэта бярнушка. Лятоўшчына Куз. (Ксл.). бярнуш ковы -?ая-вае— состоящий из бревёшек. Нел. 25. бярнуш ка,—см. под бярно. бярвіно-wtf; мн. ч.-вёны-наў, ср.—бревно. Шсл. Бярвіно ляжыць ды буцьвее на дварэ. Ст. Бярвіно ледзь усьцягнулі на козлы. Ст. Кілун гэты ня дасьць рады бярвіну. Ст. Скацілася бярвіно ды дало па назе. Ст. См. бярно. Уменьш. бярвінцо-ца/ мн. ч.-венцы. Собир. бярвёньне-ня, предл.-ню— брёвна, Ар.; Шсл.; Гсл. куча бревён. Нел. 25. Нацягалі на хату бярвеньня. Ст. Калі б да гэтага бярвеньня ды яшчэ толькі, вось бы хата была. Нел. Расьпілуй гэтае бярвенъне. Пужалава Аз. (Ксл.). бясхатнасьц ь-ф, ж.— бездомность. Ср. бясхатны. б я сх а т н ы, -ная-нае—бездомный(без Крова, избы, Даль). Ксл.; Нел. 24; Вят., Воет. (Даль). Пажалець надабе бясхатнага чалавека. Горбава Лёз. (Ксл.). Бясхатны бабыль. Нел. бясхлёбіц а-ц ы -ц ы, ж. недостаток в хлебе. Блага жыць пры бязьлесіцы, яшчэ гарэй пры бясхлебіцы. Нел. 21.(под бязьлесіца). бясхмарны-ная-нае—безоблачный. Ксл. Дзень быў бясхмарны. Бабінічы віц. (Ксл.) бясхвосты-тая-тае—бесхвостый, б я сед а-ды-дзе, ж.—пирушка, Шсл.; Ксл. пир, пиршество. Бяз хлеба й солі благая бяседа. Самін Пух. (Шсл.). У майго су седа была ўчора бяседа. Бесьцьвена Сян. (Ксл.) бясконна I, нареч.(к бясконны /)—не по очереди. Нел. 21. Бясконна выступает. Нел. бясконна II, нареч.—не верхом, а пешком. Нел. 20. протиконно. Бясконна прыбыў. Нел
Дадатковыя словы
бярвінў, узяло, цаі, цьі, ікя
6 👁