Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

дасьлёдаваць 1098.сьмёліцца дасьлёдаваць(дасьледаваць? С.)-дую дуеш -дуе, соверш., перех.—доискаться чегол. по следам. Нсл. 143. Д асьледуй яго, ш т о ён т ам, схаваўш ы ся, р о б е. Нсл. Прич. дасьлёдаваны— най ден н ы й, откры ты й по следу. Нсл. 143. М ой конь дасъледаван. Нсл. Злодзей дасъледаван. Тм. Отгл. имя сущ. дасьледаваньне-ня, предл.-ню — искан ие, ОТЫСКаНИе ПО Следам. Нсл. 143. Несоверш. дасьлядовываць(дасьледаваць? С.)-вуювуеш -вуе—доискиваться чего по следам. Нсл. 143. Я к не дасьлядовуй, н ія к не дасьледуеш, куды ён ходзе. Нсл. сьляпота-/иы, дат., предл.-це, ж.— слепота. Гсл. (С т аяньне ля цяпла прыводзе) вочак сьляп о т у. НК: Очерки, 53. С ум он чы ніў м аліт аўку ад вочак сьляпот ы. НК: Старцы, 81. сьляпіца-цы-гіь;, ж.—.... А не х а д зі ў хат у, а н я лезь сьляпіцай. Колас: У ночы. Л е зе ў га л а в у сь л я п іц аю ў с я к а е, не адкасьнеш ся. Марціновіч(Беларус, Но. 159). сълятць-плю-тш, 1. ослеплять, мгсл. 2. опровергать очевидца. Нсл. 593. Я сам бачыў, а т ы м мян е сьлепіш, забіваеш бакі. Тм. засьляплиць— ослеплять. МГсл. Отгл. имя сущ. засьляпеньне— ослепление, мгсл. вьісьляпіць— довести до слепоты. Нсл. 96. Вы сьляпіў вочы, плачучы. Тм. высьлепены— ослепленный; ослабелы й зрением. Щ табе вочы высьлеплены, ш т о ты н я бачыш? Тм. СЬЛЯпГцца-ПЛЮСЯ-ПІШСЯ, несоверш., возвр. — доводи ть себя д о слепоты, присм атриваясь к чем у-л. С т р у д о м. Нсл. 593. Д осіць т абе сьляпіцца, ш ыючы ў пацёмку. Нсл. Соверш. пры сьляпГцца—увязаться (стать увязанны м, С.) Ксл. П ры сьляпіўся да міскі, я к нявісны да цеста. Луб'ева Аз. (Ксл.). ВСЬЛЯПНИК-ЯКа, предл.-яку, зват.-ЯЧО', мн. чкі-коў-ком, мн. ч., предл.-кох, м.— слепец, человек, лиш енны й зрения, с к: См. сьлепанда. сьляпучы-чая-чае—ослепительны й. Гсл. сьлібГць-бл ю -б іш -б е, несоверш.,—п р а з бл ік расы, калі гл я д зець пад сонца; л осн и ться. Ластсл. 310. С ьлібіць р а сою дзядовы сад. Ластсл. сынга-г/, дат., предл. сьлізе, ж.— наклонная доск а, бревно. Ксл. П аст аў сьлігу, к а б ЛЯПей СПуСЬЦІЦЦа. Веляшковічы Лёз. (Ксл.). сьліжка-к/, дат., предл. СЬЛІЖЦЫ, ж.— Жердочка, ш естик в д о м е для вешания белья, одеж ды. Ксл. С ьвіт ка на сьліж цы вісіць. Жарцы С ян. (Ксл.). Ср. СЬЛІга. Уменьш., ласкат. сьлізуцінка-/ік/-нцы. НК: Под. пос., Но. 173. СЬЛІЗИ-ОД СЬЛІзё, вин СЬЛІзу, твор. сьлізою; мн. ч. сьл ёзы -аў, ж.— сл еза. Еўлічы; Шсл. М а ц і пам ерла, а ў я го сьліза ня капнула. Ст. Можа ж нашы сьлізуцінкі т рохі перасохнуцъ. НК.: Под. пос. 57. сьлГжка,—см. под сьліга. сьлімак—улитка, мгсл. Лісічка, чорны грыбок, сьлімакоў не баіцца; ня точа яго чарвячок, ён у лесе здароў блішчыцца. ЧЧ.(Б. Студіс, II-I, 1969, 70). СЫіГна-НЫ, дат., предл.-не, ж.— СЛЮНа. Ар.; Шсл.; Ксл.; мгсл. А ж сьліна з роту пацякла. Дрыкольле Куз. (Ксл.). сьлісёк-ка, мн. ч. сьлісакі-коў-ком-камікох, м.—шпенек, которым поднимается щеколда дверной ручки. Ксл. сьлісак—язычек в клямцы". Гсл. Сьлісак запаў, ня можна з хаты вылезьці. Гсл. Клямку можна падняць або сьлісаком, або прутком. Лазова Сян. (Ксл.). Вываліўся сьлісак i ня можна зачыніць дзьверы. Сянно (Ксл.). сыивень, СЬЛІўня(-веня, Ксл.), предл. и зват.ню, мн. ч., род.-няў, м.—вид змеи, Ксл. род злой, говорят слепой змеи. Нсл. 590. Забытая, дзе сьліўні i вужы, аплявана, разьбітая на сьметніку ляжы... Кавыль: Ростань II. Сьлівеня рэдка абачыш, а той НІКОЛІ. Ухлё Чаш. (Ксл.). сьлічна, н а р еч.— красиво. Гсл. Сьлічна, беленька, ды ў галоўцы меленька. Гсл. сьмёх-ёху, м.—смех. Ар. на сьмех—в шутку. Яна сьмех сказаў — Я В Шутку Сказал. Вк.(Л. Б. 7371). сьмёліць, -ЛЮ-ЛІШ-ле, н есо в ер ш., п ер ех. —ободрять, внушать кому смелость. Нсл. 597. Ты другіх сьмеліш, папрабуй сам. Нсл. С оверш. асьмеліць—ободрить, (Дел.) внушить кому смелость. Нсл. 597; БГсл. Не пасунуўся б ехаць, калі б ты мяне не асьмеліў. Нсл. П рич. асьмелены—ободренный. Нсл. 369; Дел. Асьмелены вашэцям, цяпер не баюся нікагусенькі. Дел. Не палез бы, калі б ня быў асьмелены ім. Нсл. М н о го кр а т. ЯСЪМЯЛпць-ЯЮ-яеш-Яе. Соверш. насьмеліць—ободрить. П рич. насьмёлены —осмелившийся; осмеливший, Гсл. ободрённый. сьмёліцца, возвр. 1. делаться отважным, Нсл. 597. о б о д р я т ь с я. Ня дужа ты сьмелься ехаць праз раку, лёд слабы; часамі высьмелішся дый пад лёд пойдзет. Нсл. 2. осмеливаться. Нсл. 597. Сьмелішся ты мне гэта гаварыць? Нсл. Толькі сьмелься падступіць К імне! Нсл. М ногократ. аСЬМЯляцца. Не асьмяляйся дужа. Нсл. 369. асьмёліцца, соверш., во звр. к сьмеліцца, 1—ободриться, БГсл. осмелиться, отважиться. С оверш. засьмёліцца—осмелиться. Нсл. 185. Нешта ты засьмеліўся адзін НачаваЦЬ у пустой хаце. Нсл. С оверш. насьмеліцца—осмелиться, решиться. Гсл. Учора ня лучыла пагукаць із Васілём аб сьмерці Карпавіча, неяк не насьмеліўся пачаць аб ёй гутарку. Дзьве Душы 187. Прич. п рош. ep. насьмёліўшыся. Насьмеліўшыся, ён нічога не баіцца. С оверш. разасьмеліцца — очень осмелеть. Разасьмеліўся піць, асьмеліцца можа ŭ нас акаснуць. Дсл