Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

 ◀  / 1324  ▶ 
Старонка 1111
 ◀  / 1324  ▶ 
сумГж 1092 сунуць 2. перен.—жена. Так будзе, я к сумесьніца м ая скажа. Нсл. сумГж, нареч.—подле и между.. Гсл. Суміж ног праскочы ў. Гсл. сумётнік—мусорная куча. Гсл. сумёціна-ны, дат., предл.-не, ж.—метель. Ксл. П аднялася т акая сумеціна. Яноўшчына Беш. (Ксл.). сумёцьце—мусор(все, что сметено вместе, как сор). Гсл. сумёт-гау, дат., предл.-це, зват. сум ецв, м.—сугроб(снега, Гсл.; Нсл.) Ксл.; МГсл. Н а вуліцы напала сумёт аў. Хацімшчына Куз. (Ксл.). Х а т у сумёт ам абнесла. Нсл. П ранясу цераз сумёты, каб т вой боцік не абм ок. Рунь, 27. сумятлГвы-вяя-вяе—суетливый, суетящийся. Гсл. Б ярэцца дзень сумят лівы... i ня будзе супакою ніком у. зсд 130. Г налі ne рад сабою сум ят лівы я іскры. ЗСД 186. суМЯТНЯ-Ш, дат., предл.-НІ, ж.— Суматоха, смятение. Ц яж ка бы ло нават пазнацъ, наго больш у гэт ай т ры вож най сум ят ні, у гл у х ім хв а л я в а н ь ню с я л я н с к іх думак. зсд 153. Х ацелася цяпер пайсьці куды -небудзь, каб на адзіноцеразваж ыць душ эуную сум ят ню. ЗСД 114. Н іхт о ня зм ог бачыць красы т ае ў тэй зімовай белай сум ят ні. Салавей: Сіла 72. сумгіціна, (Нсл.), сумяціна, (Гсл.)-ны-не, ж. 1. суматоха, (Нсл.) суета, Гсл. смятение. Нсл. 622. Вы т ут сум яціну нарабілі. Нсл. 2. мятель. Нсл. 622. У т акую сум яціну не выяж дж аюцъ добры я лю дзі. Нсл. сумлённа, нареч.—добросовестно. Сумленна ў сё аддаў. Нсл. 622. сумлённасьць-ф, ж.—совестливость (добросовестность, С.) Гсл. сумлённы-ная-нае, 1. совестливый. Ксл. С ум ленны чалавек. Сукрэмна Сян. (Ксл.). С умленны чалавек гэт ага н я зробе, ня скажа. Нсл. 622. 2. добросовестный. С ум ленная работ а. сумлёньне-НЯ, предл.-НЮ, ср.—совесть. МГсл.; Ар.; Гсл.; Нсл. 622. Я Ш Ч Э сумленьне мае, ш т о аддаў. Нсл. М а ё сум леньне чыстае. Тм. С ум леньне ў ім загаварыла. Дабрамысьль Лёз. (Ксл.). Х т о бедным спагадае — чыстае сумленьне мае. Послов. Рапан.: Прык. 52. сумлёу-ву—сомнение, Віл. Уменыи. сумлё*&к-ўку. сумлёунасьць-щ, ж.—сомнительность. См. сумлеўны. сумлёўны-ная-нае—сомнительный, в іл. сумлёўна, нареч.—сомнительно. Віл. сумлицца-яюся-яешся; п овел.-яйся-яйм ася—сомневаться. Нсл. 622. Н я сум ляйся ні ў чым, чаго ты суміўся? Нсл. С умляю чы ся нічога на сьвеце ня зробіш, не дакаж аш i нікуды ня дойдзеш. Н айлепш, не спадзяю чы ся якойсь паст ырні, дабівацца праўды, а калі сумляёшся ў сваей сіле, то ня йдзі ходацца; на гэта ёсьцека прыказка: "Калі ня грыб, ня лезь у каробку". Рэч. (Пет. и, 28)Як-бы чалавек ня сумляўся, то-б ніколі праўды ня ведаў. Вось, прыкладам, я сумляюся, ці мне на ўсю сям'ю стане хлеба да новага, дык іду дый мераю ўсю сваю пашню, сумляючыся, пакуль ня скончу. Як скончыў, памеркаваў, што павінна стаць, тады досыць сумляцца, бо дабіўся праўды. Рэч.(Пет. II, 298). Вы свободны. — У чым я сумлЯЮСЯ. Корзюк(Конадні, У-УІ, 31). Соверш. сум іцца-млюся-мішся—усом н и ть ся. Нсл. 622. Ня сумляйся ні ў чым: чаго ты суміўся? Нсл. сумлГвасьць-щ, ж.— сомнение. М аю чы ў чы м-колечы сумлівасьць i не спадзяю чы ся якойсь пастырні, дабівайся праўды, а ка.. страш но. Нсл. А ж сумна зрабілася. Нсл. су м н а, нареч.— печаЛЬНО. Стр. (Шсл.). Аж сумна слухаць, я к ст ане расказаваць. Тм. С умна м не пасьля т аго. Аляксандрава Гар. (Ксл.). сум ы сн а, нареч.— н а р о ч н о, ум ы ш л ен н о. Гсл. сум ы сьля, нареч.— у м ы ш л ен н о. МГсл. с у н о ж к а -К І, д а т., п р ед л. суноЖЦЫ, ж. — п е р е к л а д и н а, с о е д и н я ю щ а я но ж к и с т о л а (и л и с к а м ь и), Нсл.; Растсл. п о п е р е ч и н а, ск р еп л я ю щ а я но ж к и ст о л а и т.п. Гсл. НогІ ЗЬвеСІў на СуНОЖКІ. Веляшковічы Лёз. (Ксл.). Нагамі не абпірайся на суножку, пераломіш. Нсл. Сядзь, паня, хорашанька: ножкі на суножкі. Старадуб(Жив. Старина, 1910, I, 88). Не зьдзявай боты аб суножкі, бо папсуеш. Бабінавічы Выс. (Ксл.). Гарадчанін ані з тога, ані з сёга дыргануў суножку пад Малчыным у слонам. Гарэцкі: Песьні 77. сун ал еж н а, нареч.— соотв етств ен н © (сл ед у е м о г о, С.) МГсл. с у н ё г а -ёгі-ёзе, ж.— н еж н ость, стр астность, нега. М ой бацька т ым зычлівым днём, п а ўн ю т к ім шчасьця й сунег, у х а т у дзедаву к ул ём зь няўт ры м най радасьцяй прыбег. Салавей; Сіла, 33. ІдзІ, м ой т вору, сунегай апавіты. Дубоука(Калосьсе, Но. 20, стр. 145). сун -яць - І м а ц ь, — см. п од і м а ц ь. сун -яуш ы ся - я ц ц а, — см. п од і м а ц ц а. су н іц ы -ц д у,( о д н а сун іц а)— зе м л я н и к а. НК: Очерки, 477; Гсл. АдьШШЛІ суН ІЦ Ы. Колас: Грыбы. Л. з ь б і р а ў у лесе с у н і ц ы. ЗСД 82. Е динст в, ч. сунГчына-НЫ-Hf. НК: Очерки, Но. 902. суНІЧНІК-ІКу, п р е д л.-І К у, зват.-ІЧ О, соби р. — стебли земляники. Гсл. сунуЦ Ь -ну-неш -не, н есоверш., п ер ех.— СОвать, двигать, (МГсл.). Куды ты сунеш м аю сьвітку? Нсл. 622. Сунь суседа далей! Тм. С оверш. ссунуць— СДВИНуть. МГсл. М ногок р а т. суваць-аю-аеш, 1. совать. (БНб). Куды ты м яне далёка суваеш? Нсл. 2.(совать), запихивать, Нсл. класть куда зря, как ни попало. Н я сувай чуж ое хуст кі ў кіш аню. Нсл
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

сумлйцца-яюся-яешся, сямю, сўнуц
0 👁
 ◀  / 1324  ▶