в о 1 1 7 6 в о б м а ц к а м ВО, частица, 1. указательная— ВОТ(КОГДа вот" употребляется при указании на кого-что-л., находящееся или происходящее в непосредственной близости, С.) Нел. 62; Ар.; Гсл. Во што яны тут робяць. Нел. Бабы, ці не пара ж нам спаць класьціся: стажар'я ужо к паўднём пасунулася. — Ну што ж будзем вячэрацы во мычку дапраду" Дел. 164. 3пад раскопаў зямлі цені шпарка ішлі, — во адзін зь іх к крыжу прысланіўся. Буйла: Дзень сканаў. Во й у нас такі гулявы ёсьць: калі трэда, дык змаўляй з Богам. НК: Пасоб., 133. Надзень во хоць гэту капоту. Ст.(Шсл. под капота). Я во на печы нават у кажу се днюю-начую. Вышынскі: Х ата пад ліпою (Беларус, Но. 155). Во да чаго дайшоў, — агледзеў ён Гаршка згары да зямлі. Дзьве Д уш ы 73. Во й лес. Съценъ i халадок. Гарэцкі: П есьні, 55. Ну, дык во, — замітусіўся гарадовы: — мая рука лягкая, б у дзет мець на дарогу, i сунуў Гаршку беленькі паўрубвЛЬ, — ІдзІ сабе. Д зьве Д ушы 74. Збутаралі-збутаралі каровы, во набегался. Юрсл. 2. употребляется при указании на последовательность действий, на смену явлений, происходящих как бы перед глазами, — вот. Ар. Во яны й паехалі, едуць яны едуць, во перад імі зялёны луг. Погар(Афанасьев: Нар. рус. сказки, I, 1953). 3. употребляется с местоимениями причины и указательными, и тоже с наречиями времени, причины и под. для усиления и уточнения их смысла: вот. 3 гэтых во самых узгоркаў яны проектавалі сабе дарогу на Польшчу. К орзю к. Во які арэд быўуіхухаце. Дсл.( под арэд). Во як ён распусьціў лыч свой. Нел. 274( под лыч). Во дзе людзкуецца чалавек! Ст.(Ш сл. под людзкавацца). Во г эта дык пральля — дзьве шпулі за вечар! Ст.(Ш сл. под пральля). "Як ідуцьужыта ды пяюць гэту сьвятую песьню гурбай, дык во як хороша, такі голос жаласны ды харош ы,г. С т д у б.(К о с іч 13). Во нехта прыгожа загаласіў на могілках. Дсл.( под загаласіць). Дык во ж бачыце. Д зьве Душ ы 115. А галоўнае дык во што, — dadav ён у концы: на вашае імя вучанік наш прынёс ліст ізь Вільні. Тм. Дык во ж, дзядзька, мы прышлі ад усіх сяброў, каб яшчэ ляпей абмеркаваць гэтую справу. Тм. 117. U. употребляют перед словом, логически выделяемым, подчеркиваемым — вот. Розна жывуць людзі. Во Качаніха. Учора а поўначы мужыка ў лячэльню выправіла. Вышынскі: Х ата пад ліпою (Беларус, Но. 155). А а, в о ш т у к а! Дел.; Ар. Р о з н а ж ы в у ць л ю д з і, у к а ж н а г а с в о ё: в о ў М я л е ш к і — в е д а е ц е т а г о, ш т о н а П а П Л а в О Х? — Х р Э С Ь б І НЫ С Я д н І. Вышынскі: Х ата пад ліпою(Беларус, Но. 155). Н я т о л ь к і б л а г а ро б е б а ц ъ к а: к в я с ь н е к а б ы л у в о к у п і ў. Гарэцкі: Песьні 59. А Я в о г а р у ю т у т а к а. Дзьве Душы 18. А Б о ж а мо й, Б о ж а м о й! — з а т у ж ы л а ў з н о ў хв о р а я. П а м р у в о І Н Я п а б а ч у я г о. Дзьве Душы 98. Л ю б е д з е д... у с п а м і н а ц ь, я к б ы ў м а л а д ы м Х Л а п ц о м ( я к ця п ер в о ў н у к і). Гарэцкі: Песьні, 13. Я с т а р о г о е й н а г а з н а ў. Г а л а в у м е ў ч а л а в е к, н я т о е, ш т о ў не к о т о р ы х... А в о п а м е р не й к па д у р н о м у. Вышынскі: Хата пад ліпою (Б еларус, Но. 155). Д ы ў л е с е в о з б л у д з і ў. Гар у н: Ш часьце м. В о т а б е з а г в о з д к а, i с т о й на да р о з е. Нел. 1б4( под з а г в о з д к а). 5. употребляется для выражения неудовольствия на что-л. неожиданное, неприятное. Ар. Гэта твой р у ч н і к? — Н я ведаю. — Во! Ар. 6. на. Нел. 62. Во табе! Нел. Ср. вось. ВО-ВО, нареч.— ВОТ-ВОТ. Ш т О С Ь Ц І вО -вО парвецца. Гарэцкі: Песьні 59. Я пасылаў сына, дык ён быў на хронце, разгультаіўся, ня йдзець... А другі пытаецца\"На якім хронце? - У нейкіх Карпатах. — Во, во, eo! I мой жа такі". Дзьве Душы 152. в о б а д - д я; мн. ч. абады-доў—обод. Ар.; Лужасна Куз. (Ксл.).; Шел. Трэба нацягнуць вобад—зн. оковать обод шиною. Ст. См. абод. в о б а р а к - а к а, м.—верёвка, раздвоенная по средине, куда вкладывают камень и пускают. Аш. в о б з е м, нареч.—об землю. Дел. Якузяўся сабачка ў паляўнічага, такі злы: як уздужаў, нападзець на ваўка, удырыць вобзем — у ваўка дух вон. Ельн. (Дел.). Кінуў вобзем раськірэку-мяліцу, рынуўся кабылу лавіць. Гарэцкі: Песьні, 59. в о б ж а -жы-жы, ж.—брус у сохи на лицевой стороне дзерава", в отступе на 1 верш, от "калоды'\ выходящий концами по ту и другую сторону дзерава", НК: Очерки, 368, — абжа. Л яхава Віц. (Ксл.). в о б л ів а к, вобліўка, предл.-ўку, зват.-ўча, м.— ЯЙЦО С ТОНКОЙ скорлупой. Шсл. Курыца зьнесла воблівак. Ст. В О бл Іў-/в у, зват. и предл.-ве, м.— ГОЛОЛеДИЦа. Гсл.; М Гсл. в о б м а л ь, нареч.—в обрез. Янк. I; Ар. Валей вячэраць вобмаль, здаравей. Янк. I. Корму сёлета вобмаль. Ст. в о б м а ц к а м, нареч.— ощупно. М Гсл.; Гсл.; Ар
Дадатковыя словы
вўчанік, стажаря, уздўжаў
1 👁