Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

БАБАВІНЫ Б БАБАВІНЫ толькі мн. Сцяблы абмалочанага бобу. Я к бон абмалоцяць, астаюцца бабавіны. Цялякава Уздз. Бабавіны авечкам аддавалі. Нізок Уздз. БАБАНУЦЬ зак. Груб. Моцна ўдарыць, выцяць. Падлітаю да самага ёанку, а ён, у сянёх стаяў блізінька, аччыніў да як азяў чапялу, як бабанець! Я ŭ пашла дамоў, галосячы. Залазоўе Віл. БАБАХАЦЬ незак. Страляць. Бабахалі сёння ўсю ноч у лесе. Паплавы Бярэз. БАБАЧКА1 ж. Памянш.-ласк. да бабка 'матчына або бацькава маці'. — Банка, бабачка, падзем пагуляім на рэчку, - i як прыстане, як прыстане — муш у ісьці. Бытча Барыс. БАБАЧКА2 ж. Заал. Страказа (Odonata). На чароця такія харошыя бабачкі: i жоўтьгя, i сінія, i зялёныя. Бярэця, хлопцы, сачок, пойдам лаеіць бабачкі. Дукора Пух. б Аб а ч к а 3 баг. Трыпутнік (Plantago L.). Калі дзе болька, дык прыпір робяць з бабачкі або проста лісьцік бабачкі прыкладаюць. Bapняны Астр. б А б а ч к а * ж. Невялікі ахапак ільнотрасты, кучка. Вынясем бабачкі дзьве, пака цёплы, мнецца, як астыне, ня мнецца. Бытча Барыс. Глядзім, ці досіць лёнулежні. Я к досіць, то паднімім i ў бабачкі пастаеім, каб сухі быў. Рубяжэвічы Стаўб. б А б а ч к а 5 ж. Чатыры снапы, наверх пяты, сасітаўленыя ў кучку для прасушкі. Кабегы, якЫ жалі аеёс, ставілі яго ў бабачкі na пяць снапоў у козкную. Старынкі Дзярж. БЛЕЩ А КА ш А абрад. Каша, якую бабка гатуе на хрэсьбіны. Бабіну кашу выкупляць трэба, класьці грошы на яе. Хожава Маладз. БАБІн А ж. Адно бабовае зерне. Бабіну зьеў, a яна хоча, каб наеўся. Ляшчынск Мядз. БАБІНКА ж. Памянш. да бабіна. Дзедиу пітушок нашоў бабінку, a бабіна курачка — гарашынку. Малое Стахава Барыс. БАБІНЫ толькі мн. Абрад. Частаванне ў гонар бабкі-павітухі. На бабіны пяклі бліны, варылі мачаньне, капусту зь мясом, запрашалі бапку; кума с кумою. Цялякава Уздз. БАБЩ Ь1 незак. Уст. Прымаць роды, перавязваць пупавіну. Раней бабы бабілі дзяцей, прымалі роды, а ціпер у бальніцу едуць. Пруды Стаўб. Паехалі па бабу, што хлопца бабіла, повінны скора прыехацъ. Дукора Пух. Пры родах стаіць бапка, яна i бабіць дзіця. Бабіць naвінна старейшая жанчына. Ляшчынск Мядз. БАБЩ Ь2 незак. Разбіраць перамоту. Я к naложыш [аснову] ні на той колік, агледзіш, аш ні на той, тады сходзіш да того коліка i бабіш перамот, тады ізноў паложыш, ужо правільна, i пашло дзела ў парадак. Ратуцічы Барыс. БАБІЧ м. Уст. Дзіця, што нарадзілася ў прысутнасці бабкі-павітухі. У нас завядзёнка такая была — на велъконац ідзём па яйка да татуся хрышчс шга, мамы хрышчонай, бабули Дак я рас прышла (а у нас было натта много дзяцей, было сем дзяцей), дык эта бабуля мне як наклала, усім жа сваім гэтым бабічом як наклала яек, дак я дамоў ужо й ні прынясла, пабіла, памяла. Залазоўе Віл. у нашай вёсцы адзін толькі бабіч ё. Паплавы Бярэз. БАБКА1 ж. Знахарка, шаптуха. Радзіўсё хлопчык, слабенькі радзіўсё, а гэто ж ні цяпер, што дахтарэ... Што я памучылася, па бапках возячы, пака ён трохо акрэп. Падзерычы Стаўб. БАБКА2ж. Тое, што i б а б а ч к а 2. Бабак мая дачка зосушваець. Ігрушка Юўуп. БАБКА3 ж. Спец. Прьшада §4Таўляць спіцы ў вобад. Бапкаю сьпіцы устуляюць у вобад, паддзеожуюць сьпіцу. Цяшікава Уздз. БАБКА* ж. 1. Ахапак сухога лёну, вынесенага з сушкі за адзін раз для апрацоўкі. Бапка — гэта як абняць адзін сноп сухога лёну. І такіх пяць бабак трэба было зьмяць за дзень, такая норма была. Рудня Чэрв. 2. Вязка (саломы). Кіта саломы не гаворацъ, кажуцк бапку саломы зьвязаў. Ш лмы гі Biji. БАБКбВЫ ЛІСТ. Лаўровы ліст. Вараць paсол, кідаюць туды перац, бапковы ліст, соль, укроп, часнок. Гэтым расолам заліваюць грыбы i закрываюць днушкай i стаояць у склеп. Грыбы готовы. Бяларучы Лаг. БАБЛЕННЕ h. Сямейнае святкаванне нараджэння дзіцяці. У ету нядзелю ў мае нявесткі бабленьце будзе. Рудня Лаг. БАБОВІШЧА н. Месца, дзе рос боб. На бабовішчы бабоўнік ляжыць у кучах. Вецярэвічы Пух. БАБбК м. Бат. 1. Капытнік балотны (Calla palustris). Ідзі, сын, бабок зьбіраць, сьвіньні есьці хочуць. Рудня Лаг. Бабок на балоце расьце. Нарву сьвіньні бапку, дык так зьесць у смак. Мікалаеўшчына Стаўб. 2. Пакаёвая дэкаратыўная расліна. Бабок цьвіце рас у гот, кветачкі такія дробныя, красныя. Бясяды Лаг. БАБбУКА ж. Гатунак бульбы. Я на сваім пляцы пасадзіла бабоўкі. Рудня Лаг. БАБбУНІК м. Сцяблы ca струкамі бобу. Бабоўнік павязалі ў снапкі i памалацілі. Beцярэвічы Пух. БАБУЛ Яж. Уст. 1. Toe, што i б а б а 1 (у 4 знач.). Дак я рас прышла (а у нас натта было много дзяцей), дык эта бабуля мне я к наклала яек, дак я дамоў ужэ й ні прынесла. Залазоўе Віл. 2. Ласк. Бабка. Бабуля, дзе мае каплі ад вачэй? Вецярэвічы Пух. БАБУН Яж. Бабуля. Бабуня Камароўская, ідзеця, я з вамі рашчытаюсё, грошы аддам. Савоні Стаўб. БАБУТА ж. Баба, старая кабета. ПачэпяцЬ етага ката [булочку з хлебного цеста] на поясе. Тады сабіраюцца дзеці ў тую хату, тады ску буць того ката. А баба ўжо, бабута, стаіць ic