Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

в ВЭНТАЛЬ 77 ючыся. Гэты хлапец дык відаць, што памагая, ён на нітку выц.пгаваіцца. Рудня Чэрв. ВЫЦЯГНУЦЬ зак. Вывіхнуць. Выцягнула руку, можа згінацца ці будзя. Пудзіцк Пух. выдало зак. Дастаць, здабыць што, выцягваючы. Старая стала, вады не магу выцягці: цяьика. Дрычын Пух. Карове сена выцяхці ні магу нават на рас — ослабела. Белае Пух. ВЫЦЯЖКІ толькі мн. Суцэльныя загатоўкі на боты — халявы i перад. Трэба Адасю выцяшкі занесьці, хай шыя боты. Пруды Стаўб. Цяпер гатовыя боты купіў i надзеў, а раней выцяшкі куплялі i шылі боты. Ляхавічы Дзярус. ВЫЦЯТЫ дзеепрым. Удараны, траўміраваны. У каровы нага выцята, кульгая. Пруды 'ўб. ВЫЧВАРАЦЬ незак. Вырабляць штукі, вытвараць. Я к пачаў вычвараць, дык аш паскудна глядзець. Карытніца Віл. ВЫЧХАЦЦА зак. Вытхнуцца. Хрэн жа зусім мала пастаяў, а зусім вычхаўся. Гарадок Маладз. вычысцщь зак. Выдаліць кастрыцу. Ужо вычысьцяць яга [лён], i гэтыя вычышчаныя жменькі зьвязваюць у ручэйкі. Папоўка Мядз. ВЫШАКОМ прысл. Вышэйшым гатункам. Здасі мяса вышаком, палучыш па восім капеяк за кілё i тры рубле i підзісят капеяк за галаву надбаўкі. Савоні Стаўб. ВЫШКІ толькі мн. 1. Курынае седала. К уры ўжо на вышкі садзяцца, скора сьцямнея. Дукора Пух. 2. ганч. Стэлаж. Памалу ты там круціся каля вышак, а то многа гаршкоў стаіць. Шутавічы Смарг. ВЫШЛАЯ: вышлая лісіца. Лісіца, у якой разбурылі логава, забралі лісянят. Па лесе бегала вышлая лісіца. Ляшчынск Мядз. ВЫШПАРАВАЦЬ зак. Павыбіраць пазы (шпары). Вушакі готовы, толькі вышпараваць трэба, i можна ўстаўляць. Рудня Лаг. ВЫШТУКОВЫВАЦЬ незак. Вымяркоўваць. Ён кажды дзень выштуковывая, каб на марожанае асталося. Цялякава Уздз. ВИШТУРМАВАЦЬ зак. Вымуштраваць. Дзеці гэтыя выштурмуюць мяне за дзень так, што аж ногі гудзяць, як лягу. Дрычын Пух. ВЫШЧАРАЦЦА незак. Неадабр. Смяяцца. А ён дык заўсёды вышчараецца, заўсёды зубы наверсе. Еранчэйкава Маладз. ВЫШЫБІЦЬ зак. Выступіць, паказацца. Дзесяты пот вышыб зь яго. Ляшчынск Мядз. ВЫШЫЧЫНИ ж. Вышыня, памер, рост. Твоя Тома такая, як мая ўнучка, на вышычыню. Пудзіцк Пух. ВЫШЧЫКНУЦЬ зак. Вышчыпнуць. Я пойду вышчыкну цыбулі i кропу. Млечкі Віл. ВЫЯГДЖАЦЬ незак. Выкарыстоўваць працу каго-н. у асабістых мэтах. Сьвякроў сама некалі не рабіла, на нявестках выягджала, а мы праклялі гэту зямельку. Шыпкі Віл. ВЫЯЎНА прысл. Тое, што i выраз и а. Гавары выяўна, бо я не разьбіраю, што ты кажаш. Цяр?т Еарыс. BŚJ0T о таз. з родн. Каля. Мае соткі вэдле мян,е_ курэй на іх не пушчу. Язні Віл. Сын мой вздле мяне сабе хату паставіў. Дрычын П ух.; параўн. польск. wedle *тс\ ВЗДЛУГ прыназ. з родн. У параўнанні з кім -к., чым-н., у адпаведнасці. Вэдлух яго яна выглядала зусім прыгожай. Палессе Мядз. Але яна блыха вэдлух усіх цялят. Цялякава Уздз. Вэдлух вашай мая хустка нічога ні вартая. Нізок Уздз.; параўн. польск. wedftig 'па; у адпаведнасці'. ВЭЙ выкл. Ой. Вэй, як добра жыць цяперака стала! Вялікая Вуса Уздз. ВЗЛЕН м. Абрад. Тое, што i вал ен т. Даўней шлюбная ўораньня самі шылі i вэлян da вянка прышывалі. Мікалаеўшчына Стаўб. Цяпер вэлян доўгенькі робяць, сукеначка доўгенькая з рукаўцамі доўгімі, ня гэтак як раней, што сукеначка была да калена без рукаўчыкаў. Савоні Стаўб. Шчэ вэлян купіця ёй да шлюбу. Дукора П ух.; параўн. іт. velo ад лац. velum 'заслона\ ВЗМ БРУХ, ВЗНДРУХ м. Ват. Бручка (Brassika napus). Пюдмілка, я прынесла вэморух, ты ачысьці яго, атрэш сабе i дай Натосцы. Юр'ева Смал. У войну, дзеткі, ня было чаго есьці, дак елі вэндрух, парылі i елі. Пудзіцк Пух. В ЗН Д ЗА Ц Ц А незак. Неадабр. Совацца. Няма чаго рабіць, дык вэндзаецца с кута ў кут, а каб рашку вынесьці - ня заставіш. Раўчак Пух. в Зн д з е часц. Вунь. Вэньдзя прычындалы твое, не збаёдай. Масцішча Валож. в Зн д з ір м. Рыб. Прылада лавіць ракаў. Кінь ты гэны вэндзір, лаві лепій рукамі, дык болій наловіш. Ляшчынск Мядз. ВЭНДЛИРНЯ ж. Невялікае збудаванне вэндзіць мяса, сала, каўбасы. Трэба папрасіцца ў суседа, кап пусьціў у вэндлярню павэндзіць мяса. Рудня Стаўб.; параўн. польск. wўdlarnia 'тс\ ВЗНДРУХ гл. вэморух ВЭНЗА ж. Пчал. Пустыя пчаліныя соты. Пустыя вэнзы мала бываюць у вульлі, пчолкі стараюцт напоўніць іх. Пруды Стаўб. У пустой рамцы дроцікі нацягнуты, каб ляхчэй вэнза трымалася. Налібакі Стаўб.; параўн. польск. wQza тс'. ВЭНСУС, ВЭПСУС прысл. Рашуча, энергічна, раз'юшана. Я к толькі я так ступлю, дык ён тады ізноў вэпсус да мяне, кап укусіць. Аляхновічы Маладз. Лезя i лезя вэнсус, што стрымаць няможна, нахабнік гэты. Баяры Маладз. ВЭНТАЛЬ м. Шпель. Спусьціла кола: вэн