р а ж к і 9 8 7 р а л ь л я 2. (посудина для воды и пр. в роде ведра с рукояткой, С.), шайка. Ар.; Растсл.; Косіч 38; Ксл.; Гсл. ВылІ ваду 3 ражкі. Ісачкава Аз. (Ксл.). раж К Г, {один ражок укоў-ком, мн. ч., предл.кох—зерна ржи, пораженные спорыньей. Гсл. раіць, раю, раіш, рае; повел, рай, райма, несоверш. Каму, Ш Ш О, и бо зь неазн.—СОВеТОВать. МГсл.; Растсл.; ПНЗ; НК.: Очерки, Но. 714; Ар.; Шсл.; Нел. 554. Няраю табе купляць гэтага каня. Нел. Бацька раіў сыну добрую дарогу. Гарнакі Сян. (Ксл.). А імне людзі раілі вось гэтак зрабіць. Ст. Д еепр. н аст. вр. раены—(советованный, С.), присоветованный. Нел. 554. Раенага тобою каня купіў. Нел. О т гл. им я сущ. раеньнеНЯ, п редл.-Н Ю —советование. Нел. 554; Ар. Нічыйго раеньня імне ня трэба. Нел. Ібяз раеньня я гэта ведаю. Тм. С оверш. параіць —посоветовать. Ар.; Шел.; Нел. 554. Парайце, браточкі! Мой бацька хворы, калі б хто параіў зельля, каб ён паправіўся, я тады б ня ведаў, як яму дзякавацъ. Чартовічы Сур. Север(Шэйн, II, 417). У гэтай справе я табе нічога не парою. Нел. Добрыя людзі параілі гэтак зрабіць. Ст. адраеваць, адраюю-юеш-юе; п овел, адраюй, адраюйма, несоверш., каму—отсоветывать. Нел. 379. Ты імне адраюеш, адраіў куплю гэнага каня, а другія таргуюць яго. Нел. Соверш. адраіць—отсоветовать. Ар.; Шел.; Нел. 379; Ксл. АдраІЛІ імнерабіць гэтак. Цяпіна Чаш. (Ксл.). Хацеў прыдбаць сабе гэту кароўку, але людзі адраілі. Ст. Д еепр. наст. вр. адраены—отсоветованный. Нел. 378. Падарожжа наша адраена. Нел. С о вер ш. зараіць-я ае—посоветовать. Нел. 182. Зараіць лек. Нел. С о в е р ш. нараіць-я/о-я/ш-я е—дать совет, посоветовать. Дзякуй ім, людзі нараілі, як трэба зрабіць. Ст. См. парадзіць(под радзіць). Д еепр. наст. вр. нараены —посоветованный. Нараены работнік, майстра. Нел. С оверш. падраіць-аю-аішае—немного, несколько посоветовать. Дзядзька імне падраіў купіць гэтага жарабочка. Ст. С оверш. прыраіць-а/о-шшае; п о ве л,-ай-айма—несколько убедить, советуя. Д еепр. наст. вр. прыраены—то, о чем кто-л. несколько убедился благодаря советам других. Прыраены лек. Нел. 509 О т гл. имя сущ. прыраеньне-ня, предл.-Н Ю, Нел. 509. результат некоторого убеждения советами. П р ы р а е н ь н е л е к у. Нел. С оверш. ураіць-аю-деш-яе—советуя, убедить. У р а і ц ь ле к ад з у б о ў. Нел. 749. Б р а ц е н ь н і к м о й у р а і ў і м н е гэ т а г а к а н я к у п і ц ь. Тм. См. У р а д з І ЦЬ ( п од р а д з і ц ь). Д ееп р. н аст. вр. ураены—тот в котором кто-л. убедился благодаря советам других. Я у р а е н ы м т а б о ю с п о с о б а м з р а б і ў г э т а, а л е н е ў д а л о с я т а к. Нел. 749. раіцца, раюся, раішся, несоверш. у кого, 1. советоваться (с кем). НК.: Очерки, Но. 714; Ар. См. радзіцца I. 2. взаим н., зь кім—обмениваться мнениями, совещаться. Ар. См. радзіцца 2. раГцца, роіцца, несоверш. 1. садиться и сесть роем(роиться, С.). Нел. 746. Пшчолы на бярэзе рояцца, раіліся. Нел. 2. заседать(появляться во множестве, С.) в мыслях, в голове. Нел. 746. Нешта дурное табе роіцца, ураілася ў галаве. Нел. С оверш. ураіцца. Нел. 746. рай, раю, предл. изват.раю, м.—рай. Ар. Да раю ласкі маей Божай увойдзе. Ют. 269. Щ быў ты у раю? Гарун(ст. "Нязнаны госьць"). райскі(райські)-кяя-кяе—райский. Хто ест райськія? Ют. 8аЗ. райца-г(ь/, предл.-цу, мн. ч., род.-цаў, м. 1. советник. Гсл. Шмат таких райцаў, як ты. Нел. 554. Не прашу я райцаў. Тм. праўны райца—юрисконсульт. 2. член думы, Воет. (Даль) член уеЗДНОЙ (ВСЯКОЙ, С.) рады". Гсл. р ай ч ы -ч ягя—гласный думы. Гсл. — райца. Крый, Божа, ад такіх райчых. Нел. 554. рак, рака, п р е д л.-к у, зват. рача; мн. ч.-к ікоў-ком-кі-камі-кох, м. 1. рак. Ар. Хто пад ёў ракоў — такоў; хто ня еў ракоў — такоў. П ослов. Войшт. 2. болезнь рак. Во каб табе рак вытаЧЬіў! Чаркасоў Беш. (Ксл.). рака-КІ, дат., предл. раЦЦЭ, вин. р а к ў, мн. ч. р э к і- а ў, ж.—река. Рудня Аз. (Ксл.). ракавыя шыйкі, р о ст.—горец аптечный. Гсл. См. рачыкі. ракітнік-/кд, предл.-іку, зват.-іча, м.—ПОлевая ива, малый тальник. Гсл. ралёйнік, (Нел. 554уіка, предл.-іку, зват.-іча, м.—земледелец. Ст. Рудня, Жойдзіскае в., Вял. / слухаць не хачу аб гэтым ралейніку. кажа дзяўчына. я. Г.-кі: Казкі, Но. 2, стр. 3. ралёйны -ная-нае—относящийся к пахоте или к обработке земли. Гсл. Ралейныя лейцы. Нел. 554. Ралейны хамут. Гсл. Ралейны хамуценчык. Дел. 954. ральлё-ля, п редл -Л Ю, ср.—пашня. Растсл. (воспаханное поле, С.), пахота,(воспаханное поле, Нел. 554). Ксл. См. р а л ь л я. К а б х о ц ь до ж д ж п р а й ш о ў а т о ду ж а др э н н а п а р а л ь л ю х а д з І Ц Ь. Горцава Лёз. (Ксл.). Ц я ж к а па ра л ь л ю і с ь ц і. Нел. 554. ральля-л1, дат., п р ед л.-л \, ж.—вспаханное поле, Ар.; Шсл.; ПНЗ 15; Ксл. пахота. Гсл. Па ральлі гэтага воза конь не пацёг бы. Ст. Цяпер авечкі пасуцца па ральлі, дык прыходзяць дамоў галодныя. НавасёлкіСян. (Ксл.). Наляцелі журавы, селі, палі на раЛЬЛІ. Жукова Імгл.(Косіч 31). См. аральля, ральлё. Ум еньш., ласкат. ралыіІ'ца-ЦЫ, дат., п р ед л.-ц ы, ж. На раньняй ральліцы родзе жыта, пшаніца. Рапан.: Прык. 98. На другой ральліцы родзе трава мятліца. Ар
Дадатковыя словы
аіо, ралыііца, яіо, яіш, ікд
1 👁