Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

п ПАМАГАЧКА 281 косьці, a глядзі гы, адышоў, палюднеў. Палесce Мядз. ПАЛЮК м. Ручка ў касільне. У мяне палюк зламаўся, а запасной касы няма. Нада новы палюк наварыць. Апенькі Віл. ПАЛЮЛЯКАЦЬ зак. Пакалыхаць. Прышла дамоў, a дзіця плача, німа кому палюлякаць. Жораўка Пух. ПАШЬЛЯЦЬ зак. Toe, што i п а л ю л я каць. Палюляй малую, а то плачыць. Кузьмічы Мядз. ПАЛЯВИС м. 1. Палявод. Палявікі многа палучаюць, бо ў калгасе много работы. Дрычын П ух. 2. Шампіньён. Ішла ад маці, вой, як палявікоў шмат на полі. Іх некаторыя зьбіраюць, кажуць, што салоткія палявікі. Дукора Пух. 3. У старажьпнай беларускай міфалогіі гаспадар поля. Палявік, бывав, так пакруціць жыта обо лён, што дзіву даесься, як ён гэта зробіць. Забалоцце Смал. Палявік у жыце сядзіць i шкодзіць. Ігрушка Круп. ПАДЯВЫ прым. О бат. Палявая грачыха стрэлкі (Capsella). Род аднагадовых травяністых раслін сям. крыжакветных. Палявая грачыха - трава такая зь белымі кветкамі, сабранымі ў гронкі, прамым сьцяблом i прыкаранёвым зубчастым лісьцем. У батаніцы нашай ёсьць на карцінцы. Ляхавічы Дзярж. Палявая заечая капуста - расходнік (Sedum). Палявая заечая капуста расьце на лузе, пры дорогах, на полі, у лясах. Ядраная, лапушыстая. Цьвіцецъ жоўтьш, белым, галубенькім цьветам, красіва. Вішнева Валож. Палявая ляўконія (Oenothera). Палявая ляўконія расъцецъ на палях, каля дарох, дзе пясок. Кветкі сьветлажоўцінькія, распускаюцца под вечар. Вішнева Валож. Палявы жывахвост - рагулькі (Delphinium). У палявога жывахвоста лісьцікі расьсечаныя, цьвет сіні, высотой можа быцъ i метар. Кальчуны Аш м. ПАЛЯГбН м. Палігон. Я добра ведала ходы на палягон, i вот я іду у разьветку на гэты палягон. А парцізаны чатэры за мной. Чырвоны Пасёлак Пух. ПАЛЯГбШ АЦЬ зак., безас. Стаць лягчэй, лепш (пра самаадчуванне, настрой). Я к прышоў мужык с фронта, дык на душы палягошала, сьвет мне аткрыўся. Дрычын Пух. ШЦЩДЗИЦЬ зак. Паглядзець. Толькі палядзелі ў той бок, я к убачылі, што нехта йдзе. Дрычын Пух. п а л я м б Щ а, п а л я н г в Щ а ж. Мяса вышэйшага сорту з сярэдняй часткі свіной тушы каля хрыбта, якое вэндзяць або вяляць. Палямбіцу выбіраюць, соляць, запраўляюць прыправамі, вяляць i ядуць. Вецярэвічы Пух. Палямбіцу с хлебам еш, хто гэта есь палямбіцу бяс хлеба. Пудзіцк П ух. Закалолі сьвінчо, каўбас усякіх наробім, а j/нучкі вельмі naлянгвіцы любяць. Пудзіцк Пух. ПАЛИНУЦЬ зак. Паглядзець. Палянь, як хороша навокал, а ты ўсё ў хаце ды ў хаце. Вішнева Валож. ПАЛИПАЦЬ зак. Пастукаць. Захацела дзеўка дуль, хлопяц панапіхоў карманы i прышоў, паляпаў у дзьверы, яна ўпусьціла яго. Дрычын Пух. ПАЛЯРІІбш Я ж. Бат. Пеларгонія (Pelairgonium). ПалярЬонія наша расьцьвіла, пахаціць на ўсю хату. Ляшчынск Мядз. ПАЛЯРУШ м. Мед. Параліч. Яго паляруш разьбіў, ляжыць унет спалярыжаваны. Пруды Стаўб. V Кап цябе паляруш раэьбіў. Нарач Мядз. Хай яго паляруш возьмя. Хожава Maладз. ПАЛЯРЫЧл*. Toe, што i п а л я р у ш. Яго на старасъць палярыч разьбіўі Малмыгі Віл. Палярыч зламаў мяне, шосты год прыкаваны к пасьцелі. Ляхавічы Дзярж. ПАЛЯТЫНКА ж..Мужчынская верхняя вопратка з даматканага сукна. У палятынках да касьцёла хадзш некалі, у дзеда захавалася. Пруды Стаўб. ПАЛИУКА ж. Toe, што i п а л я в а я мыш; гл. палявы. Паляўкі ў полі жывуць, рудзенькія такія, робяць норы ў пшаніцы, жыце. Паляўка — гэта тая мышка, што падымаецца na каласку i зярняты лушчыць. Рудня Лаг. ПАЛЯЎНШ ТВА н. Паляванне як від занятку. У ліпені паляўніцтва дозволена на птушак. Забалоцце Смал. ПАЛЯЎРЫТ м. Мед. Плеўрыт. Мокры naляўрыт яму ў баку стаў, мучыцца бедны. Пудзіцк П ух. ПАЛЯЦБЦЬ зак. Хутка пайсці, пабегчы. Хвачу фартух i вілкі i паляту на работу. Пасынкі Мядз. Адна дзяўчына паляцела разораю, а другая сярэдзінаю. Вялікая Byca Уздз. ПАЛЯЦКІ лрьш. Польскі. Сусеццы ўчора паляцкую тканіну прывезьлі, прэзэнт сястра пераслала. Рубяжэвічы Стаўб. ПАМАГАЛЬШ К м. Toe, што i падхва'і* н і ч а к. На першы дзень паскі сабіраюцца валачобнікі, запявалы, памагальнікі, музыканта прост, i, сьцямнеўшы, ішлі спяваць. Усякі спасібуя запявалам, памагальнікам, стараецца заплаціць добра, каб ні абгаварылі на вёсцы. Бяларучы Лаг. п а м а г А т ар м. Памагаты, памочнік у якой-н. справе. Собрала я вузялок, папрасіла двух хлапчукоў-памагатараў, i пайшлі мы торф капаць. Порычы Валож. п а м а г А ч м. Toe, што i пама гатар. Добра, як у кого ёсь памагачы, а я к я адзінокая, то мне помачы няма ждаць аткулъ. Паплавы Бярэз. ПАМАГАЧКА ж. Жан. да памагач. Во памагачка расьце ў мяне, а пакуль я ўЬё раблю за яе. Рабунь Віл. Добра тобе жывецца, Мань