н НЯВОЛЬНА 249 нохціку дась, але каб усім. Літва Стаўб. НОЖНЫмн. Авечыя нажніцы. Для авечак ножны бралі, бо нажніцамі воўны не ўскубеш. Баяры Маладз. НОЙ часы. узмацн. Ной гэты год у лесі ягад мнозазна! Заямнае Стаўб. НОШ* часц. сцвярдж. Да, так, ага. - Здаецца, каб дожджык прайшоў, усё n пайшло расьці. — Ноле. Заямнае Стаўб. НбРАСТ м. Нераст. Плотка зьбілася да берега на траст. Ляшчынск Мядз. НбРАТ м. Рыб. Нерат, верша. Норат - павушка конусападобнай формы з бакавымі крыламі, на драўляных абручах. Рыбы ўлезуць у параты, а вылясьці ня могуць. Норат ставяць боляй на рэццы, на вускіх мейсцах. Мікольцы Мядз. НОС м. О Аж нос гнецца - прагна, з апетытам есці. Бывала, гаршчок булъбы i вялікі гаршчок капусты з грыбамі, i я к апсядзім круга стала, ажно насы гнуцца! Сачыўкі Віл. На носе — вельмі скора, у самы блізкі час. Сьвята ж на носе, дык трэба мыцъ вокны, i падлогу, i столь. Зазерка Пух. Носа не высунуць — не выйсці, не паказацца.Щ сыдэя с холадам дошч, ці гэты дошч Нарве холат. Учора гэдак цёпло было, а сёня на двор носа ня высунуць. Валеўка Навагр. Хоць нос затыкай - вельмі непрыемна пахне. Некай прыжэрай пахня, такі смырот, хоць нос затыкай. Валеўка Навагр. Н б сМ мн. Кулін. Бульба з лушпайкамі, пасоленая, варыцца з цыбулькай ці кропам. Носікі файна с квашанінай або с капустай. Сын гавора, што носікі такія ўкусныя, што пад лупінамі ўсе вітаміны застаюцца. Чабаі Валож. НОСН ІЦАж. Toe, што i а д н б с н ік. Іра, палажы носьніцу ў кішэньку, бо згубіш. Чабаі Валож. НбЧАЙ, НОЧЫЙ прысл. Ноччу. A ён тады пашоў ночай, лапату ўзёў i долю будзя 'ткапываць (з казкі). Ракаў Валож. Едзь ночый, каня гані на начлех. Даўгінава Віл. НбЧЧЫпрысл. Toe, што i ночай. Ноччы быў натта моцны марос, чуць жывы астаўся, пакуль дабраўся да ахтобуса. Сядзіца Віл. НУД м. Нуда. Хай яе нуд заесьць, хай яе. Саланая Валож. Стары кліча старую ŭ пытае: „ Старая, яшчэ сваты ядуць?" - „Ядуць, бацька". - „А х, каб іх нут еў! Конь жа ŭ той столькі ня есь, як яны, - цэлую ноч жаруць". Paбунь Віл. НУДШ ІКІмн. Бат. Дзікі вінаград (Vitis L.). У нашай вёсцы амаль у кожнага растуць нуднікі. І ў нас ля плоту вялізныя нуднікі растуць. Рубяжэвічы Стаўб. НУЛИ, НУЛІ часы. сцвярдж. Toe, што i но л ё. Нуле, гэта ш трэба было ям у забіцца! Ляхі Нясв. Нулі, я помню, што гэтакія былі сарочкі. Ратуцічы Барыс. НУРАЧКА ж. Невялікі кусочак. Прынясі хоць нурачку хлеба, я ж есьці хачу. Вялікая Byca Уздз. НУРЗІНА ж. Неадабр. Нелюдзімы, непрыязны флегматычны чалавек. Я на яго вока ні маю, на таго Адася, нурэіна гэта, i ў вас быў, i мне нічога не сказаў. Савоні Стаўб. НУРЗЦм. Заал. Нырэц, вадаплаўная птушка. Гэта каторыя na вадзе нураюць, тых называюць нурэц. Я прошлы гот сямнаццаць нурцоў злавіў. У іх, я к у рыбы, запах. Малмыгі Віл. Н УТм. Гэбель выбіраць пазы. Нут выбірае ў досцы равочак, жалабок. Вязынка Маладз. Закладаю ў нут жаляскі розныя i нутую. Hiзок Уздз.; параўн. польск. nut ням. Nut, Nute 'тс*. НУТРбНЫ прым. Унутраны. На яго твары відаць нутронае пракананьне ў сваёй здольнасьці. Мядзел Мядз. НЫГАІІЬ незак. Бсці спяшаючыся, не сядаючы за стол. Ныгае, ныгае, не знае, за шю першае ўзяцца - за хлеп ці агурок. Сеў бы, пад'еў i пайшоў. Усё роўна скарэй ня будзя. Узгурск Чэрв. НЭНДА ж. Нуда. Кап сказаць, што гора ды нэнда, дык ня скажаш — добра жывуць людзі. Баяры Маладз. НЗНДЗІЛЫ лрьш. Плаксівы. Oŭ, нэндзлае дзіця, вечна ям у чаго-небудзь не хапае. Аляхновічы'Маладз.; параўн. польск. nўdzny *жаласньь варты жалю'. Н ЭНЗАж. Ныцік, плакса. Меншы мой сын такі нэнза! Каб ён заняўся чым - ці цацкамі, ці пагуляў зь дзецьмі, а то ныя i ныя. Надаесьць за дзень мудрэй горкай рэцькі. Рубяжэвічы Стаўб.; параўн. польск. n§dza 'галеча, беднасць'. НіЬХАЎКА ж. Экспр., груб. Нос. Я к даў фігу ў нюхаўку, аж нюхаўка зьвярнулася. Бясяды Лаг. Ш ОХМАРКА ж. Toe, што i н ю х а ў к а. Нюхмаркуўсю чысто разьбілі, кроў так i йдзе. Аляхновічы Маладз. НЯБЁСКІ прым. Блакітны, як неба (колер). Не, гэна хустка ні сіняя, а нябескага колеру, сьвятлейшая. Ваўкалатка Віл.; параўн. польск. niebeski тс'. НЯБбГА ж. Пляменніца. Да нас зоўтра прыдзя мая нябога. Дукора П ух.; параўн. польск. nieboga *тс\ НЯБбЖ м. Пляменнік. Мой нябош сёлета дзесяць класаў канчае. Дукора Пух. НЯВЁХНА ж. Нявестка. Бацюта казаў, што Кацярына проз нявехну померла. Цялякава Уздз. НЯВіДНЫ прьдо. Toe, што i н е в ін а ва тны. Настаўніка аднаго фашысты забралі, i другіх нявідных, i ўсіх пастралялі. Пудзіцк Пух. НЯВбЛЬНА бёзас. у знач. вык. Нельга. Дзеткі, нявольна так з бацькам размаўляць
Дадатковыя словы
n^dzny, аляхновічымаладз, нулй, падеў
5 👁