Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

становішча 1075 станьгом залежны стан—страдательный залог. МГсл. сярэдні стан—средний залог. МГсл. становішча-ча, п р ед л.-чу; мн. ч.-ч ы -ч а ў, ср. 1. место на пастьбе, где в полдень* стоит скот. Ксл. На становішча бяжы. Лужасна Куз. (Ксл.),—положение. 2. отношение, позиция по отношению к кому или чему. Нашае становішча да палітыкі ўраду позытыўнае. станоўны-ная-нае—постоянный, навсегда установленный. Нел. Гэта ў нас станоўны парадах. Нел. становіты, -тая-тае—положительный, Нел. 613. категорический, безусловный. Становітае маю правіла ніком у ня верыць на слова. Нел. Яго слова становітае: што скажа раз, то й зробе. Нел. станавГць-ўлю-віш-ве, каго-што, несоверш. 1. ставить. 2. строить. Ср. станавіцца II. станаўляць-яю-яеш-яе, каго-што, много к р а т. к станавіць 1, 1. ставить. Нел. Станаўляй снапы ў рад. Нел. Двойчы станаўлялі яго ў некруты, не прынялі. Нел. 2. М ногократ. к станавіць 2,—строить. застанавГць, (Скар. и Цунаўлю-новішнове, соверш., п ер ех.—прекратить движение, ход кого-чего-л.; остановить. Застанавіў коні пасярод дарогі. Нел. Прим. застаноўлены—приостановленный. Коні застаноўлены на рагатцы. Нел. 186. Н есоверш. гаСТЪНЛуЛЯЦЪ-ЯЮ-Яеш-Яе, повел.—яйяйма, н есоверш. к застанавіць,—прекратить движение, останавливать. Не застанаўляй яго, прапушчай. Нел. падстанавГць, со вер ш.—подставить. Ср. падстаноўка. Н есоверш. падстанаўляцьяю-яеш. пастанавщь-f m пастановіш-ве, соверш. к пастанавіць, 1. Ксл. Узяў пастанавіў каля скрыні, а яна завалілася. Запрудзьдзе Сян. (Ксл.) 2. построить. перастанавіць-яул/о, перастановіш-ве, перех. 1. переставить. Перастанаві ўслон. 2. перестроить. 3. перен. изменить. Няхай i судзяць, няхай i гавораць, мае натуры не перастановяцъ: мая натура айца й матулі. Из песни, Ар. перастанаўляць, несоверш. к перастанавіць 1, 2, 3. станавіцца, станаўлюся, станавішсявіцца, несоверш. 1. становиться. Шайтан рэк:,гМяне тыя людзі, нутр мой прабіваюць, каторыя да нэмазу(араб., малітвы) барзъдзяцъ, у першым сифе(араб., радзе) сядаюць, станавяцца. Кіт. 59617. станаўляцца,— возвр., многократ. к станавіцца 1. Станаўляйцеся ўсі ў рад. Нсл. 2. являться. Старана названая сама павінна ў суду станавіціся. Стт. 202. Каж ны павінен перад ім(судам зем скім) станавіціся. Тм. 166. 3. страд, к ст анавіць—строиться. Ар. Н е за дзень Вільня ст анавілася. П ослов. Ар. 4. делаться, происходить. У сё з волі Бож ай ст анавіцца. Ют. 13669. С оверш. застанавщца, 1. сдерж аться, о с т а н о в и т ь с я. (Шсл.). Д у м а л і еха ць у заработ ки але заст анавіліся. Ст. Х ацелі ехаць у Сібір, але абм ергавалі ды застанавіліся. Ст. П ер а й ш о ў на д р угі б о к вуліцы, задум аўся i м ім аволі заст анавіўСЯ. Дзьве Душы 146. 2. приостановиться(остановиться, C.) Нсл. 186. Застанавіся, ш т о ты робіш? Нсл. 3. остановиться(временно располож иться где-л. по прибытии куда-л., C.) Нсл. 186; Ксл. Заст анавім ся начаваць т ут. Нсл. Заст анавіліся мы з козам і на гадзіны дзьве ў пуні. Падбярэзьзе Віц. (Ксл.). Застановім ся т ут на нач. Нсл. застанаўляцца-люсл-яешся, 1. несоверш. к застанавіцца 1,— сдерж и ваться, о с та навливаться. 2. несоверш. к заст анавщ ца 2,—приостанавливаться(остановляться, С.) Нсл. 186. Заст анаўляйся рабіць гэта. Нсл. Н ям а чаго т ут заст анаўляцца, рабі. Тм. 3. несоверш. к застанавщца, 3,—временно останавливаться. станаўкосьць-ф, ж.— реш имость, станаўкі-кая-кое, 1. устойчивы й, Ксл. реш ительный, смелый в принятии реш ений, бы стро принимаю щ ий реш ения и не колебаю щ ий в их исполнении. 2. к ат е го р и ч ес к и й, р е ш и т ел ь н ы й, не допускаю щ ий возражений, безусловный, л.; Ар. С т анаўкі адказ. Ар. С т анаўкое слова. Ар. К онгрэс вы казаў ст анаўкое вымаганьне. Беларус, 2(52). Н ареч. станаўко — реш ительно, категорически, безусловно, определённо, л.; Ар. станаўл-яць-яіўя, — см. п од станавіць. стане—хватит. Ар. станік-йся, п р е д л.-ік у, м.—лиф, МГсл. лиф чик. Ксл. Н адабе ст а н ік паш ы ць. Даўгое Беш. (Ксл.). стануха-jt/, ж., у м е н ь ш. станушка-кі — нижняя часть женской рубахи, сш итая из другог полотна. Ксл. Ганна к сваёй сарочцы зрэбную стануху прышыла. Сьвеча Беш. (Ксл.). СталІ ШЫЦЬ сароЧКІ без С тану так. Купіна (Ксл.). станулы-ла я-ла е— потонувш и й. Тавар ст анулы купец маець дабравольне з вады выбіраць. Стт. 373. стануць—потонуть. Шсл. Н я х а й я н о ст ане т акое ж ыцьце! Ст. стань-НІ, неол.—ПОСТ. станьгом, нареч. 1. В Тупик. Гсл.; Нсл.; МГсл. С т аньгом стаў, ні слова не сказаў. Нсл. 2. на ды бы (на задние ноги стать, подняться, С.) Нсл. К онь ст аньгом ст ановіцц. Нсл