умыкаць 1243 упорнік умурз-аўшыся-аодя,— см. под мурзацца. умыкаць,—см. под мкаць. умыкацца,—см. под мкацца. умыкнуцца,—см. под мкацца. умлёць,—см. под млець. умурзацца,—см. под мурзаць. умык-лтме-аць-ацца,— см. под мкаць. умысел-слиг, предл. и зват.-СЬЛе, м. 1. заранее обдуманное намерение. Паслове земскія ўсіх земль Вялікага Князтва Літоўскага ў справах i патрэбах земскіх маглі згоднымі намовамі ŭ умысламі на Сойм вялікі прыяжджаці. Стт. 2. заранее обдуманное намерение(часто тайное и преимущественно предусудительное). Сегасьветнымі умысламі ня баўся. Кіт. 2669. Хто гэтым чатыром кнігам ня верыцъ, той чалавек ест кафірын(араб. нявернік), абарані, Божа, ад такіх злых умыслаў. Тм. 4165. Пан Бог ведомы ўмыслаў нутраных. Тм. 7569. Пан Бог ведомых нутраных умыслаў а языкоў усіх зналы. Тм. 856. Хто, чуўшы ад наўчоных, ня слухае, сваім умыслам, што хоча, то справуе, такі чалавек, як быдля. Тм. 4461. Учынак з умыслу шайтанскага. Тм. 63 умывацца,—см. под мыцца. умысьля, нареч.— умышленно, преднамеренно. Сакуны 87; Ар. Хтоб умысьле да дня гусул ня браў або умысьле ня посьнікаў, таковы чалавек увойдзе да пекла. Кіт. 15611, 12. Курбан(араб., аброк) чынячы трэба глядзець, штоб... ні на яком шлонку не абранена. Акром таг о... умысьле рэжуць алъбо значащ, тое ня вадзіць. Тм. 2664. Калі б адзін чалавек умысьле нэмаз(араб. малітву) ня кланяўся, то такія людзі не тае уммэты(араб. вернІКІ). Тм. 29а9. умысьліць,—см. под мысьліць. умыць,—см. под МЫЦЬ. умыцца,—см. под мыцца. у ногі—бежать. Тыя разбойнікі, бачачы, што будзе блага, з-за стала дый у ногі, пераз ОКНО. Н.(Афанасьев. ІУ, 1914, 287). уносіць,—см. под насіць. уносіцця,—см. под насіцца. уНОСЬНІК-ЙСЯ, предл.-ІКу, З ват А ча, м.— НОСОВОЙ платок. Ксл. Ён узяў уносьнік i выцер нос. Лоўжа Cip. (Ксл.). См. насатка, уносьніца. уносьніца-ўw-ўw, ж.—носовой платок. Ксл. КупІЛІ ўноСЬНІЦу. Дзямідавічы Чаш. (Ксл.). См. насатка, уносьнік. унада-ды-дзе, ж.—повадка. Тел. унадлівы-вая-вае—повадливый. Тел. унадзіць,—см. под надзіць. унадзіўшыся, унадзіцца,—см. под надзіцца. унатрус, нареч. 1. тонко, тонким слоем (что-л. посыпать). Ср. трусіць. 2. перен.—скупо. Белорус багацьце слоў к любові шчырай бярэ ня скупа, не ўнатрус. Крушына: Эрот, іскрыпка. унёсыц,—см. под несьці. унёсыц ся,—см. под насіцца. у н я ц ь,—см. под імаць. уняцца,—см. под няцца. уніклГва, н ар е ч.—вникательно. Ты ж гаворыш, бярэць дзіва, так, на сьвеце ўсяго много, як размысьліш унікліва. С. М узы ка 101. I мурашак бярэць дзіва, прыпаўзьлі сюды маўкліва, пазіраюць унікліва. Тм. 66. утклшл-вая-вае—вникательный. у н і т ы, на р е ч.—узором на подобие диагонали. Ксл. У Проські кулёк у ніты, ад таго й блішчыць, як ерэбра або хваля тая. Ліпна Сян. (Ксл.). унук, унука, п р е д л.-к у, зват. унуча, м. —внук. Ар. Щ ты божы ўнук?—говорят тому, кто желает себе привилегий, льгот. Ар. Уменыи. у н у ч ы к -чка. НК: Бабы, 2. Уменыи унучЫЦа-Ц67-ЦЬ/, ж. НК: Бабы, 2. у н у р ы н а - н ь /, общ.—плакса (угрюмыйая? С.) Ксл. Хто яе ведае па кім яна ўрадзілася такая ўнурына? Н овікава Сян. (Ксл.). у н у р ы с т ы -тая-тае—..... Можа й на яго, во гэткага ўнурыстага, чакае свая Ж О Н К а. Дудзіцкі(Бацькаўш чына, Но. 376-377). у н у т р Ы, нареч.— вн утри. М Гсл. у н ы п і ць в о ч ы —уставиться, не сводя глаз неподвижно глядеть на кого, что-л. П а д ы х о д з я ц ь пад в о к н ы шэ р ы я в а ў к і, ш ч э р а ць з у б ы, у н ы п я ць в о чы св а е а г н я вЫ Я ў НЯ Ш Ч а с н ую Х а т у. Лынькоў: Воўчы лог(Калосьсе, Но. 2, 1935, 99). См. у т а л о п ІЦ Ь. у П О Д З Іў, нареч.—удивительно. М Гсл. у п о й, у п о ю, м.—запой. М Гсл. у п о к а т, нар еч.— в п о в а л к у, р я д о м ( л е ж ать, сп ать). НК: Очерки, Но. 295; Ксл. УсІ паляглі спаць упокат. Шчыпцы Беш? (Ксл.). у п о л, нареч.— ПОД МЫШКу. Ар.; НК: Игры, 29. Будзем дужацца, дай мне(узяць) упол. — Бяры ўпол. Ар. у по п р ы с к у, нареч.— СГОрЯЧа. Гсл. упор-ру, предл. и зват.-ру, м.—упряМСТВО. Нел. 663; Стт. 1529, сл. Бяз упору ты нічога ня робіш. Нел. Супроцъ упору можно знайсьці лек. Послов. Тм. На ўпор пайшло. Тм. Таковы за тую сваю праціўнасьць у савітую заруку ўпадаець, а ўрад тот а том упору азнайміць нам маець. Стт. 227. упора-ры, общ.— упрямец-мица. Нел. 662. Хоць ты пячы як упору гэтага, не паслухае. Нел. упорлівасьць-ф, ж.—упрямство. Нел. 662. Упорлівасьць твая не прывядзець цябе да дабра. Нел. у п о р л і в ы -вая-вае—упрямый. Н ел. 663. Упорлівы хлапец. Н ел. Упорлівая каза ваўку карысьць. Послов. Тм. у п 0 р н і к - /к я, п р е д л А к у, з в а т А ч а, м.—упрямец. Н ел. 663. Біць трэба упорніка гэтага. Нел
Дадатковыя словы
умыкнўцца,—см, умысел-слйг, умўрз-аўшыся-аодя, уносьніца-^w-^w, цьі, ўнўрына
9 👁