Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

БУРКАВАНЫ Б бейшая. Таму ткалі сукно, сукно валілі i шыюць бурное. Цяпер буркай называюць, a даўней бурное. Шылі з башлыком. Бяларучы Лаг. 2. Мужчынскі сачак. A мушчынам шылі такія буркі, сачык такі пашыіш. Саччэш сукна i c сукна шылі буркі. Засценак Лаг. БУРКАВАНЫ дзеепрым. Брукаваны. Вы na новай буркаванай дарозе ехалі? Там добра ехаць на машыне. Няровы Валож. БУРКАТНИ ж. Невыразная, неразборлівая гаворка. Ото ж ужо вучань! Будзе сядзець i ўвесь урок зіркаць ea ўсе бакі, a еызаеіш, дык не разгавор, a буркатня нейкая. Будслаў Мядз; БУРКІ толькі мн. Суконны строчаны абутак, на ваце, які носіцца з галёшамі. Холадна як сёньня, трэба стаяк запаліць, а ты пойдзеш, то буркі абувай — марос. Ляхавічы Дзярж. Baлёнак німа ш чаго валіць, прышлося буркі купляць. Буркі цёплыя, на базары з рук продаюцца. Аздзяцічы Барыс. БУРЛПіІЧЫ прым. Бурлівы, шумны. Пагода такая бурлішчая, кудаса, завяруха, назаўтры засыпле. Савоні Стаўб. БУРМІСТР м. У час Вялікай Айчыннай вайны ў акупіраваных раёнах — стараста, завербаваны з мясцовага насельніцтва. Паліцаі мяне схапілі, бурмістр кажа: „Кідайця ў цяпло". Яны гушкнулі i пастаеілі. Каранец Бярэз.; параўн. польск. burmistrz ням. Bŭrgermeister 'тс*. БУРНбС, БУРНУС м. Уст. 1. Доўгая вопратка з шырокімі рукавамі з даматканага сукна. Тады плашчоў ні было i шылі ад дажджоў, ат сьнягоў доўгія бурносы. Бурносы шылі з башлыками Я к завея, a едзіш куды, нацягнуў бурное, башлык на галаеу i цёпла. Бяларучы Лаг. Зімой у дорогу апраналі бурное. Палессе Мядз. 2. Верхняя жаночая вопратка з даматканага сукна. Мамін бурное, я помню, доўга у каморы вісеў, а тады на валёнкі папароли Рудня Чэрв. Бурносы i бабы i дзяўчаты насілі. Малмыгі Віл. 3. Традыцыйнае верхняе мужчынскае адзенне з даматканага шэрага, чорнага, карычневага сукна. Далі Ігналю добры бурнус, брыль, камізэльку, пасталы. Стаў жыць у маёнтку Ігналь. Ракашычы Уздз. 4. Плашч. Вось толькі-толькі надзела бурное i некуды падалася. Краснае Маладз. параўн. польск. burnus 'від зімовай вопраткі*. БУРСА ж. Трупа, кампанія. Хадзілі na eaлачоннаму, да нас першая бурса ні дайшла. Я рубель прыгатовіла, а іх німа й німа, я ўжо думаю, ні прыдуць. А тады другая бурса. Савоні Стаўб. О У дзве (іры) бурсы—за два (тры) прыёмы, разы. А давай мы асавяке на саленё парэжам, табе ляхчэй будзя, у дзьве бурсы тады ўсе грыбэ адварыш. А так трэба будзя ў тры бурсы гатовіць. Савоні Стаўб.; параўн. польск. bursa 'тс*. БУРУ-БУРУ-БУРУ выкл. Словы, якімі падзываюць авечак. Вуру-буру-буру, буруські мае! Бытча Бырыс. БУРЦАКІ толькі мн. Кулін. Пячэнне. Hy, маці, бурцакі ў цябе ўдаліся. Палачаны Маладз. БУРЧАК м. Разнавіднасць гароху пасяўнога (Pisum sativum). Бурчак самы лепшы гарох, тоўсты такі, жоўцінькі. Залазоўе Віл. У бурчаку струкі таўстыя такія, i многа на 'нным каліве струкоў. Бытча Барыс.; параўн. польск. burczak 'тс\ БУРиЦЦА незак. Разбурацца, рушыцца, абвальвацца. Узяла ды столь абурылася, дык я крычу: „Людзі, столь бурыцца!" Дукора Пух. БУРиЦЬ незак. Распускаць вязанне. Пабурыла троя вязаных штаноў. Ест йшчэ рубашка, але кепска бурыць. Дукора П ух. БУСАК m. Узгорак. Бяжы, яны ўжо на бусак паднімаюцца. Даўгінава Віл. БУСЛА м. Мера вадкасці ёмістасцю каля 3,3 літра. У казённай манапольцы сама больша мера гарэлкі гэта гарняц, a па-нашаму, naдзеравенску, бусла. Мікалаеўшчына Стаўб. БУСЛІК м. Уст. 1. Мера вадкасці, роўная 100 г. Хлопцы, давайця зробім na бусліку. Вялікая Byca Уздз. 2. Мера вадкасці ёмістасцю каля літра. Бусьлік — гэта бутылка такая круглая, літар туды лезе. Ігрушка Круп. БУСЛОВЫ прым. Бусліны. Гняздо бусловае ё ў нас, на могілкахяно. Вецярэвічы Пух. БУСЬКО м. Заал., ласк. Toe, што i бац й н 1. Нінка, дачушка, паглядзі! Ужо бусько з выраю прыляцеў да нас. Юр'ева Смал. БУТАЛЬ м. Вялікая бутэлька. Буталь малака прывязу. Дукора П ух. Яшчэ былі, помню, бутлі на дзесяць літраў, аплятаныя. Рудня Чэрв. Помню, трапатына стаяла ў бутлях. Канстанцінава Мядз. // перан., неадабр. Таўстун. Буталь гэты, бач, як разьеўся. Цялякава Уздз.; параўн. польск. butla, butel тс'. БУТИШКА ж. 1. Бутэлька. Посная масла стаіць у бутылцы. Вецярэвічы П ух. Во якрас бутылкі трэба здаць. Нізок Уздз. 2. У значэнні: бутэлька віна, гарэлкі. Гэта ш столькі бутылак было — усе пашлі. Гілікі Валож.; параўн. рус. бутылка тс'. БУХАН m. Абаранак. Колісь цукерак такіх, як цяпер, не было, толькі буханы пяклі, але ш i яны былі смачныя. Бясяды Лаг. БУХАЦЬ незак. О Бухаць як у бочку — моцна кашляць. Наша цётка натта ш прастудзілася, цэлую ноч бухала як у бочку. Цялякава Уздз. БУХМ АТЫ прым. Таўстаморды, увесь як наліты (пра чалавека). Бухматы - кажуць на таго, у каго шчокі тоўстыя i сам, як булачка. Савоні Стаўб. БУХМЫ толькі мн. Буфы. Во была мода